VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Liên Mạng

vhnt, số 259

SỐ ÐẶC BIỆT CHÚC MỪNG NĂM MỚI

5 January 1997

THƠ PHÙNG CUNG

MỒ HÔI XƯƠNG

 Tặng vợ

Em vất vả
Tối ngày tất tả
Lưng áo em
Ngoang vôi trắng xóa
Cái trắng này
Vắt tận trong xương.

GẶP THU 

Trở dậy gặp thu
Không gian ngập mùi ổi chín
Mùi-năm ngoái
Ðáy nước ao bèo
Mây trắng lênh đênh
Bâng khuâng mình tự hỏi mình
Trời thu thả-nắng
Giếng đình vắng ai.

MẸ

Mồ hôi mẹ
Tháng ngày đăm đăm nhỏ giọt
Con níu-giọt mồ hôi
Ðứng dậy làm người.

AO HOANG

Chớm tuổi yếm son
Em hay xấu hổ
Thấp thoáng bờ ao
Dáng-huệ
Chiều mưa ấy
Dốc ao trơn
Em sẩy chân
Bất ngờ ân hận
Tóc ướt trĩu vai
Thơm-ngoan-mùi-con gái
Dải yếm ướt
Ðẵm một chuỗi - trời xanh - chới với
Xóm khóc ngậm ngùi
Từ đấy ao hoang
Nước càng trong
Ao càng vắng
Ðò lá tre lênh đênh cuối nắng
Ðêm tạnh gió
Mây chìm
Trăng - xoã - bóng
Dưới quê rong
Có lạnh lắm không em.

(TTCN tháng 10/1996)

Nói Với Tóc Bạc

Tóc ơi!  thôi đừng bạc
Ngày nay tóc chưa dài
Ta mãi là bóng vạc
Cánh sầu rụng chấm vai

Tóc buồn như hy vọng
Nuôi hoài để còn thương
Một ngày ta mỏi mộng
Ngồi nghỉ giữa vô thường

Nay tình cờ tóc bạc
Rực rỡ trái sầu thơm
Hương đời nghi ngút mộng
Tay chắp lời tạ ơn

Cảnh Tượng Xám 

Buổi chiều quạ kêu
Giật mình nhớ quê hương
Mặt áo đen
ra phố.
Sét đánh.
Sọ chẻ hai.
Những con sóc bị xe cán ngoài đường.
Ruột gan tanh tưởi.
Rơi lệ
trên bàn tay
xương gầy
nhánh cây.
Buổi chiều chim bay sương mù
Bàn chân đi qua
khói phù du.
Buổi chiều,
rủa thầm cuộc đời.
Buổi chiều,
rủa thầm cuộc tình.
Bàn tay thắp nến
Xô chiều ra xa.
Mỏng manh hoa lá vẫy.
Người mãi như mây.
Ngồi xuống
thở
dài.
Tôi rủa thầm bóng tôi.

Cảnh tượng
Xám.

Chinh

13/12/1996

Trên Sông Tình

Bóng thời gian,
tích tắc giữa hư không
Dòng người,
lặng lẽ đi

Sao tôi vẫn cất công
Một mình bơ vơ
trong phong ba bão tố
Chèo thuyền qua sông tình

Lỡ một lần tách bến
Vạn lý chia xa
Nếu ngày xưa biết được
Dại gì rời tay

Ngày lướt ngày qua
Và tôi
trên chiếc thuyền mong manh
ngày mỗi hao gầy

Tình vẫn lảng vảng đâu đây
(Tuy viễn bến)
Nên còn hoài ước muốn
Nên mãi cứ ngóng trông

Và cứ vò võ
ngậm ngùi...

12/07/96

smMT

Mơ...

Một căn nhà nho nhỏ
Vườn thơm gió xinh xinh
Hoa vòng đan lối cỏ
Bướm bay lượn rập rình

Bên hàng bông giấy đỏ
Ðong đưa chiếc võng mây
Ðầu cành con chim nhỏ
Mơ màng, mắt tròn xoay

Gió lùa qua bóng nắng
Chiều, thơ đọng trên mây
Ngập ngừng con bướm trắng
Bay sang, mộng đong đầy

Em cười vui nho nhỏ
Ngồi bên anh làm thơ
Anh vẩn vơ mắt ngó
Tóc em, nghìn sợi tơ

Ừ, cho anh một sợi
Trói quanh cuộc đời vui
Cõi tình dài chung lối
Lần này, lần này thôi

Tựa vai mơ màng ngủ
Hôn nhau ngọt bờ môi
Thương nụ tình ấp ủ
Lên đỉnh nhớ cao vời

Tre xác xao lay động
Men tình dâng lả lơi
Chim khuyên tròn mắt ngóng
Võng ru tình...  à ơi...

tường vi

Gửi  chị

Lòng em như nước dòng Thương ấy ...

 Em ở nơi này vẫn một thân
Nào đâu xác pháo đỏ hồng trần
Ai ngỡ một đi không gặp lại
Khói cay đôi mắt ướt ngày xuân 

Ðời người ai cũng lần sang bến
Ngóng gọi đò ngang nẻo mãi bờ
Ngày chị cắm sào không pháo nổ
Em đi hoài vọng bóng thuyền mơ

Bao giờ em lại về nơi cũ?
Cất tiếng đò ơi, động sóng hời
Một chuyến sang ngang người vẫn đợi
Ngàn sông hun hút gió lòng khơi

Nhưng em đâu trẻ ngày xuân nữa
Chị cũng nào son thắm má hồng
Làm cao cất hát câu ca cũ
"Gương vỡ làm ba", vỡ thật lòng

Ðời em đành phận lênh đênh mãi
Số chị vuông tròn đã đủ đôi
Nhắc chi ngày trước khơi thêm lụy
Cái thưở nghênh xuân lộng nghịch đời.

Chuy Sước

Hoa Ti-gôn

 tặng chị Giang

Cuối năm em viết bài thơ cuối
tháng chạp quạnh lòng hoa tuyết bay
tháng chạp bên anh trời có vội
rụng cánh ti-gôn se sắt ngày.

Hãy kể em nghe giàn hoa đỏ
tình tự giây leo có giống mình
hoa bám vào tường, em vào trọ
nhỏ nhắn ngoan hiền ở bên anh.

Có lẽ như hoa hình tim vỡ
chẳng được bình yên quẩn quanh người
vỡ ra 5,7 đời giông tố
cách biệt nhau nhìn tháng chạp trôi.

Tháng chạp em mang hồn đi khắp
tường giậu giây leo nắng phớt hờ
hoa ti-gôn nở hình tim vỡ, thật
ta mất nhau còn thôi chút thơ.

 Cỏ Nhớ

Vài nét về Nguyễn Hữu Ðang: 

Nguyễn Hữu Ðang có một chỗ đứng rất quan trọng trong lịch sử Văn Học Việt Nam, tham gia cách mạng, lãnh đạo Văn Hoá từ ngày đầu, người Hà Nội thời đó ngưỡng mộ ông, tình nguyện dâng hiến tính mạng tài sản để nhờ ông thay mặt thu dụng đánh đuổi thực dân Pháp.  Sau năm 1955 ông tham gia nhóm Nhân Văn Giai Phẩm tranh đấu cho tự do ngọn bút, bị cầm quyền bức hạị Không còn con đường sinh sống, ông xuống Hải Phòng ở nhờ gia đình bà Thuỵ An.  Cả hai bị Công An gài bẫy dụ vượt tuyến vào Nam rồi bắt, kết án khổ sai chung thân.  Ông được thả ra vào lúc tuổi già vô dụng, nhưng ông trời oái ăm bắt ông phải sống lâu, ngoài tám mươi, vẫn lủi thuỉ kiếm sống khổ nhục không gia đình vợ con.  Bài viết sau đây của nhà văn Phùng Quán cũng trong nhóm Nhân Văn Giai Phẩm ghé thăm ông vào một ngày gần cuối năm.

oOo 

Ngọn tre vật vã cuối trời đông

Anh Nguyễn Hữu Ðang thì tôi được biết mặt từ mười mấy năm trước, nhưng rất ít khi được truyện trò với anh.  Mỗi lần được anh hỏi truyện, tôi bối rối, sướng mê người, đầu không khiến mà chân cứ rút về thành tư thế đứng nghiêm, như ngày còn làm lính trinh sát mỗi lần được chính ủy sư đoàn hỏi chuyện.  Tôi nghĩ bụng:  Tôi là cái thá gì mà được một người như Nguyễn Hữu Ðang hỏi truyện?  Nguyễn Hữu Ðang, người đã tham gia cách mạng từ khi còn chưa đẻ, nhà hoạt động công khai của dảng cùng thời với Trường Trinh, Trần Huy Liệu, một trong những người lãnh đạo và chủ chốt của Hội Truyền Bá Quốc Ngữ cùng thời với Phan Thanh, cụ Nguyễn Văn Tố.  Một trong những người sáng lập và tổ chức Hội Văn Hóa Cứu Quốc cùng với Nguyễn Huy Tưởng, Nguyễn Ðình Thi, người được cử đi dự đại hội Tân Trào và đứng lên trong danh sách của Chính Phủ Cách Mạng Lâm Thờị  Và cuối cùng là trưởng ban tổ chức ngày đại lễ 2-9-1945.

Cách đây khoảng 15 năm, anh từ Cao Nguyên Hà Giang trở về, tá túc tại quê nhấ  Hàng năm vào dịp giáp Tết lại thấy anh đảo lên Hà Nội trên chiếc xe đạp thiếu nhi Liên Xô (cũ).  Anh mang đến cho mấy bạn cũ mỗi người một cân gạo nếp.  Một lần tôi cũng được anh cho một cân.  Tôi cảm động ngạc nhiên hỏi anh:  "Anh kiếm đâu ra gạo nếp cho chúng em thễ"  Anh cười:  "Mình sống ở  nông thôn cũng phong lưu ra phết.  Không những có gạo nếp biếu bạn lại có cả  thóc và rơm cho nông dân vay".  "Hiện anh đang làm gì đõ"  "Mình nghiên cứu Lão Trang và dịch lại cuốn lịch sử Ðảng Cộng Sản Liên Xô qua bản tiếng Pháp.  Ðối chiếu, thấy bản dịch in sai nhiều quá."

