vhnt, số 58
20 September 1995
Trong số này:
+ thư tín / vhnt
+ thư bạn đọc
+ 1 - thơ, Gửi anh Trần Trung Đạo, Lộc Quy
+ 2 - thơ, Thu Sang, Đặng Khánh Vân
+ 3 - thơ, Một Giấc Mơ, Dép Doan
+ 4 - thơ, Buồn Chi, Cường Hoàng
+ 5 - thơ, Vu-lan 93, Doãn Mạnh Tiến
+ 6 - truyện vui, Tình Là Chi, Thái Nguyễn
+ 7 - truyện ngắn, Bà Tiên, Tiên Đoàn
+ 8 - phiếm luận, Chung Thủy, Peter Tran
chiều nay trời nắng gắt
chiều nay trời mưa dầm...
(thơ Tô Thùy Yên)
Đó là tâm trạng của một nhà thơ. Thơ thay đổi thời tiết như người, lúc buồn lúc vui lúc mưa lúc nắng. Đó là cảm xúc. Đó là đời sống, là tình cảm. Nếu không, con người chỉ như một tượng đá. Và chúng ta chẳng có những thời tiết của văn chương để mà thưởng thức.
Trong nghệ thuật, việc thưởng thức cũng như người nếm những món ăn dọn trên mâm cơm. Có những món ngon lạ hợp khẩu vị một người, nhưng có thể khô khan nhạt nhẽo đối với người khác. Có những món đơn sơ, có những món cầu kỳ. Ngon hay không là do khẩu vị của người nếm.
Xin hãy ghé quán, gặp người để chia sẻ, thay cho một bữa rượu hàn huyên.
đi đến đó, dường như ta có hẹn
hẹn cùng ai, không nhớ rõ là ai
đi đến đó, lòng khô như trái rỗng
khua rụng rời nỗi đói khát trần ai
chiều nay trời nắng gắt...
chiều nay trời mưa dầm...
uán vắng vẻ, không ai người đến gặp
ngọn đèn như nỗi đợi thiên thu
(Quán Vắng Vẻ, Tô Thùy Yên)
thân ái,
PCL/vhnt
oOo
Thân gửi qúy bạn,
Hoan hô chị Vân Hà đã có ý kiến rất hay trên vhnt # 56, là đề nghị với anh Việt và chị Lan tìm phương thức tổ chức một cuộc họp mặt của các văn hữu vhnt tại một nơi P nào đó, vào một thời điểm D nào đó.
Ý kiến này không trẻ con tý nào như chị Vân Hà đã quá lo. Xin nói riêng với chị VH là chị còn can đảm nữa là khác, vì tôi cũng muốn thế quá đi mà không dám nói ra.
Tôi xin đề nghị chọn nơi nào thuận tiện nhất cho mọi người từ mọi nơi; một thời điểm nào thuận tiên cho mọi người - mùa Hè chẳng hạn - ; một dịp thuận tiện nào đó - Ðại Hội Văn Nghệ Dân Tộc như anh Trí vừa thông báo chẳng hạn.
Thứ Bảy ta đi xem Văn nghê Dân Tộc, Chủ nhật ta họp mặt ngâm thơ, đọc văn, bàn chuyện nghệ thuật với nhau chẳng là điều thú vị nhất đời sao?
Tất nhiên việc tổ chức cần nhiều ngày tháng và nhân sự tình nguyện đảm trách. Nhưng tôi nghĩ chúng ta sẽ làm được vì chúng ta có nhiều thiện chí.
Các bạn nghĩ sao nếu chúng ta định gặp nhau vào HÈ 96?
Thân ái
Gởi anh Trần Trung Ðạo
thơ anh viết có dòng nước mắt
Mẹ Việt Nam chảy suốt tuổi buồn
từ mảnh đất phân chia Nam, Bắc
và đàn con lưu lạc tha phương.
