VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Liên Mạng

vhnt, số 113

9 December 1995

Giới thiệu người viết:

C ỏ N h ớ

Bút hiệu : Cỏ Nhớ

Tên thật : Nguyễn thị Lộc Quy

Nghề nghiệp : Pharmaceutical chemist 

Sáng tác : bắt đầu làm thơ và viết đều 1992-1994.  Ða số thơ, truyện ngắn chỉ đăng trên báo xuân sinh viên, thỉnh thoảng có thơ gởi đăng trên Làng Văn.

Tác giả,tác phẩm ưa thích:"Hồng Lâu Mộng" của Tào Tuyết Cần", "Nhà Nghèo" của Tô Hoài,   "Cô Giáo Minh" của Nguyễn Công Hoan," Vang bóng một thời" của Nguyễn Tuân, "Nhìn lại những bến bờ","Trường Cũ", "Mơ thành người Quang Trung", "Ðồi Fanta"  của Duyên Anh, "Hồi Ký 1 người mất ngày tháng"," Hoa phượng đừng đỏ nữa", " Sài Gòn cười 1 mình" của Nhã Ca, "Nam kỳ lục tỉnh" của Hứa Hoành, " Xếp Al Capone" của Lê Xuân Nhị,truyện ngắn Hoàng Nga, truyện ngắn Hoàng Du Thụy, truyện phiếm Võ Phiến ,thơ Vũ Hoàng Chương, thơ Trần DạTừ,thơ Hà Huyền Chi, thơ Trần Mộng Tú, thơ Phan Các Chiêu Hằng, và chưởng Kim Dung

Về cá nhân :  Rời VN năm 1985 sang Tây Ðức, khi vừa học  xong lớp 11.  Sang Mỹ 1986, tốt nghiệp đại học 1991, hiện đang đi làm.  

Làm thơ theo cảm xúc riêng tư của chuyện mình, chuyện người.

Chuyện mình:

Thơ ấu em thường nhẩn nha chơi
mộ Chị con con ở ngọn đồi
biết mình có chị mà tìm Chị
bằng mộ bia buồn như nước vôi. 

Mẹ bảo em rằng: đã rất lâu
Mẹ tưởng như còn giấc chiêm bao
chị con vắn số rời tay Mẹ
con chửa ra đời, chưa biết đau. 

Mộ Chị em trồng dăm gốc Lan
hoa đẹp như tên Chị dịu dàng
thịt xương Chị rữa vào lòng đất
nhưng hoài ân sũng trót em mang. 

Từ lúc em còn khóc nằm nôi
là Chị cho em cả cuộc đời
là em hạnh phúc từ đau Chị
là chị em mình, duyên đó thôi. 

Ngày ngày với Chị ở Quê Hương
quanh quẩn trong em những dị thường
thịt xương Chị rữa vào lòng đất
nhưng còn hơi thở với em luôn. 

Rồi chiều xào xạc lá thu bay
chào Chị trong hương khói nhang gầy
em đi cơm áo đời xứ lạ
mai nầy nhớ Chị biết sao đây? 

Em ở quê người quá xa xăm
nhớ lắm quê xưa chỗ Chị nằm
từ em ly xứ lòng hiu quạnh:
Chị mình thật mất đã lâu năm.

Và chuyện người:

Người về quỳ giữa giáo đường
giấu lòng trong tiếng đoạn trường chuông ngân
hồn chênh, tâm lệch, tần ngần
tiếng kinh xưa hóa mộ phần đấy ư
biết còn ai mượn ngôn từ
tìm tên nhau gọi cầm tù nhau đây.