Hai năm trở lại đây không thấy anh lên Hà Nội nữa.  Mấy anh em quen cũ chúng tôi hỏi nhau:  "Không biết anh Ðang có gặp chuyện gì chắc trở dưới đõ "  Nỗi lo lắng này thường xuyên ám ảnh tôị  Nhân thể muốn tìm hiểu về công trình Lễ Ðài Ðộc Lập, năm đó tôi nhất quyết phải về quê thăm anh, mặc dầu đãgầ n giáp Tết.

Vừa đi tàu, vừa ô-tô, xe đạp.  Sáng 26 Tết tôi có mặt ở thị xã Thái Bình.  Ðể đỡ bớt thì giờ tìm kiếm, tôi hởi đường đến Sở Văn Hoá và Hội Văn Nghệ Tỉnh, hỏi địa chỉ của anh.  Tôi thực sự ngạc nhiên thấy nhiều anh chị em cán bộ ở hai cơ quan này không biết Nguyễn Hữ Ðang là aị  Có nhiều người biết nhưng lại rất lơ mợ  "Hình như ông ở Quỳnh Phụ, Kiến Xương hay TiềnHải gì độ."  May tôi gặp được một nhà thơ trề  Khi biết rõ ý định của tôi, anh hăng hái nói:  "Cháu sẽ đưa chú ra cái quán thịt chó nổi tiếng, ở đó thường có mấy anh cán bộ về hưu trạc tuổi chú lui tới, hỏi thế nào cũng có người biết.  "

Tôi theo anh bạn thơ trẻ ra quán thịt chó, và phải cắn răng lại vì số tiền còm cõi trong túi, gọi một điã thịt luộc và hai chén rượu cho phải phép.  Ðợi chừng nửa tiếng, có một người đã đứng tuổi dể chiếc xe "cúp"  trước cửa, đi vào quán.  Nhà thơ trẻ đứng bật dậy, nói với tôi:  "Ông này ở cơ quan An Nnh tỉnh, hỏi chắc ông biết."  Tôi vội níu tay anh lại, dặn nhỏ:  "Cậu nhớ đừng giới thiệu mình là ai, sẽ rách viêc!" "Biết rồi, biết rồi, chú không phải dặn." Anh bạn trẻ đi đến gặp ông ta, nói cái gì đó và chỉ tay về phía tôị  Anh cán bộ an ninh tươi cười hỏi:  "Xin lỗi cụ, năm nay cụ hưởng thọ được bao nhiêu tuổi ạ?"   Tôi đoán anh ta thấy tôi ăn bận nhếch nhác - Quần áo bà ba nâu, chân dép lốp, râu tóc bạc trắng nên hỏi vậỵ  Tôi liền nói phứa lên:  "Cám ơn đồng chí, cũng thất thập cổ lai hy rồi đồng chí ạ"Trước cụ có làm công tác ở đâu không ầ"  "Tôi làm thường trực cho một cơ quan thương nghiệp trên Hà Nộị.  về hưu đã gần được chục năm rồị" "Cụ là thế nào với ông Nguyễn Hữu Ðang ầ"  "Tôi có quen biết gì với ông ta đâu.  Thậm chí cũng chưa biết mặt.  Chẳng là tổ hưu của tôi có một cụ nghe đâu hồi bí mật cùng hoa động với ông tạ  Biết tin tôi về thăm đứa cháu họ công tác giáo viên ở Quỳnh Côi, ông cụ gửi tôi mười ngàn bạc lên biếu ông ấy, mà giao hẹn phải đưa tận tay, tôi tưởng ông ấy ở thị xã, hỏi loanh quanh mãi không ai biết..."

Anh cán bộ cười:  "Ông ấy đâu có ở thị xả.  Hiện ông ấy đang ở thôn Trà Vy, xã Vũ Công, huyện Kiến Xương, cách đây gân hai chục cây số.  Ngược gió này mà cụ đạp xe về tới đó cũng vất vả đấy..."  Thấy tôi chăm chú lắng nghe, anh cán bộ trở nên cởi mở:  "Nói để cụ biết, trước kia cái ông Ðang ấy cũng là người hoạt động cách mạng có tên tuổi...  Nhưng rồi ông ta giở chứng, làm báo làm văn chống đối đảng và nhà nước, bị xử phạt mười năm tù ngồi, đưa lên giam trên trại tù ở Hà Giang.  Mãn hạn tù, ông ta xin về cư trú tại quê quán.  Tuy vậy ông ta vẫn thuộc diện đối tượng...  Cách đây mấy năm, ông ta lén sang Nam Ðịnh không có giấy đi đường, đến nhà một đối tượng mà công an đang theo dõị  Công an hai tỉnh liền phối hợp, hỏi giấy đi đường, rồi bắt giam bốn tháng ở nhà lao hai tỉnh để  cảnh cáo, và tổ chức khám nhấ  Sau đó thả cho về.."  Tôi tỏ ý sợ hãi, gãi đầu gãi tai:  "Chà, Biết rắc rối thế này thì tôi chẳng gặp ông ấy nữa.  Ðem tiền về trả lại thôi."  Anh cán bộ xuề xoà:  "Không sao đâu, cụ  ạ, chính sách của ta bây giờ là đổi mới tư duỵ  Nghe đâu bây giờ ở trên cũng đang sửa soạn cho ông ấy được hưởng lương hưụ  Nếu cụ muốn về thăm ông ấy cứ việc về. Tôi chỉ đường cho cụ."  Anh cán bộ chấm ngón tay vào ly rượu, vẽ trên mặt bàn, chỉ vẽ cho tôi rất cặn kẽ con đường từ thị xã về chỗ anh Ðang tá túc.  Tôi đứng lên rối rít cảm ơn anh...

Con đường đá mười cây số chi chít ổ gà.  Gió cuối đông buốt như kim châm táp thẳng vào mặt.  Nhưng vừa đạp xe tôi vừa nghĩ miên man về sự thăng trầm của những kiếp người tình nguyện dấn thân vì nghĩa lớn, nên con đường cũng bớt xa.

Ðến chỗ ngã ba rẽ vào trường phổ thông cấp I, II xã Vũ Công nơi anh Ðang tá túc- tôi vào cái quán nhỏ bên đường uống ly rượu cho ấm bụng.  Ông cụ  chủ quán khi biết tôi từ Hà Nội vào tìm thăm anh Ðang, rót rượu mời tôi và nói:  "Ông ấy thỉnh thoảng vẫn ngang qua đây, tôi đều mời vào uống nước.  Ông ấy tần tiện khét tiếng cái xã Vũ Công nàỵ  Mới cách đây mấy hôm, ông ấy đèo xe cái giỏ tre ràng buộc rất kỹ.  Ông ấy kể với tôi, tối qua bắt được con rắn gì giữ lắm, phun phì phì, bò vào nhà.  Ðịnh làm thịt ăn nhưng tiếc, chở lên huyện bán cho một tay buôn rắn độc, kiếm lấy mấy nghìn mua mấy lạng mỡ. "  Tôi phì cười:  "Ông ấy bây giờ lại thêm cái tài bắt rắn độc, mà mất công đạp xe Mi-Ni những mười mấy cây số để  đổi lấy mấy lạng mỡ lẵ Vui thật!  Tôi có người bạn làm thơ tên là Tuân Nguyễn, chết lâu rồi, làm câu thơ mới nghe thật vô nghĩa, nhưng cứ bất chợt lại hiện ra trong trí nhớ tôi:  "Cuộc đời vui quá không buồn được!"  Ông chủ quán rót thêm ly rượu nữa, giọng hào hiệp:  "Ly này tôi đãi cụ!  Mà khổ, ông ấy có bán được đâụ  Chiều tối ông ấy đạp xe về, phàn nàn:  "Nó không chịu mua, nó bảo loại rắn này không nằm trong bộ Tam Xà!"  Tôi cười ngất.

Anh Ðang ở gian đầu hồi nhà bếp của khu tập thể giáo viên, trước mặt là ao cá bác hồ của xẩ  Ðứng bên kia bờ ao, một cô giáo chỉ cho tôi:  "Bác ấy đang ngồi ở bậc câu ao kia kià!  Ðang cọ rửa cái gì mà chăm chú thế không biết..." Tôi dắt xe đạp qua sân trường, vòng ra gần sát sau lưng anh.  Anh đang dùng nắm rơm cọ rửa những viên gạch vỡ đôi, xếp thành chồng cao cạnh chỗ ngồị  Tôi đứng lặng nhìn anh.  Ðầu anh đội cái mũ cối méo mó, khoác cái ruột aó bông thủng be bét, quần áo lao động mầu cháo lòng, hai ống chân ôm vòng hai dây cao su đen nom như hai vòng cùm sắt, chắc chắn để nhét hai ống quần vào đó chống rét, lưng anh khoòng xuống hình chữ C viết nghiêng...  Tôi chợt nhớ cách đây không lâu, được nghe những người cùng thời với anh kể:  Hồi mặt trận Bình Dân, Nguyễn Hữu Ðang là cán bộ được đảng cử ra hoạt động công khai, ăn vận sang trọng như một công tử loại một của Hà Thành, thắt Cà-Vạt đỏ chói, đi khắp Trung Nam Bắc diễn thuyết, oai phong, hùng biện, tuyên truyền cách mạng..Mỗi lần cách mạng cần tiền để hoạt động, Nguyễn Hữu Ðang có thể đến bất cứ một nhà tư sản Hà Nội nào giàu có, vay vàng , tiền.  Mà những người này trao vàng, tiền cho anh đều không đòi hỏi một thứ giấy tờ gì, vì họ tin sâu sắc rằng trao vàng tiền cho anh là trao tận tay cho Cách Mạng...  Và bây giờ, anh ngồi đó gần tám chục tuổi, không vợ không con, không cửa không nhà, lưng khòng chữ C viết nghiêng, tỉ mỉ cọ rửa những viên gạch v  Chẳng hiểu để làm gì- Như người bõ già trong chuyện Hương Cuội cuả Nguyễn Tuân cọ rửa những viên cuội trắng để tẩm mạch nha vào dịp tất niên...  Miên man nghĩ vậy và tôi bật phì cười.