Anh khôn lớn với nhiều nước mắt
thuở loạn ly dang dở thiên đường
nên mỗi chữ trên tờ giấy trắng
là mỗi lần đau chuyện quê hương
Thơ em viết tuổi hồng áo trắng
chuyện buồn vui quanh quẩn riêng mình
em chưa sống những ngày khoai sắn
đạn bom về nước mắt điêu linh.
Thơ em viết chỉ là để ghép
chuyện buồn, vui quanh quẩn riêng mình
như con nước chảy dòng chật hẹp
ví sao bằng biển rộng thơ anh.
Lộc Quy
Thu Sang
Một ngàn lẻ một,
một ngàn lẻ hai,
một ngàn lẻ ba...
phiến lá
rơi...
chơi vơi... bàng hoàng
khẽ vang... ai đàn ?
cô nàng... mơ màng
mơn man... phím đàn
nhẹ nhàng...
thu
san....
tình tang!
DKV
Hi,
Chép lại một giấc mơ buồn vui lẫn lộn. Dù biết ý thơ không được liền lạc, chắc có lẽ vì mình hay nhìn cuộc đời qua những giấc mơ rời rạc :). Nhưng cứ gửi đến các bạn đọc giải khuây.
Dép
Thêm Một Giấc Mơ
trong giấc mơ lần gót về quê cũ
thay đổi nhiều theo năm tháng gần xa
phố phường xưa vẫn nhộn nhịp đi về
sao trống vắng ngập lòng trên lối cũ...
qua xóm nhỏ tìm bạn bè năm ấy
lũ trẻ giờ lo lắng việc sinh nhai
bạn bè xưa đứa đã có gia đình
đứa chết trận sau hòa bình năm ấy
đến sân banh mong tìm khuôn mặt cũ
đánh lộn hoài vì những chuyện hơn thua
người vẫn đông, mình ta đứng ngậm ngùi
tuổi thơ vẫn đẹp dù muôn vàn cam khổ
nhìn diều ai trong gió chiều lồng lộng
nhớ ngày nào ta đón gió chạy quanh
thuở đầu xanh ngày hai buổi học hành
giờ xa lắm như cánh diều tung cánh
về trường xưa tìm dấu vết học trò
trường bây giờ như đã vắng hơn xưa
học trò trai áo vẫn bỏ ngoài quần
em thôi mặc áo dài từ dạo đó
ghế bàn xưa ta năm nào đánh đổ
ao "bác hồ" dùng nuôi muỗi năm xưa
vớt lên chưa? hay em lấp đi rồi
lấp đi nhé, để làm gì nỗi khổ
vào lớp cũ nhặt viên bì bằng giấy
để hỏi thầm không biết của ai đây
mười sáu năm xa bút mực sách đèn
sao nếp gấp vụng về như vẫn mới
qua Trưng Vương nơi thầm thương vụng nhớ
ăn ly chè đậu đỏ nghĩ chuyện xưa
nghe tiếng chuông tan học để nghĩ thầm,
tuổi học trò sao vẫn đẹp như thơ
đến tháp rùa nơi hẹn hò thuở đó
để hỏi thầm nàng có đạp xe qua
buồn miên mang khi phố xá lên đèn
nàng thôi hẹn, hay vì ta đến trễ
ghé lại thăm cô giáo cũ đầu đời
gày xưa đùa gả con gái cho ai
bà mất lâu, cháu không nhớ năm nào
nàng đi làm, mẹ của cháu chú ơi!
về qua rừng cao su nhìn lá đổ
bước âm thầm trên đất đỏ đường xưa
đếm giọt mưa rơi trên lá miệt mài
nghe như tiếng thời gian trôi vội vã.
ghé lại thăm con suối nhỏ ngày nào
con nước buồn vẫn thắm đỏ như xưa
vườn cà phê cây cỗi gốc nhọc nhằn
như kiếp sống hao mòn bao nỗi khó
vào Lăng Ông nhìn khói hương trầm lắng
bước thẫn thờ trên bãi cỏ buồn tênh
cây phượng xưa ta hay đến đợi chờ
hình dáng cũ một năm Hè đỏ thắm...
