VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Liên Mạng

vhnt, số 145

9 February 1996

Tương Tư Biện Bạch Ca Dao

Rằng,
      tôi vốn chẳng ở chùa
  Nên,
      râu tóc rụng vì... bùa đấy thôi
      có lăn lóc, vẫn yêu đời
      vì cô yếm thắm đã... cười.

                           Xin thưa,
Rằng,
      từ tao ngộ ngày xưa
      ngày sau sẽ
          chẳng bao giờ
                ngày sau
  Bởi,
      ngày nay
          vẫn ngày nào
      ngày mưa nắng bệnh,
      ngày đầu,

  tại cô...

lephan

Những Lục Bát Rời

Thực Hư

Nắng mưa quanh chỗ tôi ngồi
theo nhau nên nỗi  bước đời gian nan
từ thu, ngọn lá phai vàng
thương người, chiu chắt đôi trang tình nồng
nhúm nhen ngọn lửa mùa đông
khơi trang huyền sữ ngược dòng thời gian
con tim lên núi xuống ngàn
bước chân trần thế, mộng choàng thực hư
con tim có những cỏi mù
nửa đêm giá rét tờ thư vẫn nồng

Bão Tuyết

Đất trời chung một mùa đông
bên kia nắng ấm em hong nỗi buồn
bên này ta với mù sương
cơn đau thời tiết rét cuồng thịt da

Bão bùng.
Gió lộng.
Tuyết pha.

Em  ơi cơn lốc cuốn xa nỗi buồn

Bốn Mùa

cho HT & LT

Hạ từ nắng ấm trên cao
hôn em nắng cũng xôn xao trở mình

vàng thu một nỗi điêu linh
chờ nhau chiếc lá phơi tình tự đau

sầu đông nước khóc chân cầu
xếp tà áo lụa mai sau còn buồn

xuân tươi vừa độ yêu thương
hồn nhiên soi bóng trầm hương vang lừng

thánh đường khép mắt lễ chung
ta như đôi én mừng xuân bay về

Ý Liên

Dốc Hết Cho Đời

gió lên, ngại cuộc rượu tràn
hồng nhan riêng tặng nguyệt tàn trong mưa

Riêng lòng này, chút phù du
Thắp lên ngọn nến của mù sa, xưa
Thắp lên chút lửa cho lòng
Uống đi, giọt lạnh, mơ mòng vỡ bay...
Mù sương rượu uống vô bờ
Tháng năm rã mục, ơ hờ tình kia
Uống cát bụi, uống lời kinh
Uống thiên thu mỏng, uống mình xa xăm
Giấc mơ dốc hết cho đời
Vô vàn ảo vọng, gõ hời bước xa...

Đinh Chinh

1.30.96

ngày mưa giữa nắng

giữa hai mùa nắng đỗ
đây, một chỗ ta ngồi
thả tình theo cánh vỗ
ngày mưa đổ lên đời

mMai, về qua phố lạ
tìm một chỗ dừng chân
mai, rời xa phố cũ
mưa bùn lấm gót chân

cuối

còn thật gần, thật gần
mai em đi, em đi
mai ta buồn, ta buồn
ôi biệt ly, biệt ly!...

mắt nhìn như trăn trối
còn bên nhau đêm nay
tay cầm tay, mình đã
vội nhớ nhau ngày mai

theo tình vào sông

người xuôi đời trăm nhánh
tình tháp cánh bay theo
ta đem tim mình gieo
vào bọt bèo trên sóng

theo tình vào sông rộng

từ đông nghị

Ðêm Xuân Ngậm Ngùi

Ðêm ba mươi châm hai tách cà phê,
Lòng bâng khuâng, ta ngồi đợi Xuân về.
Nơi xứ lạ, Xuân đến làm chi mãi?
Ðể Xuân buồn, mà ta cũng tái tê.

Nợ áo cơm, vẫn vây bủa tứ bề,
Lòng hoài hương, ta còn mãi ủ ê.
Xuân lại đến để ta thêm buồn tủi,
Ðể cuộc đời thêm lắm chuyện nhiêu khệ

Xuân ơi Xuân, xin đừng vội não nề,
Ðừng giận ta, lời trách móc u mê.
Ta đâu phải không mong chờ Xuân đến,
Xuân xa nhà, ta sợ lắm, ê chề!

Ðêm ba mươi châm hai tách cà phê,
Ðêm đợi chờdài đằng đẵng lê thê.
Ta đã nghe tiếng đời đang gọi sáng,
Mà vẫn chưa thấy bóng dáng Xuân về.