"Anh Ðang!"  Tôi nghẹn ngào gọị  Anh quay lại, chớp chớp mắt nhìn tôi rất lâu.  Gương mặt già nua với mái tóc bạc húi cao, cằm mép lốm đốm những chân râu hạt vừng, vụt rạng rỡ hẳn lên.  Anh cười để lộ hai hàm răng vàng xỉn, cùn mòn gần nửa vì năm tháng..."Phùng Quán!  Chú về đây từ lúc nào thế"  Hai anh em chúng tôi ôm chặt nhau giữa bậc cầu ao.  Cả hai gương mặt già nua phút chốc đẫm lệ..

Cái chái bếp căn hộ độc thân của anh rộng khoảng năm mét vuông, chất kín những tư trang đồ đạc.  Mấy cây sào ngọn tre gác dọc ngang sát mái, trên vắt cả chục cái khăn mặt rách xơ như giẻ lau bát, aó may ô thủng nát, quần lao động vá víu, cạp quần đeo lủng lẳng một chùm lục lạc vỏ hộp dầu cao su Sao Vàng xuyên thủng, buộc giây thép, bên trong có hòn sỏi nhồ  Ðụng vào, chùm lục lạc kêu lên reng reng nghe rất vui taị  Sau đó, tôi được anh giải thích tác dụng của chùm lục lạc.  Ði lại trong đường làng những đêm tối trời, anh thường bị cánh thanh niên đi xe đạp, xe máy phóng ẩu đâm xầm vào, làm anh ngã trẹo tay, sầy gối.  Học tập sáng kiến của đồng bào các dân tộc Việt Bắc, treo mõ vào cổ trâu, - "Trâu gõ mõ, chó leo thang"-Anh Ðang chế chùm lục lạc đeo vào cạp quần, báo hiệu có người để họ tránh xạ.  Tác dụng thứ hai quan trọng không kém...  Mỗi lần đạp xe trên đường vắng, nghe tiếng lục lạc loong coong ngang thắt lưng, tự nhiên cảm thấy đỡ đơn độc...

Chính giữa gian trái kê tủ gỗ tạp nhỏ, hai cáng mọt ruỗng không khép kín được, khóa một chiếc khoá lớn như chiếc khoá của nhà khọ  Trên nóc tủ  xếp một chồng mũ cối, mũ vải, mũ lá mà ở Hà Nội người ta thường quẳng vào đống rác.  Cạnh tủ là một cái giường cá nhân, bốn chân giường được củng cố thêm bốn chồng gạch.  Trên giường một đống chăn bông trần rách thủng.  Và một xấp quần aó cũ làm gối...  Sát chân giường kê chiếc bàn xiêu vẹo chỉ có hai chân, hai chân kia được thay bằng hai sợi giây thép buộc treo vào tường.  Mặt bàn nát bằng nan trẹ  Anh nói giọng Lão Trang:  "Một cái bàn bốn chân là một con vật.  Khi nó chỉ còn lại hai chân nó là một con người."  Trên mặt bàn xếp kín những chai lọ, vỏ đồ hộp, hai cái đèn dầu làm bằng lọ mực Củu Long, vài cao dao làm bằng mẩu lưỡi liềm gẫy, và ba bốn cái bát hương, nắp đậy và những viên gạch vỡ.  Anh chỉ nắp đậy, giới thiệu với giọng trang trọng của thuyết trình viên giới thiệu hiện vật trong các bảo tàng nghệ thuật:  "Nó là loại gạch nung rất già, gần đạt tới tiêu chuẩn của các ngành sứ cổ.  Sức nặng và độ bền của nó làm cho tất cả các loại chuột mối, gián phải kính nể.  "  Bây giờ tôi hiểu anh cọ rửa những viên gạch vỡ để làm gì.

Dưới bàn là mấy chục đôi giép cao su hư nát, đứt quai, được bó thành từng bó, hai cái vại muối dưa rạn nứt, sứt miệng, một đống bản lề của, sắt vụn, đinh cong queo, mầu dây thép han rỉ...  Tất cả những đổ lề đó, phủ lên một lượt bụi trỗ.

Lúc tôi bước vào, gian buồng mờ mịt khói, anh giải thích:  "Giờ này các cô giáo nấu ăn.  Bếp tập thể ở sát bên kia tường.  Tôi đã trộn rơm với bùn trát những khe hở của mái, nhưng khói vẫ cứ lọt sang - Anh cười - Chịu khó một chút nhưng cũng có cái lợi.  Thỉnh thoảng lại được ngửi mùi xào nấu lẫn với khói, cái mũi được bồi dưỡng...  Trong việc dở nào cũng có việc hay và ngược lại"

"Ðể em đạp xe ra chợ mua một cái gì về ăn..." Thôi khỏi cần, chú về chơi hôm nay là rất gặp maỵ  Sáng nay tôi vừa chế biến một mẻ thức ăn ngon vô địch.  Chú nếm rồi sẽ biết.  Cơm cũng có sẵn rồị  Tôi nấu lúc sáng, ủ  vào lồng ủ rơm, nòn nóng nguyên.  À, tôi lại có cả rượu cho chú, rượu cam xuất khẩu hẳn hoi, quà của Hội Nhà Văn gửi biếu vào dịp Tết năm ngoáị..  Tôi chỉ mới mấy thầy giáo mấy chén, còn đủ cho chú say sưa suốt mấy ngày ở chơi."  Anh xăng xái lấy chùm chìa khoá buộc chung với chùm lục lạc, mở  khóa tủ tìm chai rượụ  Tôi liếc mắt nhìn vào mấy ngăn tủ.  Những xấp quần aó cũ nát để lẫn với những chồng báo, giấy má, sách vở ố vàng.  Ngăn dưới cùng để rất nhiều chai lọ, vỏ đồ hộp, vỏ bia lon, và nhiều chồng các loại vỏ bao thuốc lá.

Anh lúi húi một lúc khá lâu mới lôi ra được chai rượu Cam còn già nửa.  "Ðây rồi!  Bây giờ già hóa ra lẩm cẩm. Ðể chỗ này lại tìm ra chỗ kia."  Tôi cười, nói:  "Nhìn  anh, em cứ tưởng là một nhà quí tộc Nga thời Sa Hoàng, tự tay tìm chọn loại rượu quý cất giữ một trăm năm trong hầm rượu, để đãi khách quý "  Tôi chỉ những chồng vỏ bao thuốc lá, hỏi:  "Anh chơi sưu tập vỏ bao thuốc lá ạ.  Thế mà em không biết.  Trên nhà em, các bạn đến chơi, hút các loại thuốc lá ngoại hảo hạng, vỏ bao vất lung tung, vợ em ngày nào cũng phàn nàn vì phải dọn nhặt đem đốt."  Anh kêu lên:  "Thế có tiếc không.  Lần này chú về trên đó nhớ dặn cô ấy, có vỏ bao ngoại cứ cất giữ cho anh Ðang, càng nhiều càng tốt.  Nó là hàng đối lưu của tôi đấy." "Hàng đối lưu?"  Tôi ngạn nhiên hỏI.  "Ðể tôi dọn cơm ăn rồi tôi giảng cho chú nghe thế nào là hàng đối lưu.  Tôi xem ra chú mù tịt về môn kinh tế chính trị học."

Tôi ngắm nhìn bao quát căn nhà độc thân của anh, hỏi:  "Hơn mười lăm năm qua anh đã sống ở gian buồng này ạ"  "Ngày tôi mới về xã, tôi sống ở trại lợn của Hợp Tác Xả.   Chẳng là cán bộ xã cũng thông cảm hoàn cảnh khó khăn của tôi, nên đề nghị ra đó trông coi giúp như nhân viên của trại.  Ở đó có một gian nhà kho cũng thoáng mát, tôi có thế ăn ở, đọc sách, viết lách kết hợp với việc trông coi trại.  Mỗi muà hợp tác xã trả công điểm mấy chục cân  thóc, mấy chục cân rơm làm chất đốt.  Số thóc, rơm này tôi không phải dùng đến, trong mấy năm tiết kiệm được hai ba tạ thóc, hai trăm sáu chục cân rơm cho bà con vay.  Ngoài ra vào dịp Tết Hợp Tác Xã bồi dưỡng thêm ít thóc nếp, đem lên Hà Nội biếu các chú.  Khi tôi bắt tay vào việc dịch cuốn Lịch Sử Ðảng Cộng Sản Liên Xo, tiếng lợn kêu ầm ĩ quá làm tôi mất tập trung tư tưởng nên phải xin thôi công việc trông coi trại, chuyển về đây để  được yên tĩnh hơn."