đến mộ Mẹ mất năm nào còn nhớ
gió đâu về như nhắc nhở ngày xưa
ngày Mẹ đi ta chớm hiểu cuộc đời
chỉ biết khóc bên phương trời xa đó.
thăm mộ anh mảnh đất đào còn mới
mồi điếu này, nhìn khói thuốc quyện bay
khói thuốc tan héo hắt trong nắng chiều
như ai buồn tiếc cuộc đời chóng phai
giấc mơ tan, sao trời chưa thắp sáng?
đêm vẫn dài cho thao thức trọn đêm
nằm chắp tay xin đất nước yên bình
thôi xa cách, một ngày xin trở lại.
TSKT
Buồn Chi
Mến tặng BK
Buồn chi một mối tình gầy
Chỉ là nhung nhớ quắt quay trong hồn
Gió về gom nỗi cô đơn
Ðể mây giăng mắc giận hờn, xót xa
Buồn chi một mối tình loà
Tuổi xuân vùi đắm nhạt nhòa trong mê
Lối xưa chung bước chân về
Nhớ chăng những lúc vai kề ươm mơ?
Buồn chi một mối tình khờ
Trót đâng hiến cả, bây giờ khổ đau
Người đi, gẫy một nhịp cầu
Có hay nước mắt mưa ngâu ngập lòng?
Buồn chi, còn có gì mong?
Lá bay theo gió, còn trông ngóng gì?
Thôi đành ôm mối tình si
Gượng cười đưa tiễn người đi, nghẹn ngào
CMH
9/1995
MÙA VU-LAN 93
Mùa Vu-Lan ấy, tôi học thiền
Có thầy Nhất-Hạnh hướng dẫn thêm
Những ngày êm-ả thanh-bình đó
Ðến trọn kiếp này, tôi chẳng quên
Ngày Vu-Lan ấy, lễ uy-nghi
Mẫu-đơn hồng, hai đoá cài khuy
Bạn-bè cùng lứa, bao hoa trắng
May-mắn bao ngày, tôi biết chi
"Mẹ già như chuối ba hương
Như cơm nếp một, như đường mía lau" (1)
Lệ trào vơi bớt lòng sầu
Nhớ khi bất-hiếu làm đau lòng người
Tôi khóc mình khờ dại ngu-si
Hạnh-phúc tầm tay nào hiểu gì
Dấn thân lưu-lạc làm viễn-khách
Mẹ già quê cũ khóc phân-ly
Mẹ ta bao tuổi gọi đủ thôi
Hữu sinh, tử mệnh, đó luật trời
Lạy ngài cho mẹ thêm tuổi thọ
Giá này con trả, van ngài cho
Các bạn đừng chê tôi lắm lời
Hãy về âu-yếm: "Mẹ yêu ơi"
Hãy về ôm-ấp bà tiên ấy
Vì phù du ngắn-ngủi một đời
DMT
(lão ngoan-đồng)
19Sep95
(1) "Bông Hồng Cài Áo", Thiền-sư Nhất Hạnh
CHUYỆN TẾU LÂM "TÌNH LÀ CHI"
Ngày xưa ở Việt Nam, có anh chàng nhà quê yêu thầm một tiểu thơ, tiểu thơ bèn thử tài mới thách thức anh nhà quê làm thơ với đề tài "Tại sao yêu tôi" vì văn không hay, mà chữ lại xấu nên anh mới dùng hay câu thơ của Hồ Dzếnh:
Yêu là khó nói cho xuôi
Bởi ai hiểu được sao trời lại xanh
Tiểu thơ chẳng thèm khen còn bảo là văn thơ con cóc ao, cóc hồ gì đâu và ra đi vượt biên không thèm từ giả. Tương tư anh ta tìm cách đi xuất ngoại để tìm người mơ, nhưng qua tận Mỹ chẳng gặp người xưa, mà gặp phải cô gái tóc vàng đẹp như tiên, lại thẩn thờ tương tư thảm thiết, trớ triêu thay cô tóc vàng cũng bắt anh ứng đáp thơ rồi mới chịu tỏ tình thương tỵ nạn, bài thơ như sau:
"Tell me why the stars do shine
Tell me why the ivy twines
Tell me why the sky's so blue
And I will tell you
Why I might love you"
Anh chàng lần này quyết không bỏ mất cơ hội, lục lạo thư viện, vào đại học hỏi giảng sư physic, chemistry, sau vài tháng làm bài thơ để đối đáp:
"Nuclear fusion makes the stars to shine
Tropism makes the ivy twine
Rayleigh scattering makes the sky so blue
Glandular hormones is
Why I love you"
Nhưng thật không ngờ cô tóc vàng không cảm động mà còn hững hờ hậm hực nói rằng:
"You are too late
for better you go away
or my great gay
beats you up "nát thây"
Buồn tình "thay đen đổi vàng" bèn lên núi trên Cali cạo đầu đi tu cùng hai sư đệ cũng thất tình tương tự. Nhưng đời không cho anh ta an phận cùng chuông mỏ. Một hôm ngồi tham thiền cùng hai sư đệ có hai cô gái giang hồ đi ngang qua và buôn lời trêu chọc rằng:
Tam sư đồng tọa,
thượng hạ "lục đầu"
Vị sư huynh sau bao năm tu luyện nên ứng đáp lẹ làng:
Nhị nữ song hành,
tung hoành "tứ khẩu"
Hai sư đệ nghe xong té lăng bất tĩnh, khi thức tĩnh thì vị sư huynh và hai ả giang hồ đâu mất chỉ còn lại chiếc áo cà sa.
Thai Army
BÀ TIÊN CỦA XU-XU
Tối nay, tôi đi theo bạn-bè xem phim "Nine Months" do tài-tử Hugh Grant thủ vai chính. Tánh tôi hoạt-náo, chủ-động nên những phim loại này thì đối với tôi quả đúng là những... liều thuốc ngủ tốt. Vậy mà chuyện lạ đã xảy ra! Ðó là chuyện tôi khóc nhè giữa rạp. Trước khi bạn ào-ào chạy đi xem phim xong rồi về rủa tôi là "phim như vậy cũng kháo được, đồ cà-chớn", để tôi giải-thích chút nhé. Việc tôi đổ lệ, đối với tôi là cả một phép lạ, có lẽ chỉ thua việc xưa Moses ngăn biển cho dân Do-Thái trốn truy-binh Ai-Cập.
Nước mắt tôi rất hiếm-hoi vì tuổi thơ tôi quá nhiều hạnh-phúc và vì tôi vốn là một thằng lõi quật-cường. Lớn lên một chút, khoảng 7 hay 8 tuổi, tôi được dạy rằng "đàn-ông" mà khóc là hèn lắm nên tôi đã bỏ hẳn thói khóc nhè.
"Cười với bóng, dối lòng đang khóc ..."
Tôi viết câu ấy vì bây giờ, dẫu khổ-đau cách mấy, dẫu té bong xương gẫy chân, tôi vẫn cười được, và cười nhiều hơn nữa kìa. Trừ những lúc... xém khóc, rưng-rưng nước mắt, tôi biết chắc rằng từ năm tôi 11 đến bây giờ, tôi thực-sự chỉ khóc có hai lần. Lần thứ nhất là lần tôi nghe ông Dương văn Minh tuyên-bố đầu hàng trên radio. Lần thứ hai, cách đây mấy năm, là lần lễ Vu-Lan có thầy Nhất-Hạnh làm chủ lễ, tại một khóa thiền tổ-chức ở West Virginia.