Kỷ Niệm

Nhánh chiêm bao
em hẹn thầm ngõ vắng
Trao anh nụ ấy, thu hồng
Tóc xanh mưa
toả biếc
chút hương trăng
Ðêm mù sương
anh ngắt nhành hoa dại
Trao cho em,
thay thế
một vầng trăng.
Mùa thu về xuống nhẹ trên tay
Ðường ta đi
mưa rơi
từng vũng nhỏ
Ðong đưa chuyện cũ
một mùi hương
Ôi tình xưa,
nóng rát,
những môi hồng...
Nhánh chiêm bao
em hẹn ngõ mong chờ
Trăng rằm tỏa biếc trong em
Mưa khuya vẫn rơi
rơi từng vũng nhỏ
Những bong bóng trôi
chẳng biết về đâu?
Ðêm mù sương
ta cùng đếm sao trời
Cùng mong ước
cho tương lai
đừng đến

11.17.1995
Chinh

Con Nước

Xa rồi con nước ngày xưa
Mất rồi những đám mây thưa viễn hành.
Gió cuồng giữa lúc trời hanh
Mịt mù vạn cảnh quyện quanh lốc mù 

Tàn rồi cả những ưu tư
Chuyện thay, chuyện đổi giờ như mưa nguồn
Mộng gì ở những mưa tuôn
Nhố gì ở những nước luôn xa bờ. 

Khuất rồi cả tiếng vu vơ
Của linh hồn réo ngu ngơ ngày nào
Tìm gì ở những lao đao
Thấy gì ở những chòm sao lập lòe? 

Nhìn đi những cánh hạc về
Cười đi mặc những cơn mê dặt vằn
Xem đi gợn sóng lăn tăn
Ngắm đi con nước đang tàn cùng trăng.

Phan Lê Dũng

Thưa chị Lan và anh Viet, 

Tôi gởi thêm một bài thơ của Nguyễn-Hoàng Lãng-Du, trích từ Giúp Ích.  Xin chị và anh phổ-biến trên VHNT để các bạn cùng đọc. 

Thân Kính,
Trần-Mạnh-Hùng

Lớp Lớp Ta Về

tặng Sơn

Chúng ta đến từ muôn ngàn sông núi,
Mang tin-yêu gầy dựng lại cờ-đồ.
Hồn áo mới, lòng hoà-đăng ngày hội,
Ðường đăng-trình, chiêng trống dậy thiên-thu. 

Này em nhỏ như bình-minh sáng-lạn,
Tay vung lên theo nhịp hát quân-hành.
Noi gương xưa, em tung cờ Quốc-Toản,
Lời hào-hùng còn vọng khắp non xanh. 

Này cô bé trên hai vai nắng gội,
Mắt thơ-ngây, chân sáo bước trên đường,
Em là hoa, thơm-tho rừng lá bưởi,
Ðem dịù-dàng đi giữ mối Yêu-Thương. 

Ðây là Chị, dáng xuân đang yểu-điệu.
Ðây Mẹ hiền mái tóc bạc phong-sương.
Lúc gian-nan, hiên-ngang làm Trưng, Triệu.
Khi an-bình quang gánh quẩy Giang-Sơn. 

Ðây Cha Anh, lời xưa vang sấm động,
Chỉ gươm thiêng kinh-khiếp lũ quân-thù.
Cây cổ-thụ ngàn đời che bóng rộng
Trên ruộng đồng khi trước bãi hoang-vu. 

Chúng ta đến như triều dâng, sóng phủ.
Chúng ta về như gió lộng trên cao.
Lời ta hát là hương thơm sách sử
Lòng ta bền sỏi đá đã xôn-xao...

Ðêm mơ ngày hội lớn

Nguyễn-Hoàng Lãng Du 

Bài thơ trên của Nguyễn-Hoàng Lãng-Du, trích từ Giúp Ích Số 2.  Ngoài thơ và truyện ngắn, Giúp Ích còn có nhiều bài biên-khảo giá-trị về văn-hóa và truyền-thống Việt. 

Thơ Gởi Mẹ

mẹ ơi con vắng nhà
vì phải đi học xa         
mẹ chớ nên lo ra  
con trưởng thành đã lớn 

mẹ ơi đầu tóc bạc  
chăm sóc con đã nhiều
không một lúc than phiền
công ơn nào mong đáp   

mẹ ơi làn da mỏng 
vì sương gió phôi pha
vẫn không thiếu mặn  mà
cũng là cho con cả   

mẹ ơi đôi môi gầy  
ru con từ tấm bé 
nay đã nhăn nếp đầy
thương, con sao nói hết    

mẹ ơi chim xa tổ  
cũng chẳng bay được xa 
vì mỗi lúc về nhà  
là mỗi lần lưu luyến    

mẹ ơi con nhớ nhà
và nhớ cả mẹ cha 
thương mái ấm gia đình 
không đâu tìm thấy cả    

mẹ ơi hôm nay bệnh
con lại chợt nhớ nhà
mẹ có còn lo ra
hay vẫn ngồi đan áo? 