Anh lôi dưới gâm giường ra một cái xô tôn thửng đáy, đặt lên miệng xô tấm gỗ dán:  "Ðây là bàn ăn của tôi -  Anh giới thiệu và vần tiếp ra hai cái vại muối dưa sứt miệng - còn đây là ghế ngồi.  Bà con nông dân nghèo mà phí phạm thế đấỵ  Hai cái vại còn tốt thế này mà đem quẳng bụi trễ.  tôi nhặt về cọ rửa sạch sẽ, lật đít lên, làm thành cái ghế ngồi vừa vững trãi lại vừa mát.  Chú ngồi thử mà xem, có khác gì ngồi trên đôn sứ đời nhà Minh."  Anh dọn ra hai cái điã, rồi chọn trong hai cái bát hương đậy viên gạch vỡ gắp ra năm sáu viên gì đó tròn tròn, đen xỉn, nom rất khả nghi.  Anh chỉ vào một điã, giới thiệu thực đơn đãi khách.  "Ðây là chả thịc cóc băm viên.  Ðây là chả thịt nháị..  Có cả mỳ chính, hạt tiêu nha!  Mười mấy năm nay nhờ bồi dưỡng thường xuyên hai thứ đặc sản này mà tôi rất khoẻ, còn khoẻ hơn cả chú.  "  Anh nhắc trong cái rổ phủ đầy rơm để ở góc nhà, xoong cơm đã ăn một góc mà anh giới thiệu vẫn nóng nguyên.  Nói đúng hơn là một thứ cháo đặc, có thể xắn thành từng miếng như bánh đúc:  "Ba năm trở lại đây tôi phải ăn cơm nhão, nếu ăn cơm khô thì bị nghẹn.  Tôi nấu cơm với nước vo gạo nên rất bổ.  Chẳng là các cô giáo thường đổ phí nước vo gạo.  Tôi đưa cho các cô giáo cái chậu, dặn đổ nước vo gạo vào đấy cho tôi, để tôi chắt ra nấu lẫn với cơm.   Tinh tuý của gạo nằm trong nước vo, bỏ đi thật phí phạm."  "Nhưng cóc nhái dâu ra mà anh bồi dưỡng được thường xuyên thế. "  Tôi hỏi.  "Ấy, chỗ này mới là bí quyết.  Phải huy động lực lượng quần chúng, tức là các cháu thiếu nhị  Biết các cháu ở đây thích chơi vỏ bao thuốc lá, nhất là các loại có vỏ bao đẹp, mỗi lần lên thị xã hoặc sang Nam Ðịnh chơi, tôi nhặt nhạnh về, đổi cho các cháu lấy cóc nhái.  Cũng có khi đổi một vỏ bao lấy ba con cóc hoặc năm con nhái, các loại khác hai cóc, ba nhái.  Bởi vậy tôi mới gọi là loại hàng đối lưu, chú hiểu chưa?  Mỗi tháng tôi chỉ cần ba bốn chục cái vỏ bao thuốc lá là thừa chất đạm, mà là loại đạm cao cấp...  Hôm nào chú về tôi gửi biếu cô, chú Cung, mỗi nhà mấy viên nếm thử.  Cô chú ăn thịc cóc của tôi rồi sẽ thấy các thứ thịt khác đều nhạt hoét!"

Anh rót rượu, chọn gắp viên chả cóc, nhái bỏ vào bát cho tôi, ân cần, âu yếm, trang trọng, làm tôi ứa nước mắt, anh hỏi:  "Chú đi dâu mà lại lặn lội về đây, vào lúc Tết nhất sắp đến nơi?"  "Em về đây chỉ một mục đích là lên thăm anh.  Hơn hai năm nay không thấy anh lên Hà Nội, chúng em rất lo, không biết anh đau ốm, liệu anh có còn sống không?  Về đây thấy anh vẫn khoẻ mạnh, em rất mừng...  Anh là nhân chứng của một quá khứ hào hùng của đất nước.  Nếu anh chết đi, tàn lụi như cỏ cây, không nhắn gửi gì lại cho thế hệ sinh sau, theo em là một tổn thất không có gì bù đắp được..."  Tôi lấy cho anh xem một số tư liệu liên quan đến ngày đại lễ 2-9-1945, vừa sao chụp được:  "Từ lâu, em vẫn mơ ước viết một cái gì đó, một thiên trường ca chẳng hạn, về công trình Lễ ÐÀi Ðộc Lập thật tráng lệ thật hào hùng...  Anh là trưởng ban tổ chức ngày Ðộc Lập như trong tư liệu còn ghi lại được.  Em muốn nghe tận tai nghe anh kể lại những kỷ niệm, những hồi ức mà anh cho là sâu sắc nhất...  Mà nếu anh không dùng đến thì cho em xin..."

Anh im lặng rất lâu, dùng đuã tém lại những mảnh vụn thịt cóc, nhái trong điã, gắp bỏ vào bát mình những mảnh ván rớt xuống mâm ván.  Anh chăm chú nhìn vào cái đĩa đã tóm gọn, như đang gắng đọc những hồi ức in lại trên lớp men sành...  Anh chợt nói, mắt không rời cái đĩa:  "Thấp thoáng thế mà đã bốn mươi bẩy năm trôi qua.  - Anh chợt nói- Tôi còn nhớ in hôm đó là ngày 18 tháng 8..  Tại sao tôi nhớ, vì đó là thời khắc lịch sử phải được tính từng phút một..  Năm đó, tôi bước vào cái tuổi băm ba.  Chính phủ cách mạng lâm thời họp một phiên cuối cùng tại phủ Bắc bộ phủ để quyết định ngày lễ ra mắt quốc dân đồng bào.  Tôi tính rất nhanh trong đầu:  Tháng 8 có 31 ngày, như vậy chỉ có bốn ngày nữa thôi...  Tôi suy nghĩ cân nhắc trong một phút, hình dung ra tất cả những khó khăn như núi mà tôi phải vượt qua để  tô" chức một ngày đại lễ như vậy, trong khi đó mình chỉ có hai bàn tay trắng..." 

"Ông Ðang ơi!  Ông Ðang!.."  Tiếng con nít gọi nheo nhéo ngoài cửa, ngắt ngang câu truyện của anh.  Tôi nhìn ra thấy hai chú bé trạc 9, 10 tuổi, mỗi chú cầm một cành tre, đầu cành tre thõng thượt một con rắn nước, mình nhỏ bằng chuôi dao, đầu bị đập dập còn nhỏ máu tươị  "Ông có đổi rắn nước không ạ?"  Anh Ðang bỏ bát đũa ra cửa, xem xét cẩn thận hai con rắn nước.  Rồi hỏi:  "Các cháu định đổi như thế nàa?"  "Ông cho cháu mỗi con hai cái vỏ  bao ba số."  "Các chú đừng có giở thói bắt chẹt!  - Giọng nói và thái độ của anh đã đổi sang giọng của dịch vụ đổi chác.  Mỗi con rắn này chỉ trị  giá bằng hai con cóc.  Nhưng thôi thì ông đành chịu thiệt vậy, mỗi con bằng một vỏ bao ba số, các chú có chịu đổi thì đổi, không đổi thì thôi!"  Hai đứa bé ngần ngừ một lúc rồi nói:  "Chúng cháu đổi a!"  Anh quay vào mở  khoá tủ, chọn lấy ra hao cái vỏ bao ba số, đưa cho mỗi chú một chiếc, và cầm lấy hai con rắn.  Hai chú bé cũng xem xét hai cái vỏ bao cẩn thận không kém ông Ðang xem xét hai con rắn..  Một chú nói:  "Ông đổi cho cháu cái vỏ bao khác, cái này bên trong không có tờ giấy vàng."  Anh cầm cái vỏ bao xem lại, cười:  "Ðược, ông sẽ đổi cho cái vỏ bao khác..  Sau này chú mà làm cán bộ  thu mua thì nhà nước không phải chịu thua thiệt."

Anh cầm hai con rắn bỏ vào cái rổ con ở góc nhà.  Mặt tươi hẳn lên, như người buôn bán vừa vớ được món hời:  "Thịt rắn còn bổ hơn thịt cóc.  Tối nay tôi sẽ đãi chú món rắn om riềng mề.  Ăn vào chú sẽ thấy tăng lực gấp đôi, có thể đạp xe một mạch lên đến bến phà Tân Ðệ.."

Tôi ở lại chơi với anh Ðang ba ngày, thuê một anh phó nháy ở xã trên xuống chụp chơi mấy "pô" làm kỷ niệm.  Bữa cơm tiễn tôi, anh có vẻ buồn.  Vừa dùng đuã tém tém mấy khúc rắn om mặn chát nồi muối trong đĩa, anh vừa nói:  "Hiện tôi đang cố gắng hoàn thành thiên hồi ký, thuật lại tất cả những gì có liên quan đến thế sự, kể từ khi tôi bước chân vào con đƯờng hoạt độg cách mạng cho đến những năm tháng gần đâỵ..  Trong hồi ký này, tôi sẽ đề cập đến những việc mà từ trước đến nay tôi chưa hề tiết lộ với ai.  Ví dụ như bản thảo tuyên ngôn của ông Hồ viết...  còn hay mất, nếu còn thì bây giờ ở đâu.  Hoặc ông định sửa hai câu trong bản tuyên ngôn, nhưng không kịp vì bản chính đã đưa in mất rồi.  Là trưởng ban tổ chức ngày lễ, tôi phải phụ trách in ấn những tài liệu có liên quan đến vận mệnh của đất nước này...  Như chú biết đấy, hiện nay trong bảo tàng hồ chí minh cũng như trong bảo tàng lịch sử, không có bản tuyên ngôn độc lập...  Tôi sợ sẽ làm không kịp mất, gần tám chục tuổi đầu rồi còn gì, mà lại không có điều kiện làm việc, ban đêm coi như chịu chết, đèn đóm tù mù, đúng là đóm thật..."  Anh im lặng một lúc lâu, rồi ngẩng đầu nhìn tôi nói tiếp:  "Chú có biết điều lo lắng nhất của tôi hiện nay là gì không?  - Không đợi tôi đoán anh nói luôn - tôi lo nhất là không biết chết ở đâu.  Lúc sống thì tôi ở nhờ nhà ai mà chẳng được, ở đây cũng như ở trên Hà Nộị..  Nhưng lúc chết thì người thân gấp mấy cũng làm phiền người ta.  Có ai muốn một người không phải ruột rà máu mủ chết ở nhà mình?  Ngay cả cái chái bếp này cũng vậy, tôi nằm chết sẽ làm phiền nhà trường, các thầy cô giáo, các cháu học sinh.  Bởi vậy mà hai năm nay tôi không muốn lên Hà Nội.  Ở đây, tại quê hương bản quán, tôi đã chọn sẵn chỗ để nằm hết...  Chú ra đây tôi chỉ cho, đứng ở đây cũng nhìn thấy..."

Tôi theo anh ra đứng lên cái trụ xi-măng cầu ao cá.  Gió mùa Ðông Bắc lạnh thấu xương thổi thốc vào mặt hai anh em.  Anh chỉ tay về một bụi tre gần cuối xóm, đơn độc giữa cánh đồng, ngọn tre đang vật vã trong gió buốt:  "Ðấy, dưới chân búi tre ấy có một chỗ trũng nhưng bằng phẳng, phủ đầy lá tre rụng, rất vừa tôi...  Tôi sẽ nằm ở đó chết để khỏi phải phiền ai...  Tôi đã chọn con đường ngắn nhất để có thể bò kịp đến đó trước khi nắm mắt xuôi tay...