Châu Nguyễn

Jan 1996

Người Xưa

Người xưa giờ đâu
ngoài kia tuyết trắng phủ kín trời
Mình ta lặng lẽ
đường khuya giăng lá buồn tả tơi
Hạnh phúc đam mê
nào đâu ngỡ yêu ai lầm lỡ
tình yêu xưa nay đã hững hờ
một mình ta khoảng trời nhung nhớ...

Người xưa giờ đâu
tình yêu bên ấy người ấm êm
Ngày tháng gần nhau
mộng mơ, ân ái người lãng quên
Giờ đã chia phôi
trời bên ấy xuân xanh rực rỡ
đường ta đi băng giá ngõ về
tình yêu ơi, lỡ câu hẹn thề.

Còn đâu hỡi người,
chiều qua phố đầy những tiếng cười vui
Giờ ta ngỡ ngàng, còn trong tay khoảng đời gian dối
Người quay lưng bước vội
dấu yêu nào thoáng bờ môi
Nụ hôn xưa ấm nồng, đã cho ta tìm bao lẽ sống.
Ðời ta không bến bờ, vắng ai tóc mây xa mờ
Tình buông lơi cuối đường
đã in hằn bao vấn vương

Người xưa giờ đâu
chiều mưa qua phố buồn xót xa
Tìm trong nồng cay
vòng tay êm ái còn thiết tha
Ðời vắng mênh mông
lời âu yếm tan theo bọt sóng
đành quay bước lê gót phiêu bồng
tình bay xa hết câu chờ mong

LTH

Phạm Công Thiện, tập thơ Ngày Sinh Của Rắn

(phần 1)

Ðọc Phạm Công Thiện tôi hình dung ra một triết gia có trình độ chuyên môn rất uyên thâm, đã đi-thấy-nghe-học được cho chính mình những tư tưởng mới lạ.
      Mặt Trời Không Bao Giờ Có Thực
      Im Lặng Hố Thẳm
      Chỉ Còn Tiếng Thơ Trên Mặt Ðất
      Ði Cho Hết Một Ðêm Hoang Vu Trên Mặt Ðất
      Bay Ði Những Cơn Mưa Phùn

Là tên những tác phẩm của Phạm Công Thiện vào những năm 1987-1988.  Tôi không phải là người chuyên nghiên cứu về triết học.  Cũng không phải là một người đọc và biết nhiều về Phạm Công Thiện.  Những cuốn sách của Phạm Công Thiện mà tôi đọc được đã cho tôi một ấn tượng như trên về ông - một triết gia.

Một điều tôi không thích về những gì tôi đọc của Phạm Công Thiện - Tôi có cảm giác như ngoài mục đích ghi nhận lại tư tưởng của mình qua tác phẩm, Phạm Công Thiện muốn bắt tôi phải nhìn thấy sự hiểu biết, học vấn uyên thâm và trình độ chuyên môn của ông.  Và nhất là bắt tôi phải nhìn những gì mới lạ, hay ít ra, mới lạ theo góc nhìn của ông.

Tôi nhớ có lần tôi đọc báo Văn, lâu rồi.  Ðại khái Mai Thảo có viết về việc Phạm Công Thiện "diện bích" - tịnh khẩu, tịnh thực, tịnh tâm.  Ấy thế mà vẫn bút đàm với Mai Thảo khi Mai Thảo ghé thăm  - Ðọc tới đây, tôi tự hỏi bút đàm là tịnh gì?...  Thêm vào đó, Phạm Công Thiện còn cho hay là qua thời gian diện bích này, ông hy vọng sẽ làm một chuyến đi mới, đến một nơi không phải thế giới loài người ?!?  Tôi lại nghĩ - là làm sao - chỉ trừ khi... chết đi!  Còn muốn đi chơi trong tư tưởng thì lúc nào mà chẳng được.  Chịu.  Không hiểu nỗi.  Cũng không hỏi.

Từ đó, tôi không đọc Phạm Công Thiện nữa.  Và tôi vơ đũa cả nắm.  Tất cả các tác phẩm của ông tôi đều nhìn với thái độ như trên.  Ðó là cái bậy của tôi.

Cách đây năm năm, một người bạn gọi điện thoại.  Sau vài câu thăm hỏi, người bạn đọc cho tôi vài đoạn thơ:
tôi về
tôi hiện
đèn tắt trời gió tắt trăng
chim lạ
kêu tiếng người
hố thẳm ra đời
tôi bay trên biển...

tôi trốn giặc đời
tắm trong hồn hương
trái đu đủ
trong khu vườn xưa
con rắn nhỏ...

gió thổi đồi thu qua đồi thông
mưa hạ ly hương nước ngược dòng
tôi đau trong tiếng gà xơ xác
một sớm bông hồng nở cửa đông

tay còn ôm giữ tình yêu
tôi về phố động những chiều hư vô
đời đi trên những nấm mồ
đau tim em hát cơ hồ khăn tang...

quá khứ bay lên trời
hóa thành cánh chim non
tôi quì hôn lá mới
đau khổ trắng linh hồn...