mẹ ơi áo chưa xong
mẹ chớ có bận lòng
mai con về con lấy
một mảnh còn hơn không 

mẹ ơi con một mình
đâu ai kẻ tận tình
nên dầu đã hai mươi
không quên tình mẫu tử 

mẹ ơi đêm nay thanh
con viết được mấy dòng
lúc thân còn đang lạnh
trong nỗi nhớ hoài mong

mẹ ơi mai con về
dù bệnh vẫn còn kề
đường sẽ dài lê thê
dù chỉ dăm cây số 

mẹ ơi khi con về
chắc mẹ tưởng đang mê
bước chân vui con sáo
ô hay Ti nó về

Trương-Nguyễn Thi Thanh

Cảm Ơn Miền Đất Có Em 

Cảm ơn em xiết chặt lưới tình thơ
Đầy những dải tơ hồng tôi hằng ước
Đã bao năm tôi ước mơ mình được
Họa cùng người thêu dệt những vần thơ 

Để cho tôi những vương vấn bâng quơ
Và nhung nhớ gọi tên người trong mộng
Buổi ban sơ hồn thơ tôi mở rộng
Cũng vì nàng đã rộng lượng cho tôi 

Những vần thơ đầy cảm xúc bồi hồi
Cho tôi hiểu thế nào là xao xuyến
Không hiểu sao hồn tôi đầy quyến luyến
Với một người con gái gọi thùy mi 

Nàng vui tươi hay dỗi thật nhu mì
Không cau có hay phàn nàn mạnh tiếng
Nàng cũng chẳng bao giờ đòi ngay nghiến
Những khi lầm tôi lỡ phật lòng em 

Xin cảm ơn... Trời Phật lẫn ơn trên
Đã cho gặp được người trong mộng tưởng 

TTTNĐV

Chuyện Một Loài Sen 

buông nhẹ mái chèo một trưa Hè êm ả
nhìn nước gợn buồn theo cơn gió chợt qua
kể chuyện loài hoa mang sắc trắng bên hồ
trong giấc mơ nào ta viết vội vần thơ 

ngày em lên tám như vầng trăng vừa hé
theo me đi thuyền tay vẫy nước vu vơ
me thường cài hoa sen trên tóc mượt mà
khen con xinh quá như cành hoa chớm nở 

tuổi em còn nhỏ biết gì về chinh chiến
nghe súng vọng về từng đêm sáng hỏa châu
hỏi me vì sao cho me ứa lệ buồn
đừng lo làm gì, con cứ học cho chăm 

anh đi lính xa tin chết trận năm nào
cho mùa xuân về không pháo nổ xôn xao
ngày Tết để tang thay áo mới lạnh lùng
từng đêm giật mình súng nổ giấc chiêm bao 

như cánh hoa sen em bây giờ khôn lớn
theo mẹ đi thuyền rồi biết hái hoa sen
để tiếc loài hoa không nỡ hái, me cười
hoa nở rồi tàn con cứ hỏi loài sen

năm nao chinh chiến lan về miền quê đó
cha xa gia đình đi học tập phương xa
cho mẹ già thêm theo ngày tháng trông chờ
em giờ thay mẹ nuôi đàn em bé nhỏ 

hoa sen rồi nở trên mặt hồ êm ả
có lúc hoa sầu ủ rủ những ngày mưa
như buồn quê hương mãi loạn lạc tháng ngày
bao năm chinh chiến, hòa bình sao thống khổ 

thôi học năm nao vì cảnh nhà túng quẫn
em xa mái trường, xa sách vở, bạn thân
thường khóc tuổi thơ không trọn vẹn như người
rồi thôi nước mắt khi nhìn hoa nở trắng 

hoa sen vẫn nở dù cuộc đời thay đổi
em vẫn ngại ngùng không nỡ cắt hoa tươi
để cho màu hoa luôn nở trắng trên hồ
cho ai đó ngắm một chiều sương giăng lối 