Trở vào nhà, cả người tôi nổi gai ốc, ớn lạnh, chắc là bị cảm lạnh.  Tôi dốc hết rượu ra bát uống ừng ực một hơi chống lạnh.  Rượu vào lời ra, tôi cất giọng ngâm to mấy câu thơ của Phùng Cung mang về tặng anh:
Mắt già rộng nhớ
Rắc mãi phong lưu
Góp nhặt đem về thúng cũ
Quỳ dưới chân quê
Trăm sự cúi đầu
Xin quê rộng lượng
Chút thổ phần
bò xeó
cuối thôn!....

Phùng Quán

tháng 12, 1992

EVITA:  MỘT XUẤT HIỆN MỚI CỦA MADONA

Sau nhiều trắc trở, rốt cuộc Evita cũng hoàn thành và đang được trình chiếu tại nhiều rạp trên nước Mỹ.  Người ta chú ý đến Evita vì ngay từ lúc được chọn đóng vai chính đóng vai Eva Peron, Madonna đã bị dân Argentina phản đối kịch liệt vì họ không thể chấp nhận một nữ anh thư của họ lại do một nữ ca sĩ Mỹ nổi tiếng sexy khi trình diễn đóng.  Nhưng rồi sao?  Phim vẫn được quay đều đều và nay thì được tung ra nhân dịp Năm mới.

Madonna được chọn không phải là chuyện tình cờ.  Nhiều tờ báo đã nói vai Eva Peron là chỉ dành cho Madonna.  Có thể nói Evita là cuốn phim ca nhạc táo bạo nhất trong hơn một thập kỷ nay.  Evita được coi là một biến cố - thật sự nó là một biến cố thật.  Ðây là cuốn phim huy hoàng gồm cả ngàn vai diễn, được quay tại ba nước và trang phục được thay còn nhiều hơn một sô trình diễn thời trang tại Las Vegas.

Thật ra phim Evita không chiếu rọi thêm chút gì về đời sống của nhân vật chính trị gây nhiều bàn cãi của Á Căn Ðình hay lăng xê nhạc của Andrew Lloyd Webber và Tim Rice.  Cái đích căn bản của bộ phim 60 triệu này chỉ là để mua vui, đúng vậy, mua vui và giải trí!!!

Ðây là cuốn phim dài hai tiếng rưỡi nói về cuộc đời của Eva Peron, xuất thân từ một nữ diễn viên, sau đã nổi lên thành một biểu tượng quốc gia được mọi người kính phục.  Trong từng trích đoạn, cuốn phim cho thấy cảnh Eva tới Buenos Aires với đầy ước mơ diễn xuấ ; cảnh thất bại trong nghề diễn viên của cô; cảnh cô gặp Juan Perón, người chồng ngẫu nhiên; lúc cô đạt được quyền lực chính trị và giàu sang; cũng như lúc cô bị bệnh và qua đời.

Trung tâm của cuốn phim là Madonna, một người đàn bà vừa được tôn thờ vừa bị thóa mạ y như Eva.  Chính trong cuốn phim này người siêu diễn viên nhạc pop đã lột xác và hiến cho đại tác phẩm này một trái tim nhân bản.  Madonna, vốn từng thất bại trong nghề diễn viên, cuối cùng đã tìm thấy một nhân vật rất giống với cuộc đời của cô.  Phim Evita đủ lớn để bao bọc Madonna; tuy nhiên những cảnh quá độ liên tục trong phim vẫn không làm giảm đi tính cách của Madonna.  Thật khó tưởng tượng Meryl Streep hay Michelle Pfeiffer, vốn là hai ứng viên cho vai Eva, có thể diễn được xuất thần như Madonna.

Dùng tiếng hát thay cho diễn xuất - một điều mà cô đã làm trong suốt nghiệp cầm ca của mình - Madonna đã cho Eva Perón một linh hồn.  Nếu tính cách của nhân vật vẫn là một điều bí ẩn - chúng ta không biết là Eva có thực quan tâm đến những người ái mộ mình không hay chỉ là một kẻ cơ hội đam mê quyền lực - Madonna đã biến Eva thành một hình ảnh dễ cảm thông, dễ mến (cái này không có trong kịch bản).  Ðây là một vai diễn cảm động một cách ngạc nhiên.

Ðáng ngạc nhiên hơn là Antonio Banderas ( từng đóng phim D'esperados, The Assassins) trong vai Che, người thuật truyện đã nói chuyện trực tiếp với khán giả và được coi như lương tâm/đối thủ của Eva.  Banderas đã khắc phục khả năng ca hát của mình bằng cách diễn xuất mạnh mẽ tuyệt vời.  Cảnh song ca giữa Banderas và Madonna trong bài "Good night" và "Thank you" là một trong những cảnh hay nhất trong phim.

Trong vai Juan Perón, Jonathan Pryce ít xuất hiện nhất trong ba nhân vật, và không gây được nhiều ấn tượng.  Mối quan hệ của ông với Eva, nhất là đằng sau những cánh cửa đóng chặt, hầu như không được khai thác nhiều.

Ðể cho phù hợp với âm nhạc của Lloyd Webber, đạo diễn Alan Parker (trong phim Fame, Pink Floyd:  The Wall) đã cố gắng tạo cho Evita có tính cách đa cảm.  Ngoài ra, ông đã cùng với giám đốc hình ảnh Darius Khondji thực hiện một số cảnh quay đẹp nhất trong các phim năm nay về hình ảnh.

Tóm lại Evita là phim nên xem trong dịp Năm mới này.

Nguyễn Tiến Dũng

Phim:  Evita

Diễn viên:  Madonna, Antonio Banderas, Jonathan Pryce, Jimmy Nail
Ðạo diễn:  Alan Parker
Âm nhạc:  Andrew Lloyd Webber, Tim Rice
Kịch bản:  Alan Parker, Oliver Stone
Nhà sản xuất:  Robert Stigwood, Alan Parker, Andrew G.  Vajna
Kỹ thuật quay:  Darius Khondji

GABRIEL GARCÍA MÁRQUEZ

Sinh năm 1928 tại Aracataca, Colombia.  Theo học đại học Bogotá, sau đó làm ký giả cho tờ _El Espectador và phóng viên tại La Mã, Ba Lê, Barcelona, Caracas và Nữu Ước.  Tác phẩm được nhắc đến nhiều nhất của ông là _Trăm Năm Cô Ðơn (1967) đã được dịch sang tiếng Việt.  Năm 1981, sang Pháp để nhận huy chương French Legion of Honor, trên đường về ông ghé thăm Fidel Castro và bị chính phủ Colombia buộc tội giúp phiến loạn, nên phải xin tị nạn ở Mễ Tây Cơ.  Ông nhận giải Nobel về Văn chương năm 1982, và hiện sống ở Mễ Tây Cơ.  

Light Is Like Water (Ánh Sáng Như Dòng Nước - 1978) trích trong tập truyện ngắn Strange Pilgrims, do Edith Grossman dịch sang Anh ngữ; Alfred A.  Knopf, Nữu Ước, xuất bản năm 1993.

oOo 

Ánh Sáng Như Dòng Nước

Vào lễ Giáng sinh bọn con trai lại hỏi xin chiếc thuyền chèo.  Cha chúng bảo:
- Ðược rồi, mình sẽ mua khi nào về Cartagena.

Totó chín tuổi và Joel bảy tuổi cương quyết hơn cha mẹ chúng tưởng.  Chúng đồng thanh nói:
- Không.  Tụi con cần ngay bây giờ ở đây. 

Mẹ chúng nói:
- Trước tiên là nước nôi chèo thuyền ở đây chỉ có từ vòi tắm chảy ra.

Cả bà và chồng đều đúng.  Căn nhà của họ ở Cartagena de Indias có sân với vũng đậu thuyền trên vịnh, và một cái lán có thể chứa hai chiếc thuyền buồm lớn.  Ngược lại, ở Madrid này, họ chen chúc trong một căn chung cư lầu năm ở số 47 đường Paseo de la Castellana.  Nhưng rốt cuộc, cả hai không thể từ chối, vì đã hứa với con một chiếc thuyền chèo đầy đủ kính lục phân và la bàn nếu chúng đoạt giải thưởng của lớp bậc tiểu học, và chúng thắng giải.  Vì thế cha chúng mua tất cả và không nói với vợ, vốn miễn cưỡng hơn ông trong việc trả nợ đánh cuộc.  Ðó là một chiếc thuyền nhôm đẹp có sọc vàng ở mực nước.

Cha chúng tuyên bố vào lúc ăn trưa:
- Chiếc thuyền trong nhà xe.  Vấn đề là không có cách mang lên thang máy hay cầu thang, và nhà xe bây giờ không còn chỗ trống.

Tuy nhiên, chiều thứ bảy kế đó, bọn con trai mời bạn học đến giúp mang thuyền lên cầu thang, và chúng thu xếp mang đến tận phòng của người làm.  Cha chúng bảo:
- Khá lắm.  Giờ sao nữa?

Bọn con trai nói:
- Giờ chẳng sao.  Tụi con chỉ muốn mang thuyền vào phòng, và bây giờ nó ở đó rồi.

Tối thứ tư, như mọi thứ tư, cha mẹ đi xem xi nê.  Bọn con trai làm chúa tể và chủ nhà, đóng cửa cái và cửa sổ, và đập vỡ bóng đèn đang cháy của một trong những ngọn đèn phòng khách.  Một tia sáng vàng mát lạnh như nước bắt đầu chảy ra từ bóng đèn bị vỡ, và chúng để nó chảy tới độ sâu khoảng gần một thước.  Rồi chúng tắt điện, mang thuyền chèo ra, và tha hồ lèo lái giữa các hòn đảo trong nhà.

Cuộc phiêu lưu kỳ thú này là kết quả của một câu nói lông bông của tôi khi tham dự một buổi mạn đàm về chất thơ của các đồ dùng trong nhà.  Totó hỏi tôi tại sao ánh sáng bật lên chỉ bằng một cái chạm tay vào công tắc, và tôi không có can đảm nghĩ đi nghĩ lại.  Tôi đáp:
- Ánh sáng như dòng nước.  Cháu mở vòi là nó chảy ra.

Và thế là chúng tiếp tục giong buồm mỗi tối thứ tư, học cách sử dụng kính lục phân và la bàn, đến khi cha mẹ chúng đi xem xi nê về thấy chúng ngủ như thiên thần trên mặt đất khô ráo.  Nhiều tháng sau, muốn đi xa hơn, chúng xin đủ bộ đồ lặn:  mặt nạ, chân nhái, bình hơi, và súng bắn hơi ép.