Thế mà nay, khi xem đến cảnh người mẹ chịu đau rặn đẻ, để rồi dù mệt-mỏi, cũng hân-hoan đưa đôi tay run-rẩy ra bế đứa nhỏ nhầy-nhụa máu me, thì tôi chẳng thể nào cầm được nước mắt. Giờ ngồi đây, ghi lại những giòng này mà tay tôi còn run-rẩy. Vâng, TÔI NHỚ MẸ tôi nên tôi khóc. Bạn hãy mừng giùm tôi vì đó là những giọt nước mắt sung-sướng, hạnh-phúc dễ ai có được.
Mẹ già như chuối ba hương,
Như xôi nếp một, như đường mía lau
Làm sao tôi giải-thích được hai câu này của thiền-sư Nhất-Hạnh cho các bạn Mỹ của tôi hiểu được tận-tường. Họ cười tôi là "mama's boy", nhưng tôi lại cho đấy làsự hãnh diện vì tôi có một bà tiên huyền diệu hơn hết cả mọi thứ phép lạ của vũ-trụ này.
Tôi yêu mẹ chẳng phải vì tôi hiếu-thảo được như thầy Mạnh Tử. Tôi chẳng ngỗ-nghịch gì, nhưng tôi đã nhiều lần vô-tình làm cho người phải đau lòng, nên hai chữ hiếu-thảo, tôi chẳng dám nhận lãnh. Tôi yêu mẹ vì tôi sớm nhận ra rằng mẹ là một kho-tàng vô-tận, cũng như nhà tỷ-phú Warren Buffet yêu stock market, vậy thôi.
Mà tiên thì ai không yêu nổi hả các bạn. Mẹ tôi đẹp lắm! Lẽ tức nhiên là tôi có thiên-vị khi nói câu này, nhưng các bạn-bè tôi cũng đều nói vậy mà.. Người chẳng lộng-lẫy như minh-tinh màn-ảnh, nhưng mẹ có nước da đẹp và trắng bóc, dẫu giờ đã ngoại lục-tuần. Dáng người gầy còm vì suốt đời thức khuya dậy sớm, hết lo cho con rồi chăm tới cháu, "chẳng lúc nào là xong việc hết", như mẹ vẫn thường nói. Mắt mẹ to tròn, sáng, mà ánh mắt thì rất ư là ngây-thơ. Nụ cười mỗi khi nở ra thì hình như làm cả khuôn mặt hiền-hậu ấy sáng hẳn lên. Các bạn không tin tôi chăng? Thì hãy theo tôi về Lancaster, Pennsylvania, mà kiểm lại. Người rất hiếu khách, hay khuyến-khích chúng tôi dẫn bạn về "cho vui cửa vui nhà". Bạn- bè chúng tôi ghé lại chơi, ai cũng được người lo cho "như con cái trong nhà vậy".
Bà tiên của tôi hay hiện ra trong những bộ bà-ba bằng lụa trơn, do chính tay bà đã hoá phép ra. Bà chẳng có gậy thần, chắc tại vì "chơi que có thể mù mắt con nít". Bù lại, bà có đôi bàn tay rất đỗi nhiệm-màu. Ðôi bàn tay ấy đã chữa lành bao nhiêu vết thương, chiến-tích của những sự nghịch ngợm. Ðôi bàn tay ấy, khi vuốt đầu xoa lưng, có thể làm dịu đi những cơn đau, dẫu cho cơn đau ấy chẳng phải là cơn đau đa thịt. Cũng bàn tay ấy mà lại mát rượi như nước Cam-Lồ của Quán-Thế-Âm khi tôi lên cơn sốt, lại ấm- áp như nắng ban mai khi tôi bị lạnh.