rồi em quen thương người trai làng năm ấy
tâm sự bên hồ than thở chuyện tương lai
tương lai mãi đâu, ai vượt biển hôm nào
biệt tin từ đó biết bao giờ trở lại

trưa mùa Hè có nửa vầng trăng lơ lửng
cho em hỏi thầm còn đâu nửa mảnh trăng
cho nỗi lòng giâng lên khóe mắt thật buồn
cho hoa lặng khóc vầng trăng sao lạc lõng 

hoa sen vẫn nở qua bao nhiêu thay đổi
lòng em bao ngày xin vẫn trắng không phai
gắng đợi nhé em ngày đất nước thanh bình
hoa lòng sẻ nở ngày ai kia trở lại.

TSKT
8/95

Kể Rằng... 

Ta là lữ khách đường xa
Bụi trần gian dấy nhuộm đà lắm phen
Phong sương gội mọi ưu phiền
Từ lâu đã khép kín miền tâm tư 

Em là sắc ngọc ở trời
Cùng muôn chim tấu những lời thanh tao
Đào nguyên ta lạc lối vào
Dưới hoa thoảng bóng ai chào ngẩn ngơ 

Người là nhạc, cảnh là thơ
Thiên thai một bức tranh mơ bên đàng
Xúc tâm ta đứng bàng hoàng
Lời thân muốn ngỏ ngỡ ngàng lại thôi 

Thân ta đã vướng bụi đời
Yêu em ta sẽ luỵ người trinh nguyên
Thôi thì ngoảnh mặt tìm quên
Chỉ xin câu hát ru êm giấc này 

Từ em tiếng ngọc ngân dài
Ru hồn du tử một bài du ca... 

Em là tiên?  Ta đang mơ?
Ngày mai ta có bài thơ theo về...

 lephan

 Tìm Hiểu Thơ Haiku Nhật Bản

Thơ Haiku của Nhật Bản là một phần tài sản trong kho tàng văn hóa Á Ðông vĩ đại và giàu sang.  Chúng ta là người thừa tự nền văn hóa ấy nhưng còn chưa khai thác di sản của nó đúng mức như nó xứng đáng.  Nhiều thành quả và tinh hoa của nó còn chờ đợi chúng ta. 

Tìm hiểu cái đẹp của Haiku, chúng ta góp phần tăng cường sự giao lưu văn hóa ngày càng tăng, nhất là đối với các dân tộc có mẫu số chung với văn hóa Việt Nam như Nhật Bản, Triều Tiên hay các dân t ộc láng giềng Ðông phương. 

Thơ Haiku dung hợp và kết tinh nhiều giá trị trong những dòng văn hóa thâm sâu của phương Ðông từ Ấn đến Nhật.  Vì vậy ta thấy trong thể thơ có dạng nhỏ nhắn ít lời này tinh thần Phật giáo, hơi thở Thiền mà ta vẫn bắt gặp trong thơ văn Lý Trần của ta.  Ngoài ra, Haiku còn phảng phất  hương sắc của nghệ thuật cắm hoa ikebana và không khí trà đạo chanoyu phát triển từ thế kỷ 14 với tinh thần căn bản là chân phương, hòa điệu và thanh tịnh.  Haiku chừng như cũng dấu trong nó vẻ u huyền của kịch mặt nạ Nô.

1.
Thơ Nhật truyền thống thường dựa trên các câu 5 - 7.  Dựa theo nhịp của căn bản này,xuất hiện hình thức thơ nối \(renga) cuối thời Trung Cổ.  Lối làm thơ này giống như liên ngâm của ta.  Người ta soạn renga khi ở thăm một ngôi đền, trong tiệc ngăm trăng, trong khi uống rượu sakê và cả lúc nghỉ ngơi, giữa hai cuộc chiến đấu. 