Cha chúng nói:
- Các con để một cái thuyền chèo không dùng được trong phòng người làm đã đủ tệ rồi.  Bây giờ các con muốn bộ đồ lặn cho tệ hơn nữa.

Joel nói:
- Nếu chúng con đoạt giải Cây dành vàng trong lục cá nguyệt đầu thì sao?

Mẹ chúng hốt hoảng nói:
- Thôi.  Ðủ rồi.

Cha chúng trách mẹ về tính không nhân nhượng.  Bà bảo:
- Mấy đứa này khi cần làm chuyện phải làm thì chẳng được tích sự gì, nhưng khi muốn có cái gì thì chúng có thể lấy được hết, kể cả lấy ghế của cô giáo.

Rốt cuộc cha mẹ chẳng nói được hay không.  Nhưng trong tháng bảy, Totó và Joel mỗi đứa đều đoạt một Cây dành vàng và được hiệu trưởng công bố tuyên dương.  Cùng chiều hôm đó, không phải hỏi lại, chúng thấy bộ đồ lặn còn nguyên xi trong hộp ở trong phòng ngủ.  Và thế là thứ tư kế đó, trong khi cha mẹ chúng đi xem phim _Last Tango in Paris, chúng đổ đầy chung cư sâu hai sải, lặn như những con cá mập nhuần nhuyễn dưới gầm bàn ghế, cả giường ngủ, và vớt từ dưới đáy ánh sáng những vật đã mất trong bóng tối từ nhiều năm.

Vào buổi lễ phát thưởng cuối năm, hai anh em được tuyên dương điển hình toàn trường và nhận bằng xuất sắc.  Lần này chúng không phải xin xỏ nữa, vì cha mẹ đã hỏi chúng muốn gì.  Chúng biết điều đến mức chỉ muốn có một bữa tiệc ở nhà để đãi bạn học.

Khi còn một mình với vợ, cha chúng hớn hở nói:
- Ðó là bằng chứng của sự trưởng thành.

Mẹ chúng nói:
- Nói cho Trời nghe thôi.

Thứ tư kế đó, trong khi cha mẹ chúng xem phim The Battle of Algiers, người tản bộ trên đường Paseo de la Castellana thấy một dòng thác ánh sáng từ toà nhà cũ khuất sau hàng cây chảy xuống.  Ánh sáng tràn ra ban công, chảy như thác lũ xuống mặt tiền nhà, và chạy dọc theo đại lộ thành một cơn lụt màu vàng làm sáng cả thành phố tới tận đường Guadarrama.

Ðể đối phó với tình trạng khẩn cấp, lính cứu hoả phá cửa lầu năm và thấy căn chung cư tràn ngập ánh sáng tới tận trần nhà.  Sô pha và ghế dựa phủ da báo bồng bềnh cao thấp trong phòng khách, giữa đám chai từ quầy rượu và cây đại dương cầm với tấm khăn san phất phới chìm phân nửa như một con cá đuối lớn màu vàng.  Ðồ dùng trong nhà đầy chất thơ chắp cánh bay qua khung trời nhà bếp.  Dụng cụ diễn hành bọn trẻ dùng để múa trôi lơ lửng giữa bầy cá mầu sắc rực rỡ được giải thoát từ hồ cá của mẹ chúng.  Lũ cá là sinh vật duy nhất sinh động và sung sướng trong đầm ánh sáng bao la.  Bàn chải răng của mọi người bồng bềnh trong phòng tắm, cùng với bao ngừa thai của bố và chai lọ kem trang điểm và bộ răng giả sơ cua của mẹ.  Bộ máy truyền hình từ phòng ngủ chính trôi bồng bềnh lật ngang, vẫn đang chiếu đoạn cuối của bộ phim nửa đêm dành riêng cho người lớn.

Ở cuối hành lang, trôi theo dòng và nắm chặt mái chèo, đeo mặt nạ và chỉ còn đủ không khí để đến bến cảng, Totó ngồi phía đuôi thuyền, đang tìm ngọn hải đăng, và Joel bồng bềnh đằng mũi, vẫn đang dùng kính lục phân để tìm vì sao bắc đẩu, và trôi nổi khắp nhà là ba mươi bảy đứa bạn học, bất tử trong giây khắc tiểu tiện vào chậu cây phong lữ thảo, đang hát bài ca hiệu đoàn bị sửa lời để diễu cợt ông hiệu trưởng, đang uống vụng một ly rượu mạnh từ chai rượu của người cha.  Vì chúng đã mở quá nhiều đèn một lúc đến nỗi căn chung cư ngập lụt, và toàn bộ hai lớp tiểu học của trường Thánh Cứu tế Julian đắm chìm trên tầng lầu năm của số 47 đường Paseo de la Castellana.  Ở Madrid thuộc Tây Ban Nha, một thành phố xa xôi của mùa hè nắng cháy và gió lạnh cắt, không sông biển, dân chúng sinh quán nơi đất liền chưa bao giờ thông thạo khoa học lèo lái trên ánh sáng.

Y Cựu chuyển ngữ

Biển Mưa

riêng tặng NTD, bạn tôi, những ngày vui ở Fort Lauderdale, và...  chiều mưa ở biển

Chuyến bay cất cánh một tiếng đồng hồ trễ hơn giờ ấn định.  Có nghĩa là hắn sẽ lỡ chuyến bay 12:30 đến Miami.  "Chúng tôi đã dành chỗ cho ông trên chuyến bay kế tiếp, khoảng 2 tiếng đồng hồ sau đó.  Chúng tôi rất tiếc, lưu thông ứ đọng tại phi cảng Los Angeles..."  Hắn đưa tay nhận lại tấm vé, gầm gừ mấy tiếng trong cuống họng để trả lời câu xin lỗi máy móc của cô nhân viên hàng không xinh xắn của American Airlines, rồi quay đi.  Hắn nghĩ đến Marvin.  Chắc y cũng không thích thú gì khi khám phá ra điều này.  Y có "bổn phận" phải đón hắn ở phi trường, và cái viễn tượng phải chờ chực ở lối ra vào của cái phi trường hỗn tạp này vào lúc khuya khoắc không phải là điều mà ai cũng mong muốn.

Hắn bước đến chỗ cô nhân viên bảo vệ có nhiệm vụ xét hành lý của hành khách đang đứng lớ ngớ:
"Tôi có thể gởi cô mớ hành lý này một chốc hay không?"

 Cô ta nhìn hắn, vẻ đánh giá.  Cuối cùng cô nở một nụ cười, bảo:
"Ông có thể để ở góc này.  Nhớ trở lại nhe."

 "Cám ơn cô.  Những yêu cầu loại này dễ làm người ta mất bình tĩnh.  Cũng may mà tôi gặp người can đảm như cô!"

 Hắn xoay mình bước qua khung cửa nhỏ, ghi nhận nụ cười rạng rỡ của cô bảo vệ.

Quầy rượu của chiếc quán ăn duy nhất của phi trường tỉnh lỵ khá vắng về Hắn leo lên một chiếc ghế cao cạnh quầy ngồi ngất ngưỡng, gọi một chai bia.  Anh chàng "bartender" cao ráo, điển trai bắt chuyện:
"LA?"

"Không.  Miami.  Ðúng hơn, Fort Lauderdale."

"Fort Lauderdale?  Tôi có đến đó một lần.  Thành phố biển, đẹp và ấm áp ...  vào mùa Ðông."

 Y hỏi tiếp:
"Vacation?"

"Không.  Ði công chuyện."

Cô gái ngồi trên chiếc ghế cao bên phải của hắn lên tiếng:
"Tôi đi New York.  Nghe nói thời tiết bên đó tệ lắm. Ước gì được đi Florida."

 Hắn quay lại, nhận ra cô gái tóc hung mình gặp lúc nãy ở phòng đợi.
"Cô đổi chuyến bay còn kịp mà!"

Cả ba cùng cười, mặc dù câu pha trò vô duyên của hắn chẳng có gì đáng cười cầ

Mười một giờ ba mươi.  Marvin chờ hắn ở khu phân phối hành lý.  Khuôn mặt khó đăm đăm cố dãn ra thành một nụ cười, y đưa tay đở chiếc va li, hỏi:
"How's your trip?"

Hắn nhún vai:
"Không tệ lắm.  Có điều tôi ghét phải bó gối trên máy bay gần sáu tiếng đồng hồ."

Marvin trả lời, vẻ áy náy:
"Chuyến về sẽ khá hơn.  Anh sẽ ghé Dallas và đổi chuyến bay tại đó."

 Y tiếp:
"Anh có vẻ mệt.  Thôi mình về khách sạn để anh còn nghỉ  ngơi."

Marvin chịu trách nhiệm điều hành một chi nhánh nhỏ của hãng tại Fort Lauderdale, một thành phố duyên hải cách Miami khoảng ba mươi dặm về hướng Nam.  Ba năm về trước, hắn được hãng gởi đến đây để thiết kế và gắn hệ thống điện toán mới cho chi nhánh này.  Thời gian ở đây khá ngắn ngủi, lại thêm bận rộn công việc, hắn không có nhiều dịp đi thăm những thắng cảnh của thành phố biển xinh đẹp này.  Thường thường, xong công việc, hắn ghé đâu đó ăn tối rồi về khách sạn nằm chèo queo.  Hắn không quen biết ai ngoài Marvin và bà chủ một quán ăn Việt Nam ở phía Ðông thành phố.  Vốn không phải là "fan" của nền ẩm thực Hoa Kỳ, những chuyến đi xa hắn cố tìm cho bằng được quán ăn Việt Nam tại địa phương bằng cách tra cứu cuốn niên giám điện thoại.  Rồi lại một màn gọi đến quán hỏi đường và lần mò tìm đến.  Lần đầu tiên ghé quán, bà chủ có vẻ săn sóc hắn một cách đặc biệt khi khám phá ra ông khách lạ đến từ tiểu bang cực Tây của Mỹ.  "Làm như dân Cali bảnh lắm," hắn nghĩ.  