Tuy mẹ chẳng bao giờ nói ra, nhưng tôi biết rõ là người thương tôi nhất nhà. Những lúc các chị hay các em tôi so bì "Mẹ thương thằng Tiến quá" hoặc là "Mẹ thương anh Tiến nhất nhà" thì mẹ chỉ cười thật hiền mà nói "Tại vì nó thui-thủi có một mình, mà lại chẳng được gần mẹ". Những lúc đó, tôi chẳng thèm tranh-chấp với ai cả, chỉ ngồi cười thôi, vì sung-sướng, và vì tôi thấy tiên cũng biết... "nói dối" chút xíu đó mà.
Khi tôi sinh ra thì mẹ đã có được ba đứa con gái. Vì tôi là con cầu- tự và vì năm đầu tôi èo-ọt khó nuôi, nên bao nhiêu tình thương, người dồn cho tôi cả. "Tuần cư Mệnh, thiếu niên vất-vả" nên người lo cho tôi lắm. Chị ba tôi, vì hơn tôi có một tuổi, nên được cái "hân-hạnh" làm Mạnh Lệ Quân, ăn mặc giả trai cho tới năm lớp 4, để cho cậu quý-tử có người làm bạn.
Nghĩ mà buồn cườị Bây giờ, mấy chị em chúng tôi thương nhau như thế nào, thì ngày ấy, mấy câu "chị ngã, em xô" hay là "em ngã chị cười" có lẽ cũng chưa đủ tả nổi mối tình ruột thịt "thắm-thiết" của chúng tôi. Tôi là con trai, còn bé quá chả biết chơi gì, lại hay hung-bạo, nên bị xua đuổi như tà vậy. Chị ba thì dẫu ăn mặc con trai, nhưng vẫn là con gái, thích chơi trò con gái, lại lớn hơn, nên được hai chị lớn chấp-nhận. Vì vậy nên quanh tôi chỉ toàn "kẻ thù" thôi. Biết thân biết phận, suốt ngày tôi lẽo-đẽo theo mẹ.
Khi tôi còn nhỏ, gia-đình tôi chẳng khá-giả gì, nên mẹ tôi hay mua củ xu-hào về sào với cà-rốt, vì xu- hào rẻ lắm. Theo lời mẹ thì lúc đó tôi được đâu hai tuổi, ngồi xem mẹ làm bếp, tôi hỏi:
"Mẹ ơi, trái gì vậy mẹ ?"
"Trái xu xu đó con"
"Còn trái này ?"
"Cà-rốt, con"
"Tại sao mẹ sào cà-rốt với xu xu hả mẹ ?"
"Vì cà-rốt có xu xu mới ngon, còn xu xu có cà-rốt mới ngọt, nên cả hai bao giờ cũng đi với nhau hết."
"Vậy thì mẹ là cà-rốt, con là xu xu hả ?"
Mẹ ngạc-nhiên nhìn tôi:
"Sao con lại nói vậy?"
"Thì mẹ con mình lúc nào cũng đi với nhau hết. Mẹ dài nên mẹ là cà- rốt."
Từ hôm đó, tôi trở thành thằng xu-xu của mẹ.
Xu-xu có một cái diễm-phúc mà các chị, các em chẳng ai có, mà cũng chả ai biết đến nữa. Bí-mật quân-sự mà. Ðó là cái diễm-phúc được mẹ dẫn đi ăn riêng. Xu-xu chẳng nhớ rõ lệ đó đã bắt đầu từ lúc nào. Chỉ nhớ rằng đầu tháng, cứ lãnh lương xong là mẹ dẫn xu-xu ra chợ Bến-thành cho xu-xu chọn, muốn ăn quầy nào cũng được.
"Mẹ ăn chung với con nhé mẹ ?"
"Mẹ không thích ăn hàng con ạ"
"Tại sao thế mẹ?"
"Tại vì mẹ lớn rồi con à. Về nhà ăn thích hơn."
"Mắt mẹ làm sao vậy hả mẹ
"Bụi con à. Con ăn mau lên kẻo nguội."
Gương mặt mẹ thật rạng-rỡ khi ngồi nhìn xu-xu ăn.