Ðể làm thơ nối, thông thường có vài ba người tham dự.  Họ luân phiên soạn các đoạn thơ.  Cứ một đoạn ba câu, một đoạn hai câu.  Ðề tài do đoạn đi trước qui định, như mùa Xuân hoặc mùa Ðông, như một cuộc hành trình, sự nghèo khó, tình yêu...  Chẳng hạn:

Giọt sương buồn phiền
Và cũng đau cho nỗi
Bông hoa ở lại sau mình
Sôgi

Trong sương mờ bóng tối
Tia nắng cuối lung linh
Shôhaku

Trong những renga này thì đoạn mở đầu là quan trọng nhất và được gọi là Hokku.  Hokku dần dần trở nên độc lập, tạo thành một thể thơ riêng biệt, đổi tên là Haiku.

Toàn bài Haiku chỉ có ba câu, bao gồm 17 âm tiết (5-7-5).  Tiếng Nhật lại là tiếng đa âm nên cả bài chẳng có được mấy từ.  Ví dụ như chim cu trong tiếng Nhật gọi là hototogisu đã chiếm mất năm âm t iết của bài, có thể riêng mình trở thành một câu thơ.

Hototogisu
Naki naki tobu zo
Isogawashi

Ôi cánh chim cu
Tưng bừng bay lượn và ca hát
Bận rộn siết bao
Bashô

Và ngay cả trong hình thức độc lập này, tính chất nối kết giữa hai người dùng thơ để giao cảm vẫn còn.  Có thể minh họa tính chất này qua câu chuyện về nhà thơ nữ nổi tiếng thế kỷ thứ mười tám là Chiyô.  Cô sống cô đơn trong những hồi tưởng về người chồng và đứa con đã mất, nên một người bạn sánh cô với cây liễu quạnh hiu:

Không có hoa trên mình
Ðời sao mà thầm lặng
Cây liễu xanh

Chiyô nhận bài thơ, chỉ thay đổi một hàng: 

Không có hoa trên mình
Thân không còn hệ lụy
Cây liễu xanh

Tính chất ấy còn nói lên điều này: Haiku đòi hỏi người đọc phải đọc thơ như đang trò chuyện âm thầm với nhà thơ, như thể cùng nhà thơ sáng tạo liên tục.  Tưởng đó là thái độ cần có khi đi và o thế giới rất tinh tế của Haiku.  Với thái độ này, người đọc sẽ bớt bỡ ngỡ khi lần đầu tiên tiếp xúc với Haiku, một trong những thể thơ nổi danh là ngắn gọn nhất thế giới. 

 2.
Ðặc điểm đầu tiên của Haiku là cô đọng.  Thơ ca Á đông nói chung là cô đọng.  Hình thức ngắn gọn của Haiku, Tanka, Tứ tuyệt, Ca dao Việt Nam... lại có một sức chứa rất đáng kể cho ý tình của con người.  Ðấy là những nắm tay nắm rất chặt nên có sức mạnh lớn lao.  Haiku tiêu  biểu cho phong cách cô đọng ấy, cho ý ở ngoài lời, Haiku bao giờ cũng biết cách để trống, nghĩa là tạo một khoảng chân không trong thơ.  Khoảng chân không này có thể nói là rất cần thiết.  Trong một bức tranh đơn sơ, làm sao vẽ được tiếng gió thổi? Thế mà người họa sĩ tài giỏi phải làm được điều đó.  Họ chỉ vẽ  có cành thôi nhưng ta nghe được tiếng gió thổi (năng họa nhất chi phong hữu thanh).

Ðến đây xem!  Ðể thấy
Chỉ còn một lá cô đơn
Trên cành kiri đấy
Bashô

Bashô, bậc thầy Haiku, không vẽ tiếng gió, nhưng người đọc cảm thấy hồi hộp và lo sợ cho chiếc lá cuối cùng ấy.

Căn cứ vào điểm này, Tagore đưa ra một nhận xét về Haiku rất chính xác: "Nhà thơ chỉ giới thiệu đề tài, rồi bước tránh sang bên" (1). 

Ở đây, ta thấy nhà thơ Haiku \(Haijin) rất tôn trọng người đọc.  Trên con đường thơ, các Haijin nhường lối cho người đọc, không lấn chiếm, không làm nghẽn đường.  Người đọc đi cùng nhà thơ, và vẫn còn đi tiếp khi nhà thơ dừng lại.  Nhưng muốn thế, người đọc không có quyền thụ động.  Nhà thơ không nói hộ ta tất cả.  Cuộc nói chuyện hết lời cạn ý nào mà chẳng chán.  Trò chuyện với thơ lại càng không thể để cho niềm chán ngán ấy nổi dậy.