Và hỏi:  Thích không?  Thích quá đi chớ.  Tôi hỏi:  Thơ ai? 

Người bạn đáp:  Phạm Công Thiện, Ngày Sinh Của Rắn.  Người bạn lang thang khu chợ Bolsa, ghé các tiệm sách.  Thấy cuốn thơ trên nằm nơi góc kẹt - bán sale.  Biết lối nhìn tác phẩm Phạm Công Thiện của tôi, người bạn đã mua về đọc.   Và đọc lại cho tôi nghe cả mười hai bài trong cuốn thơ trên điện thoại.

Hai hôm sau, cuốn thơ đến tay tôi - Federal Express.  Tiền gửi còn mắc hơn tiền cuốn thơ mua sale.  Ðiều này làm tôi đau lòng.

Tôi đọc Ngày Sinh Của Rắn những ngày sau khi nhận nó.  Và tôi biết mình có những nhận xét sai lầm về Phạm Công Thiện - ít ra trong vấn đề thơ.  Cuốn thơ được in lần đầu tại Sài Gòn năm 1966, và đã tuyệt bản sau một thời gian rất ngắn.  Cuốn thơ tôi có đã được tái bản tại Hoa Kỳ với sự đồng ý của tác giả, hai mươi hai năm sau, năm 1988.  Bây giờ chắc lại cũng đã mất tích.

Tôi đọc nó với tâm trạng của một người ly hương.  Tuy không hẳn là tâm trạng của một Phạm Công Thiện đang là sinh viên du học ngày trước, nhưng tôi vẫn những xúc động bồi hồi.  Mười hai bài thơ đủ thể, dài ngắn khác nhau.  Các bài thơ đều có những liên hệ mật thiết, kết hợp thành một bài thơ dài.  Là cái hay tiềm ẩn của cuốn thơ.

Như tôi đã viết, tôi không biết trích giải.  Ðăng lại nguyên văn ở đây để làm điều mà Phạm Chi Lan đã nhắc trong lá thư vhnt gần đây - hãy làm sống lại những sáng tác đã đi vào quên lãng. 

oOo

Ngày Sinh Của Rắn

I

tôi đi đông chìm
trời âm u thung lũng khô
nhiều mây chim bay không nỗi

tôi đi
dưới kia sụp đổ
núi cấm nổ tôi ra
cửu long ca từ tây tạng

tôi về
tôi hiện
đèn tắt trời gió tắt trăng
chim lạ
kêu tiếng người
hố thẳm ra đời
tôi bay trên biển

II

tôi nằm cho rã chiếu cạp điều
nước chảy lên vùng phố tịch liêu
tôi nhớ một lần cây quế mọc
tôi đứng gọi hương trọn buổi chiều

III.

mưa chiều thứ bảy tôi về muộn
cây khế đồi cao trổ hết bông

IV

trời mưa nữu ước cây mọc
nhớ hương trời mưa ngày tháng
nhớ hương đường hoang mái vắng
nữu ước chỉ còn hương trong giấc ngủ
tim anh tràn máu
con chim đã bay về rừng đạn
anh không còn làm tu sĩ
anh chỉ còn hương trong giấc ngủ
anh chỉ còn máu để đổ vào tim hương
đổ vào tám tách cà phê đen anh uống mỗi đêm
tại greenwich village
tại làng thi sĩ
tại đường khói bay
tại hương trong giấc ngủ
tại chiều ba mươi tết ở việt nam
bây giờ anh xa hương đến mấy đại dương xanh
mấy phương trời cỏ mọc
mấy phương trời hương khóc
hương còn ca hát
hương còn phơi áo giữa phố buồn
hương còn cười
mười năm rồi cây quế vẫn mọc trên đời anh
trên mắt anh
môi anh
trên bước chân buồn phố mẹ ngày xưa
trên bước chân chiều phố lạ hôm nay
mưa làm tóc anh thơm
mùi cây quế
giữa hồ
mọc giữa hồ quế hương
tóc anh mọc dài
che chở hương
lúc mưa rơi
lúc đông lạnh
lúc chim chiều đi mất
mưa trên phố đêm
trên quán cà phê ý đại lợi
trên chiến tranh
của quê hương
của quế hương
còn anh