Sau này, khi xu-xu khôn lớn, mẹ mới nói là mẹ khóc vì mẹ nhớ đến những đứa con ở nhà, và mẹ thấy mẹ có tội vì mẹ chỉ cho có xu-xu thôi. Cho đến bây giờ, dù cho xu-xu đã mua cho mẹ rất nhiều món quà, nhưng chẳng có cái gì đáng gọi là tương-xứng với những bữa ăn đó. Và cũng cho đến bây giờ, mẹ vẫn thích ngồi nhìn xu-xu ăn, "thấy con ăn sung-sướng là mẹ đủ no rồi".
Nhưng rồi mẹ có gắn bó, có nuông-chiều xu-xu đến đâu thì xu-xu cũng lớn lên, xu-xu cũng đi học, xu-xu cũng đi làm. Và xu-xu cũng vẫn đi, đi mãi. Ðể mỗi ngày một xa mẹ hơn. Ðể cho cà-rốt kém ngon vì cứ phải lo nghĩ, phải cầu-nguyện cho thằng con dại dột, đơn-độc phiêu-lưu như cụm "Mây Mùa Thu" của Duyên Anh. Ðể cho xu-xu kém ngọt vì chỗ tựa tâm-hồn dẫu còn đó, nhưng đã quá xa vời.
"Nam-mô Ðại-Từ Ðại-Bi Quán Thế-Âm Bồ-Tát,
Nam-mô Ðại-Bi Hội-Thượng Phật Bồ-Tát ..."
Văng-vẳng đâu đây, dường như có tiếng năn-nỉ của bà tiên, van-vái Phật Trời cho bà được thấy xu-xu của bà vui-vầy hạnh-phúc, trước khi bà nhắm mắt trở về với Phật.
Tối hôm đó, xu-xu đã khóc, khóc thật nhiều, vì xu-xu chợt nhận biết rằng mình là một thằng con bất-hiếu.
DMT
(lão ngoan-đồng)
17Sep95
Chung Thủy - Phần I
Chào Quý Bạn Đồng Hương:
Hồi đó tôi đi dậy Việt Ngữ có cho các em viết bài chính tả về đề tài "Đạo Đức Dân Tộc". Tôi xin trích lại bài này như sau:
Đạo đức dân tộc dậy chúng ta bền chặt trong tình yêu,chung thủy trong đạo vợ chồng, nâng đỡ trong tình anh em, thật thà trong tình bè bạn.
Đạo đức dân tộc dậy chúng ta tôn trọng công bình, qui chuộng nhân ái, bênh vực kẻ khốn cùng, sống ngay thẳng, trong sạch, biết liêm biết sỉ.
Tóm lại, đạo đức dân tộc dậy chúng ta ĐẠO LÀM NGƯỜI. Sống với đạo đức dân tộc làcách tốt nhất để chúng ta trau dồi nhân cách.
Về đề tài chung thủy trong đạo vợ chồng, tôi xin cống hiến với qúy vị sự tích của Hồ Than Thở của nước Việt Nam chúng ta.
Hồ Than Thở
Hồ nằm về phía đông bắc thành phố Đà-lạt. Nơi đây trước kia là một vùng hoang vu, giang sơn của những loài thảo mộc, cầm thú nhưng đã mang một sự tích bi hùng do lòng ái quốc của đôi trai tài gái sắc nước Việt.
Cuối Thu năm 1788, quân Thanh lấy cớ ủng hộ ngai vàng vua Lê sang xâm chiếm Việt Nam. Khắp trời Nam, tiếng loa rộn rã thúc giục các chàng trai tráng hiên ngang nhập ngũ dưới bóng cờ Tây-sơn để tiến ra Bắc-hà, quét sạch quân xâm lược.
Lời hịch chiêu mộ đã đến tai Hoàng Tùng, chàng tráng sĩ đất Viễn-hương nay là Lâm-viên Đà-lạt.