Tagore giải thích thêm rằng: "Lý do khiến nhà thơ rút lui nhanh chóng thế vì người đọc Nhật có quyền năng tinh thần về tưởng tượng rất lớn"  (2).

Lời nhận xét của thi hào Ấn Ðộ ấy có thể làm nản lòng những người đọc không phải là Nhật Bản.  Thực ra thì khả năng đó không phải là đặc quyền của người đọc Nhật.  Bất kỳ ai yêu thơ đều c ó thể đọc Haiku, và sau một thời gian tìm hiểu đều có thể cảm nhận Haiku như đã cảm nhận nhiều thể thơ khác.  Hơn nữa, thơ ca không chỉ nói riêng với dân tộc mình.  "Người phát" là Nhật nhưng "người nhận" có thể là người thuộc bất kỳ dân tộc nào.  Ðã là thơ hay thì phải có quyền năng truyền tín hiệu của cái đẹp.

Nhật Chiêu
trích tập san Hợp Lưu số 23

(còn tiếp...)

  ~       ~              ~       .
\,|./     .    .     ~          .      ~
-{, .}-  . ~
/ | \        ~      ~          .     ~          B I D O N G  
          _  _             _  _
  ~       /%\/%\       ~   /%\/%\             H O A N G  Đ Ả O
      __.<%%%#%%\,_       <%%#%%%\,__              
~    <%#%%%%%%%#%%%\    /^%#%%%%%%%#%\           Thai Nguyen
      ""/%/""\ \""\@|   |/""'/ /\""""'        
~     L/ `   \ \  `    "   / /  ```
        `      \ \     ~   / /       ~            (Phần 4/4)
~       ~      \ \       / /  .
        .        \ \ ,,, / /          ~             
  ~      .   ':;\ \iii/ /|k/    ~     .

Hôm nay tôi đi dự tiệc tiễn đưa một người nhân viên làm trong ban lập thẻ tị nạn.  Ngồi trong bữa tiệc mà tôi cứ nóng lòng mong về gặp bé Lệ Quỳnh của tôi.  Không biết giờ này cô bé có buồn không, hay đi chùa sinh hoạt cùng những bạn Phật tử khác.  Tôi thật mâu thuẩn vì sợ em buồn nhưng lại không muốn em vui cùng những người khác.  Tôi chỉ muốn ánh mắt ấy, nụ cười ấy là của riêng tôi.  Mọi người thay phiên nhau ca hát tặng người sắp ra đi.  Chợt nhiên Phương Anh, một cô bé cùng làm việc, đứng lên hướng nhìn tôi và phát biểu:

- Từ nãy đến giờ ai cũng hát tặng người sắp ra đi.  Người ở lại mới buồn hơn nên Phương Anh xin hát một bản tặng những người ở lại, và luôn tặng riêng một người... làm chung với chúng ta. 

Giọng hát cô bé thật thiết tha, ấu trĩ trong một bản nhạc buồn ray rức.  Tôi nhìn gật đầu thầm cám ơn cô bé.  Thế rồi bữa tiệc cũng tàn, tôi vội vã ra về nhưng cả nhà đã đi đâu chơi.  Căn nhà trống độc buồn bã.  Chỉ còn một tuần nữa gia đình cô Hà được phái đoàn Canada rước rời đảo.  Tim tôi buồn xót xa khi nghĩ đến ngày chia tay ấy.  Chân tôi vội vã rời căn nhà hiu quạnh lên đồi tôn giáo hy vọng gặp Quỳnh và gia đình.  Trên đồi tôn giáo vắng lặng, có lẽ bữa lễ cầu kinh và sinh hoạt phật tử đã qua.  Tôi buồn bã ngồi trên một phím đá trên dốc núi nhìn xuống biển với tia hy vọng bắt gặp bóng dáng cao gầy quen quen.  Chợt có tiếng chân ai sau lưng cắt đứt dòng suy nghĩ của tôi:
-  Chào anh Thái.   Anh làm gì ngồi nhìn biển buồn bã thế.  Phương Anh ngồi nói chuyện với anh được không?
-  Ồ, chào Phương Anh.  Xa quê hương, xa gia đình ai mà chẳng buồn.  Phương Anh cứ tự nhiên.  Hồi nãy Phương Anh hát hay lắm.
-  Thiệt không?  Anh biết Phương Anh hát tặng ai không?
- Tặng anh K ra đi ngày mai chứ ai!
-  Anh biết mà giã bộ hoài,  em hát cho anh đó, anh có thích bài hát đó không?
-  Cũng thích mà hơi buồn buồn làm sao ấy.  Tại sao lại tặng tôi chứ? 