Cái quán ăn trông lạ hẳn ra, rộng rãi và khang trang hơn.  Bà chủ đon đả hỏi thăm:
"Anh đến hồi nào vậy?"

"Tôi đến tối hôm qua."

"Thế bao giờ thì anh về lại Cali?"

"Hai hôm nữa.  Quán trông lạ quá, tôi đã tưởng mình vào lầm chỗ."

 Bà chủ tươi cười giải thích:
" Tôi mướn thêm căn kế bên rồi phá ra để có chỗ đặt thêm bàn."

Hắn chúc mừng bà ăn nên làm ra rồi chọn một chiếc bàn ở trong góc.  Bà chủ quay lại gọi vào trong:
"Thục ơi, ra chị bảo đây này!"

Bà quay lại bảo hắn:
"Thục là em họ của tôi đấy.  Cô ấy mới từ Pháp qua hơn tháng nay."

 "Qua đây chơi hả chị?"

 "Vâng, cô ấy muốn nghỉ ngơi một thời gian."

Cũng may mà người thiếu phụ tên Thục nói được tiếng...  Việt.  Vốn liếng Pháp ngữ của hắn thì chỉ có mỗi một câu "Je ne t'aime plus" học lóm từ một bài hát vài chục năm trước.  Chẳng hiểu tại làm sao cứ mỗi lần hắn xổ câu tiếng Pháp duy nhất đó ra là các cô các bà trề môi nhún vai như ...  đầm rồi bỏ đi mất tiêu!  Cho nên hắn không dám khoe bản lãnh tiếng Tây của mình với Thục.  Nàng đến cạnh hắn, cuốn sổ nhỏ bìa đen và cây bút "bic" trên tay, nghiêng người xuống một cách quý phái rồi trịnh trọng hỏi:
"Thưa ...  ông đã sẵn sàng để còm măng chưa ầ"

Trời đất, hắn nghĩ, lúc còn ở bên Pháp chắc cô này có làm việc cho cựu hoàng Bảo Ðại!  Hắn trả lời, cũng trịnh trọng không kém:

"Thưa cô, tôi nghĩ là tôi đã sẵn sàng ...  từ lâu rồi ạ."

 Một bên khoé môi nhỏ hơi nhếch lên và một chút lửa trong đôi mắt không rõ màu đàng sau cặp kính trắng không làm giảm đi vẻ thanh tú của khuôn mặt nàng.  Hắn gọi một chai bia, một phần bì cuốn, và một chiếc bánh xèo.

 "Thỉnh thoảng tôi lại thích ăn những món ...  bình dân," hắn nói, vẫn với giọng trịnh trọng cố tình.  Lần này thì hắn thành công.  Chiếc miệng nhỏ mở ra thành nụ cười duyên dáng và ánh lửa trong đôi mắt lấp lánh.  "Ở đây chỉ có các món bình dân thôi, stranger?!" Thục bảo hắn trước khi quay đi.  Hắn nghĩ Thục có ý nói hắn kỳ cục.

Vào cuối bữa ăn, quán thưa khách hẵn đi.  Hắn có cơ hội nói chuyện với Thục nhiều hơn.  Hắn than thở với nàng là mặc dù đã đến thành phố này vài lần, hắn vẫn chưa có dịp đi thăm những bãi biển danh tiếng của Fort Lauderdale.  Khi Thục hỏi có phải vì lý do quá bận rộn với công việc nên không đi đâu được hay không, hắn bảo:
"Không phải vậy đâu.  Chỉ vì tôi không dám đi một mình đó thôi."

"Không dám?" Thục hỏi, ngắm nghía thân hình cao lớn của hắn một cách tinh quái.

 Hắn làm bộ như không nhìn thấy ánh mắt trêu cợt của Thục, tiếp tục với giọng buồn bã cố tình:
"Bởi vì tôi vẫn thường đi biển với một người. Tôi yêu biển, và cô ấy cũng vậy.  Tôi không quen đi một mình..."

"Thế cô ấy đâu rồi..."

"Cô ấy đi xa rồi.  Rất xa..."

Hắn chấm dứt câu nói với tiếng thở dài.  Thục, tự nãy giờ vẫn đứng tiếp chuyện hắn, nhẹ nhàng kéo ghế ngồi xuống, nhìn hắn với vẻ quan tâm.  Hắn đưa mắt nhìn nàng, hỏi dịu dàng:
"Thục có thể đưa tôi đi ngắm biển ngày mai không?"

"Ðể Thục xem lại đã nhé."  Nàng trả lời, giọng mất hẳn vẻ tinh nghịch.  Hắn cúi xuống với ly bia uống dỡ.  Cái trò vặt này vẫn còn hữu dụng, hắn nghĩ thầm.  Một người đàn ông với một tâm sự u uẫn dến từ một nơi rất xa thường gây ra nỗi hiếu kỳ và chút thương cảm cho các cô.  Hắn có cảm giác là Thục sẽ nhận lời đưa hắn đi ngắm biển ngày mai.  Còn hơn một tiếng đồng hồ nữa quán ăn mới đóng cửa.  Hắn có thừa thì giờ để thuyết phục nàng.  Ở phía bên kia chiếc bàn ăn phủ vải trắng, Thục đang nhìn hắn với vẻ tò mố Nàng lên tiếng:  "Anh làm Thục chợt nhớ đến một người!  Mà anh tên gì vậy, nãy giờ anh chưa tự giới thiệu?"

oOo

Bãi biển vắng ngắt khi họ đến nơi.  Lúc còn ở trong xe, Thục bảo sẽ đưa hắn đến một bãi biển tương đối vắng người.  "Thục không thích ồn ào," nàng bảo hắn.  Vào lúc hai giờ chiều, trời nắng trong và ấm áp.  Hai người rời khỏi bãi đậu xe, băng ngang qua những dãy bàn ghế của những hàng quán lộ thiên trên con đường nhựa chạy dọc bờ biển.  Họ dừng lại ở bên này lề đường một lúc, vừa đủ thời gian cho Thục mua chiếc nón cối đan bằng lá dừa tươi do một ông già địa phương râu ria xồm xoàm đứng bán.  "Kỷ vật của Fort Lauderdale cho anh đó," Thục bảo.  Hắn cám ơn nàng, đội chiếc nón lá dừa nặng chình chịch lên đầu rồi băng qua đường, chiếc khăn tắm sặc sỡ choàng hờ hững trên vai.  Hắn biết Thục đang quan sát mình từ phía sau.  Dù đã ở vào tuổi trung niên, thân hình hắn vẫn còn khá gọn ghẻ.  Hắn mừng khấp khởi khi Thục bảo nàng muốn tắm biển lúc hai người ra đó.  Hắn cố tình đi chậm lại, chờ Thục.  Thục có dáng đi uyển chuyển và khiêu gợi trong bộ đồ tắm một mảnh mặc dù phần dưới của người thiếu phụ bị che khuất bởi chiếc khăn tắm màu xanh đậm quấn qunh chiếc eo thon nhỏ của nàng.

Biển ấm và khá êm.  Hai người đùa dỡn với sóng biển một lúc rồi kéo nhau lên bờ.  Hai chiếc khăn tắm trãi cạnh nhau, và họ cùng nằm xuống trên bãi cát, thân thể ướt sũng nước.  Hắn nằm thẳng đuột như khúc gỗ, mắt nhắm hờ.  Hắn không muốn tỏ ra quá sỗ sàng với người thiếu phụ mới quen biết.  Ấn tượng đầu tiên bao giờ cũng ở thật lâu trong ký ức, và nhiều khi trái tim, của người đàn bà, hắn thường nghĩ vậy.  Có tiếng Thục cất lên, rất gần:  "Anh có thường đi Âu Châu không?"  Hắn mở mắt ra, quay lại phía Thục.  Nàng, khuỷu tay trái chống trên nền cát ẩm, một bên mặt tựa vào bàn tay trái đang nhìn hắn chờ đợi.  Cặp mắt hắn rơi xuống thấp, ở đó những giọt nước biển may mắn đang trượt xuống cái khe trũng khiêu gợi nằm giữa hai đồi ngực săn chắc được phơi bày một cách rất mỹ thuật trong chiếc áo tắm kiểu mới của Thục.  "Có chứ," hắn nuốt nước miếng một cách khó khăn rồi trả lời, đầu óc lùng sục dữ dội về những hình ảnh hắn còn nhớ được trong chuyến đi Pháp duy nhất cách đây tám năm.  "Anh có bao giờ đến thăm những bãi tắm khỏa thân bên ấy chưa?"  Lần ấy hắn đi thăm bà cô già giàu có và ngoan đạo của hắn.  Mọi chi phí đều do bà cô hắn đài thọ, và dĩ nhiên đã không có chút ngân khoản nào dành cho việc đi...  rửa mắt.  Nhưng không thể cho Thục biết chi tiết này, hắn quyết định một cách nhanh chóng.  "Dĩ nhiên là có chứ.  Khá nhiều lần ..."  "Anh có thích không?  Thục thì thích lắm.  Lúc còn bên Pháp, Thục vẫn thường đến những nơi đó với các bạn..."  Cặp mắt hắn vội vã rời bỏ cái khe trũng và đậu lại trên khuôn mặt xinh xắn của Thục.  "Bạn trai?" Hắn hỏi một cách nghi ngờ.  "Trai thì sao mà gái thì sao?" Thục hỏi lại vẻ khiêu khích.  Nàng tiếp sau một hồi im lặng:  "Anh có vẻ không thích tắm khỏa thân há.  Những người lớn tuổi thường hay có những quan niệm bảo thủ..."  Hắn cảm thấy nhột.  Hắn mà ...  lớn tuổi và bảo thủ à!!!  Hắn trả lời:  "Anh thích lắm chứ.  Nhưng ở đây luật không cho phép."  Thục đưa tay khoát một vòng:  "Bãi biển vắng hoe, có ma nào đâu.  Nếu có ai đến thì mình mặc đồ trở lại thôi!"  Hắn nhắm mắt lại, hình dung ra thân hình thon gọn của Thục phơi ra dưới ánh mặt trời Fort Lauderdale.  Và nhất định sẽ có những điều thú vị khác xảy ra sau đó.  Hắn cảm thấy người nóng lên, những giọt nước biển cuối cùng trên cơ thể hắn bốc hơi nhanh chóng.  Hắn ngập ngừng:  "Vậy mình làm cùng lúc nghe?"  "Hay lắm, anh chịu rồi!" Thục reo lên.  "Nhưng anh phải nhắm mắt lại nhé," nàng nói tiếp, giọng nũng nịu như mèo con.