V

rạng đông tôi xin thề thức dậy ba giờ sáng
đợi kinh đào chảy ngược
cửa nhỏ đóng kín
những chiếc cầu tuổi dại
mười sáu năm tôi thức trong đời
mười sáu con kinh đào không bao giờ chảy ngược
đứng ngang cầu pont-neuf
nhìn sông seine tôi thấy cửu long
paris đuổi mất mây mộng hoang đường
đập vỡ cơn điên trên triền đá sương
tôi trốn giặc đời
tắm trong hồn hương
trái đu đủ
trong khu vườn xưa
con rắn nhỏ

VI

tôi chấp chới
đắng giọng
giữa tháng ngày mơ mộng
nốt ruồi của hương
hay nốt ruồi của rigvéda
tôi mửa máu đen
trên nửa đêm paris
tôi giao cấu mặt trời sinh ra mặt trăng
tôi thủ dâm thượng đế sinh ra loài người
cho quế hương nằm ở nhà thương điên của trí nhớ
mặt trời có thai!
mặt trời có thai!
sinh cho tôi một đứa con trai mù mắt

(hết phần 1)

Cuộc Tìm Về

Người
Một mảnh trăng
Ði lạc
Rơi vào tôi
Tan biến
Ngậm ngùi
Như con trăng mờ nhạt trong sương mù
Nỗi nhớ chìm dưới đáy sông
Lãng đãng, mãi không tan

Ðó là nỗi nhớ.  Và nỗi nhớ sẽ mãi là nơi tìm về, nơi trú ngụ sâu thẳm trong mỗi con người.

Mỗi con người được cuộc đời trao cho một thân phận và một quê hương.  Thân phận thì long đong, nên con người cứ đi mãi, đi lang thang trong những cuộc buồn vui bất tận của cuộc đời, để mưu cầu những điều phù du .  Còn quê hương thì vẫn luôn còn đó, tuy như gần như xa.

Con người vẫn khi mệt mỏi với những hệ lụy áo cơm.  Con người vẫn khi bận rộn với những aí, ố, hỉ, nộ đời thường.  Con người vẫn khi đau đớn vì con người.  Họ có nơi đâu để tìm vệ Họ có nơi nào để tựa nương?  Họ có chi làm của cải lâu dài?  Có chứ, họ còn có dĩ vãng.

Dĩ vãng đẹp như nụ cười của tình yêu.  Dĩ vãng là kho tàng lớn nhất mà tạo hóa đã tặng cho con người, và nỗi nhớ là chiếc chìa khóa vàng cổ tích để mở cửa kho tàng.  Mở hé cửa ra, và con người sẽ tìm thấy đường về, về nơi chốn bình an.

Một nơi chốn thân yêu, một cuộc tình đã rã rời, một "nụ cười trăng vỡ", những mặt người thay đổi như trở bàn tay...  Ðó là dĩ vãng.  Dù đời sống buồn vui, sung sướng hay đau khổ, một khi đời sống đã thành dĩ vãng thì đời sống sẽ mãi đẹp và ngọt ngào như một vết dao đâm.

CỏMay

Tôi nghĩ anh chàng nào, khi được người yêu mình hỏi là anh có dám hy sinh vì em không, thể nào cũng thề bán sống bán chết là em yêu, anh sẽ sẵn sàng lên non, xuống suối, sống chết cùng em, phải không các bạn?  Dù biết là mí anh xạo nhưng các em vẫn mặt tươi roi rói và thích thầm trong bụng.  Truyện Hoa Biển dưới đây sẽ cho chúng ta thấy sức mạnh của tình yêu.  Tình yêu của nhân vật Tuấn dành cho Hương thật thầm lặng nhưng dữ dội, cuồng nhiệt hơn biển cả.  Ðây mới chính là HY SINH CHO TÌNH YÊU viết hoa.

Dung Nguyen

Hoa Biển

Làng cách biển một bãi cát lớn, trẻ con thả diều chạy từ bụi cây cuối làng ra biển  là diều đã nâng mình lên được.  Cái nóng nhiệt đới hun đúc mọi vật sẫm nâu và hoe vàng, nhưng cái đó không quan trọng mà con người ở đây mang trong mình một điều bí ẩn, suốt ngày tắm trong nắng, tắm trong gió cát, phơi mình chịu ân phước dữ dội của mặt trời để rồi khi đêm xuống, mỗi người quay mặt đi khát khao toả sáng như một ngọn lửa.  Mọi người tin vào một ngày đẹp trời nào đó, da thịt mình được truyền lửa và sáng lên như một ngọn đuốc lớn, hay ít ra họ thầm mong đôi chân họ phát sáng soi rõ con đường dẫn họ ra biển.