Phương anh không trả lời, cuối đầu hỏi tôi:
-  Anh có từng yêu ai chưa? 
-  Có !  Còn Phương Anh?
-  Anh biết rồi còn bắt em nói! Thôi mai gặp anh chỗ làm nhé.  Nói xong cô gái đỏ mặt bước xuống đồi tôn giáo. 

Tôi lững thững đi suống biễn khi màng đêm từ từ buông phủ.  Tiếng nhạc buồn gợi cảm phát ra từ các tiệm cafê ven biển.  Những ngọn đèn dầu leo lét trong quán hắt chút ánh sáng nhoà trên bãi cát.  Hình như gia đình cô Hà đang ngồi trên bãi biển.  Tôi mừng rỡ tiếng nhanh lại:
-  Cô Hà!  Cô Khánh.  Cháu về nhà không thấy ai đi tìm nãy giờ.
-  Ði tiệc có vui không Tháị  Cô Khánh hỏi.
-  Dạ cũng chả có gì vui.  Như mọi lần tiễn người khác để mình cảm thấy buồn ở lại. 

Cô Hà nhìn tôi cười cười hỏi:
-  Hồi nãy con ngồi với con gái nào trên chùa vậy? 

Tôi ấp úng nhìn Quỳnh đang chơi cát với My, hy vọng cô bé không nghe được cuộc đối thoại, tôi nhỏ giọng đáp:
-  Dạ Phương Anh làm chung với con, tình cờ gặp trên chùa. 

Cô Khánh cười châm chọc:
- Thái có thương nó không?
- Dạ không !  Tôi trả lời cương quyết.
- Còn Hồng Hoa ? - Cô Hà cười hỏi.
-  Dĩ nhiên là không, còn ghét là khác nữa.  Tôi lắc đầu quầy quậy.
-  Còn con Quỳnh?   Mẹ Quỳnh nữa đùa nữa thật hỏi. 

Tôi ấp úng đỏ mặt, may mà trời tối, trả lời:
-  Dạ! ... .  Dạ, ai thương con thì con thương lại hết.

Tôi mong rằng lời chân thật đó Lệ Quỳnh nghe được, và lời ấy chỉ để riêng dành cho cô bé.  Tối đó tôi vui vẽ lắm, mặt dầu chỉ còn 6 ngày nữa là tôi xa "nàng".  Dẫu gì tôi cũng nói được lòng mình cho cô Hà hiểu và hình như tôi không bị cấm cản như trước cho dù cũng chẳng có dấu hiệu đồng ý chấp nhận cho chuyện tình của chúng tôi.  Khuya tôi thức dậy khơi ngọn đèn dầu nhỏ đủ sáng để viết lá thơ nhưng không phải viết thơ về Việt Nam cho gia đình như thường lệ.  Tôi viết thơ cho Lệ Quỳnh mặc dầu chúng tôi vẫn còn sống chung một nhà bên nhau.  Tôi muốn cho cô bé một sự ngạc nhiên sung sướng và cũng muốn xoa đi nỗi buồn nhớ khi phải rời xa tôi trên hoang đảo "buồn lo bi đát" này.  Tôi biết vài ngày nữa có mấy người bạn trên khu F đi định cư Canada, họ sẽ tập trung một chỗ trên KuaLa Lumpur khám sức khoẻ trước khi rời Mã Lai, nên tôi dự định đưa họ mấy lá thư mang đi trước gia đình cô Hà.  Khi Quỳnh đến trại tập trung sẽ nhận được thư tôi ngay.  Tôi đã dặn anh Quang là cách 2 ngày đưa cô bé một lá thư, cho đến khi thư từ đảo đến từ bưu cục. 