Hoàng vốn dòng dõi danh giá thế phiệt. Ông cha trước kia vì không chịu nổi chế độ hà khắc của quân Minh (đời nhà Hồ) nên đã bồng bế, gồng gánh nhau tìm đường sống tự do. Đến đây, thấy cảnh hoang vu tịch mịch, non xanh, nước biếc, hợp với lòng phóng khoáng, ẩn dật của mình nên chọn làm nơi di dưởng. Và, đặt tên "Viễn-hương" để ghi dấu cho một hoàn cảnh mới, cho con cháu sau nầy nhớ việc hồi hương.
Trước tiếng gọi của núi sông, chàng họ Hoàng cương quyết ra đi. Nhưng trước khi lên đường, Hoàng hẹn gặp người yêu là Mai-Nương để cùng đôi câu tiễn biệt. Biết đâu chiến sĩ "một ra đi là không trở về ".
Mai-Nương là con của một vị trưởng làng. Nàng đẹp và duyên dáng vì may mắn được Hoàng cứu thoát tai nạn nên người ân trở thành bạn tình, rồi nhận lời gá nghĩa kết duyên. Đôi bạn định xuân sang khi hoa đào khoe sắc thắm thì sẽ xin gia đìng cử thành hôn lễ. Nhưng hôm nay, nơi hẹn của Hoàng được định trong rừng Kỳ-ngộ, bên bờ suối Dịu-hiền.
Gặp nhau, sau khi nói qua cho Mai-Nương biết ý định của mình, Hoàng Tùng đau đớn ngồi trầm lặng. Bên nước, bên tình, dù con người khí khái thế mấy cũng không khỏi quyến luyến, bâng khuâng.
Sự trầm lặng của Hoàng làm cho Mai-Nương hiểu lầm. Nànhg tưởng người yêu hoài nghi lòng chung thủy của nàng. Dịu dàng, nàng hẹn với chàng là hôm sau cũng giờ nầy, tại đây, nàng sẽ có quà tặng người bạn tình anh dũng trước khi xách kiếm ra đi.
Nhưng hôm sau...
Mai-Nương đến trước giờ hẹn. Nàng ngồi bên dòng suối than thở cho duyên kiếp bẽ bàng. Rồi muốn cho người yêu hiểu lòng nàng để dứt mối băn khoăn, nàng thấy chỉ còn cái chết mới để cho chàng yên tâm rằng Mai-Nương của chàng bao giờ cũng là vợ của chàng, dù sau nầy chàng vinh quang trở về hay đã ngã gục giữa chiến trường... Nghĩ vậy, nàng khóc lóc một lúc, gọi tên người yêu mấy lần, đoạn nhắm mắt nhảy xuống dòng nước.
Hoàng Tùng đến đúng giờ hẹn. Nhưng lạ thay, chàng ngơ ngác không tìm ra chỗ cũ. Thì ra, cảm lòng người liệt nữ, chim muông cây cỏ trong rừng đều khóc, nước chảy xuống nơi Mai-Nương tuẫn tiết làm thành một giếng sâu, và hai bên đầu suối bít lại. Nơi Mai-Nương trầm mình bỗng biến thành một hồ rộng rãi, im lặng bên rừng Kỳ-ngộ.
Sau khi xác nàng nổi lên, dân làng hiểu chuyện lấy làm cảm động, đặt tên hồ nầy là hồ Than-Thở, để ghi lại phút cuối cùng của người Việt nữ đã hy sinh cuộc đời cho người yêu yên tâm, làm tròn nghĩa vụ ."
Đọc xong câu truyện này, tôi không khỏi thấy bùi ngùi cho cuộc tình này nhưng nó đã nói lên sự chung thủy của một người con gái đã huy sinh cái chết để tỏ long thành với người mình yêu.
Không biết trong những đất "Viễn Hương" mới này của chúng ta còn có những cuộc tình chung thủy như vậy nữa không?
Kính Chào,
Pít :)