oOo

Bây giờ thì hắn hoàn toàn trần truồng.  Chiếc quần tắm đã bị Thục tước lấy ngay lúc hắn vừa thoát y xong!  Nàng di chuyển về phía trên đầu hắn, có lẽ để quan sát cơ thể hắn.  Ý tưởng này làm hắn nhột nhạt.  Hắn đưa tay cào mớ cát biển phủ lên phần bụng dưới của hắn.  Chẳng mấy chốc, đống cát trên phần hạ thể của hắn đùn lên như một ngọn đồi nhỏ.  Có tiếng Thục cười khúc khích phía trên đầu hắn:  "Anh làm gì vậy?"  "Ồ, chỉ đề phòng thôi.  Lỡ có người đến bất ngờ," hắn lúng túng giải thích.  Mà có người đến thực, không phải một hai người, mà hàng đống người.  Họ ồn ào kéo xuống từ chiếc xe buýt khổng lồ, líu lo nói chuyện với nhau bằng thứ tiếng gì thật khó nghe.  Họ lần lượt diễn qua chỗ hai người đang nằm, bình phẩm gì đó rồi cùng cười ồ lên.  Hắn sượng cứng người, bảo Thục:  "Thôi mình đi về đi, đông người quá rồi!"  "Ðông người thì có sao?  Anh ...  kín đáo như vậy thì có gì mà phải lo?"  Thục cúi xuống nhìn hắn từ phía trên, đôi môi nhỏ ở rất gần thị tuyến của hắn:
"Với lại Thục có chuyện muốn hỏi anh, sợ không có dịp nào khác."

Hắn thở dài, nhắm mắt lại, hỏi nhỏ:
"Thục muốn hỏi gì?"

"Anh có còn nhớ Hiền không?"

Hiền?  Biết bao người tên Hiền làm sao hắn nhớ cho hết được?

"Như Hiền bạn thân của Tuyết Hoa ở trường nữ Trung Học Nguyễn Bá Tòng ngày xưa đô" Thục tiếp.  Tuyết Hoa thì hắn biết rất rõ.   Nàng là...  vợ của hắn!  Còn Như Hiền là cô bé nữ sinh - xinh đẹp không kém Tuyết Hoa - ngày xưa mê hắn như điếu đổ.  Nhưng đó là chuyện hai mươi năm về trước, khi hai cô bạn học thân thiết cùng phải lòng chàng sinh viên tài hoa - hắn.  Bây giờ thì nhan sắc của Tuyết Hoa, kẻ thắng cuộc, cũng đã tàn phai theo năm tháng.  Như Hiền chắc cũng đến vậy mà thôi.  Ðã lâu rồi hắn không còn nhớ đến Như Hiền nữa.  Nhưng mà tại sao cô bé này lại hỏi hắn điều đõ  Hắn hỏi lại một cách nghi ngại:
"Cô Như Hiền nào đó là gì của Thục vậy?  Mà sao lại có liên quan đến chúng ta?"

"Có chứ." Thụcc trả lời một cách gắt gỏng, "Chị ruột mà sao không liên quan?"

Hắn giật mình, lồm cồm ngồi dậy.  Bà du khách sồn sồn người ngoại quốc có chiếc mũi quặp như mụ phù thủy trong phim "Bạch Tuyết và Bảy Chú Lùn"  tự nãy giờ vẫn dán cặp mắt cú vọ vào hắn bỗng há hốc mồm ra ú ớ, tay chân chỉ trỏ rối rít.  Hắn hốt hoảng nằm xuống trở lại, hai tay cào cấu lia lia mớ cát ướt đắp lên người.  Có tiếng Thục cười khanh khách bảo hắn:
"Anh chịu khó nằm yên.  Thành phố này đang đói tin, đám phóng viên truyền hình mà biết được thì anh sẽ ...  nổi tiếng khắp thế giới ngay..."

Hắn cảm thấy người lạnh toát như đang nằm trên một khối băng!  Hắn cất giọng rên rĩ:
"Anh muốn đi về bây gi Thục giúp anh đi ..."

"Từ từ đã.  Thục còn chưa nói chuyện xong với anh." 

Hắn cảm thấy trời đất tối sầm lại.  Thục đã đắp lên mặt hắn chiếc nón lá dừa nặng chình chịch! 

"Như vậy anh sẽ thấy dễ chịu hơn," nàng bảo, "bây giờ thì anh đâu có thấy ai quan sát anh đâu!  Cái này gọi là 'lấy bàn tay che mặt trời ấy mà!"

Ngưng một chút cho hắn thấm thía lời mỉa mai của mính, Thục nói tiếp:
"Tối hôm qua anh bảo là anh còn độc thân phải không?  Anh nhút nhát lắm phải không?  Anh bị...  tình phụ phải không?  Anh không dám ra biển một mình vì sợ chịu đựng không nổi những kỷ niệm đau thương sẽ kéo đến phải không?  Chút xíu nữa là Thục tin anh rồi, nếu chị Tuyết Hoa và chị Như Hiền không bảo Thục trước!"

Hắn chết điếng trong lòng!  Mỗi hạt cát trên người hắn bỗng biến thành một con kiến lửa châm chích thịt da.  Hắn thều thào:
"Thục biết ...  vợ anh?"

"Sao lại không biết.  Hồi đó chị Như Hiền và chị Tuyết Hoa giận nhau cũng chỉ vì tranh giành tình cảm của anh.  Hóa ra chị Tuyết Hoa được anh lại là điều bất hạnh cho chị ấy.  Chị ấy bảo tính anh vẫn trăng hoa như ngày xưa, anh chỉ thích được bạn bè ngưỡng mộ khả năng chinh phục đàn bà của mình.  Anh vợ con đầy đàn mà gặp cô nào cũng đóng vai cô độc!"

Nàng ngưng lại một chút để...  thở rồi tiếp, giọng chua chát lẫn phẫn nộ:
"Ngay cả em gái của người tình cũ anh cũng không tha!  Dẫn con người ra biển nằm ...  trần truồng bên nhau!  Anh định làm gì Thục hở?"

Có tiếng sấm ầm ì từ ngoài biển xa vọng lại như thể đất trời cũng đồng tình với cơn phẫn nộ của người đàn bà khiêu gợi bên cạnh hắn.  Hắn ước gì mình có thể biến thành con ...  đà điểu ngay vào lúc này.  Ít nhất đà điểu còn có bộ lông để che thân!  Chiếc nón lá dừa lại được nhấc ra khỏi mặt hắn.  Thục đứng sừng sững, khiêu gợi trong chiếc áo tắm một mảnh kiểu mới nhất, nhìn hắn tươi cười.  Phía sau lưng nàng là mặt biển đang xám dần lại bởi những cụm mây đen cuồn cuộn kéo về.  Thục cúi xuống ôm mớ quần áo vào người, nhẹ nhàng bảo hắn:  "Trời sắp mưa lớn, Thục phải đi cất mớ đồ đạc cho anh kẻo ướt hết.  Anh nằm đây ngắm ...  biển mưa, có khi lại là một kỷ niệm khó quên!"  Hắn hốt hoảng chồm dậy, rồi lại nằm vật xuống, đắp chiếc nón lá dừa lên ngọn đồi cát ở bụng, miệng lắp bắp năn nỉ:
"Thục làm ơn trả lại quần áo cho anh đi!"

Nhưng đã trễ!  Thục đã bỏ đi về hướng thành phố, chỉ  còn tiếng nàng vọng lại:
"Nhân tiện anh cũng nên biết.  Thục đi chơi chuyến này miễn phí.  Mọi phí tổn đều do chị Tuyết Hoa và chị Như Hiền đài thọ.  Cũng nhờ anh đó ...."

oOo

Biển mưa dữ dội.  Những con sóng ào ào kéo vào bờ, tràn ngập cái bãi biển mới trước đây còn trải đầy cát ấm.  Những chiếc dù lớn dựng trên vỉa hè trước những hàng quán dọc bờ biển đã dược xếp lại cẩn thận, đứng run bần bật trong cơn gió lạnh từ ngoài khơi thổi vào.  Người đàn bà tóc đỏ có chiếc mũi quặp và cặp mắt cú vọ đứng chen chúc trong đám du khách ngoại quốc đang trú mưa dưới hàng hiên của một quán cafe nhìn trân trối màn mưa xám xịt che phủ cái bãi biễn một cách chán ngán.  Bỗng dưng bà  ta kêu lên chí chóe, tay chân vung vẫy rối rít.  Mọi người đổ dồn mắt theo hướng chỉ của người đàn bà tóc đỏ.  Người đàn ông hiện ra trong màn mưa dày đặc từ phía bên kia đường, tóc tai rũ rượi, da thịt xám ngoét vì lạnh, mắt láo liêng trông ngược trông xuôi.  Bàn tay mặt người đàn ông bấu chặt lấy món y phục duy nhất trên người - một chiếc nón đan bằng lá dừa tươi nặng chình chịch - che lấy phần bụng dưới của hắn.  Cánh tay trái của hắn thỉnh thoảng lại vung nắm đấm lên trời, miệng hắn lầm bầm những tiếng nguyền rủa chìm lẫn trong tiếng mưa gió và tiếng sóng biển gào réo.  Bóng người đàn ông phía bên kia đường mờ dần trong màn mưa.

Ngoài kia, những con sóng bạc đầu vẫn ào ào kéo vào bờ.  Gió vẫn làm những chiếc dù ướt sũng run bần bật.  Ở một nơi nào đó phía bên kia đường, người đàn ông vẫn ôm khư khư chiếc nón lá dừa che phần hạ thể, mắt vẫn láo liêng, và miệng vẫn lầm bầm những lời nguyền rủa. 

Và trên những bãi biển danh tiếng của thành phố duyên hải Fort Lauderdale, mưa vẫn rơi nặng hạt.

01.04.97

Phùng Nguyễn