Thế rồi ngày đó cũng đến, cái ngày mà chúng tôi lo sợ nhất.  Sáng thức dậy cô Hà bảo tôi dẫn Quỳnh đi lấy nước uống, thật sự tôi biết cô thầm cho chúng tôi bên nhau những giờ sau cùng.  Chúng tôi nắm tay nhau dạo qua bao nhiêu cồn đá, đi qua lại hết bờ biển khu G mấy lượt nhưng không nói được lời nào với nhau, mắt chỉ nhìn nhau ứa lệ.  Rồi đài thông tin vang lên làm lồng ngực tôi đập như vỡ tung.  Tin trong ngày nói sắp đến giờ đồng bào đi định cư Canada rời đảo.  Họ đọc từng tên người, từng số tàu, khi đến tên gia đình cô Hà và số tàu DN630, tự nhiên chúng tôi nhìn nhau nước mắt lăn dài.  Chúng tôi ôm chặt nhau thổn thức vì sợ thời gian đến sẽ tách xa đôi đứa.  Bài hát Biển Nhớ nỗi lên làm xé lòng chúng tôi từng mãnh, giọng đọc xướng ngôn viên buồn ấm "Canada xứ lạnh tình nồng ... " như mãnh lưới ác nghiệt bao chùm lấy hồn tôi.  Bỗng nhiên, tôi có ý nghĩ điên cuồn muốn dẫn cô bé vào rừng sâu phía sau hoang đảo trốn tránh hiện thực, trốn tránh mọi người; để cô bé không rời đảo được và mãi mãi bên tôi.   Nhưng nhìn ánh  mắt đong đầy lệ, đôi môi nhỏ rung rung trên nét mặt ngây thơ, tôi biết rằng cô bé cũng không thể nào thiếu vắng được mẹ và tình yêu gia đình.  Thôi thì luyến lưu thâu ngắn cho dài nhớ thương.  Chỉ mong ở tương lai nơi phương trời xa lạ nào đó một hạnh phúc sẽ đến với tầm tay chúng tôi trọn vẹn.  Cuối cùng chúng tôi đành quẹt nước mắt dẫn nhau về nhà cùng chuẩn bị hành tranh đưa gia đình cô Hà rời đảo! 

Họ đưa Lệ Quỳnh lên chiếc cầu Jesty mà ngày nào chúng tôi cùng nhau cập bến, cô bé khóc nức nở quay nhìn tôi.  Mỗi tiếng khóc như một vết thương quằng đau buốc trái tim, tôi đứng chết lặng nhìn cô bé và gia đình bước lên tàu Pulau Mutiara.  Chiếc tàu nổ máy chầm chậm xa rời hải đảo.  Tôi chạy lên đồi thông tôn giáo trông theo chiếc tàu, tay giơ cao lên băng vãi tím có chiếc kẹp đỏ, kỷ vật của nàng tặng, vẫy chào giã biệt.  Tôi không còn cất tiếng khóc được nữa, nhưng đôi mắt cứ tuông trào dòng lệ nhạt nhoà hình bóng con tàu mang xa người yêu qúi nhất đời tôi, chẳng biết mai sau sẽ còn có ngày gặp lại nhau nữa chăng??

Tôi trở về căn nhà đã ôm ấp thật nhiều kỷ niệm hạnh phúc hôm nay chợt vắng lạnh đến rùng mình.  Trời ơi !  làm sao tôi có thể đối diện với hiện thực.  Ðầu tôi đau nhức, mắt nhoà mờ ảo, tôi mong mình đang nằm mơ, một giấc mơ buồn nhất.  Nhưng trời vẫn sáng, mây vẫn bay, lẽ chăng tôi vừa tỉnh giấc mộng liêu trai.  Tim tôi vẫn còn thổn thức nhói đau để biết mình đang sống hiện thực nơi "buồn lo bi đát."

viết tặng bé Lệ Quỳnh và tình ta.
anh Nguyễn Ðình Thái