Những ngày biển động, trời đất tối đen, gió gào thét, những người đi biển mất phương hướng vì những ngôi sao đã lặng hết, những vệt đen dài không định hướng giúp họ, con thuyền nổi lên bạt ngàn sóng dữ.  Không biết từ bao  giờ cha ông họ đã dạy cho con cháu rằng vào những đêm tối như vậy hãy uống nước biển quanh mạn thuyền, phía nào nước mặn hơn phía ấy là quê nhà, là đường sống.  Con thuyền theo hướng đó mà đi không về được làng thì cũng cập vào một miền đất tốt.

Một tháng trôi qua kể từ khi con thuyền đầu tiên về tránh bão, biển đã xua đuổi chúng vào những con kênh nhỏ, chỉ còn con thuyền mang theo Cung và tám người đàn ông khác vẫn không thấy tăm hơị  Hương lo cuống.  Trước khi Cung đi cô đã ngăn:
- Cát đã đùn rộp hết bờ biển, biển  sắp động dữ lắm, thuyền nhà mình lại cũ rồi, anh đừng đi chuyến này.

Cung ghì vợ trong vòm ngực cháy đen vạm vỡ:
- Em cứ ở nhà đốt lửa chờ anh, có thể ngoài xa anh sẽ nhìn thấy ngọn lửa nhà mình.

Cung nói cho vợ yên tâm, chứ nhà anh ở đầu xóm bị che khuất bao nhiêu mái nhà mới ra được biển.

Cung và Hương cùng học đại học.  Hương đẹp kiêu kỳ, da trắng như nõn chuối, bạn trai đến như trẩy hội.  Cung lầm lì ít nói, da đen, mặt ngắn, đi chơi với bạn gái chỉ biết cúi xuống bẻ khớp tay.  Hương yêu Cung, tình yêu làm Cung hoảng sợ.
- Tại sao em yêu anh?
- Em thích cái mùi mồ hôi biển của anh.

Hương nói thật.  Ðàn ông miền biển tóat ra mùi vị quyến rũ ghê gớm, nó mặn nồng vị muối và đầy chất lang thang phiêu lãng của gió biển.  Học hết đại học, Cung bảo:
- Anh không thể sống thiếu biển, em về với anh đi.

Hương đã khóc lóc, đã giận hờn giữ anh lại thành phố.  Nhưng bây giờ cô hiểu rằng không có gì cám dỗ anh bằng biển cả.  Cung yêu Hương nhưng trong máu anh chỉ có biển. 

Làng ăn mừng đón chào con thuyền thứ nhất, rồi con thuyền thứ hai... cập bến.  Những người đàn ông nhìn những con sóng đen cuộn vẹt từng gờ cát hất tung lên như những bụi mây sa thạch rùng mình hỏang sợ trước cái chết vừa bám theo.  Ðám đàn bà con gái sung sướng được ghì người đàn ông của mình vào lòng, biển cả tuy hung dữ nhưng biển cả không cướp chồng của họ.  Những người đàn bà vì biển yêu biển bằng tình yêu nghi ngờ và hàm ơn như vậy.  Những đứa trẻ nghe cha kể vềnhững con sóng lật tung ván thuyền phấn khích giơ nắm đấm nhỏ xíu:
- Con sẽ đấm cho nó một quả.
- Ðấm biển ạ
- Không... đấm cái ấy.

Ðám người ngất ngây trong khi Hương và tám người đàn bà khác lặng lẽ bỏ về.  Biển dâng cao, sóng đánh thành những cơn mưa đổ xuống làn nước dựng lên từng cột rồi đổ xuống như kẻ say.  Hương bấu chặt bụi cây ngóng ra biển, đêm đen đặc, sự chuyển đông cuồng lọan và sinh nở của bóng tối hiện ra đầy đủ nhất.  Ðây có lẽ là khởi đầu của cuộc sống khi chờ đợi ban mai thức dậy.  Hương mặc nguyên quần áo ướt lao vào bếp chất củi nhóm lửa.  Gió bão tạt vào từ bốn phía vách cây trong vườn trụi hết lá.  Hương đổ dầu vào đám củi ướt, ngọn lửa dầu hỏa hôi hôi bốc lên lặng lẽ lém vào những thanh củi.  

Sang ngày thứ tám, biển dịu đi một chút, ngọn sóng bớt dâng cao, biển màu xanh lợt, bầu trời sạch sẽ, nhưng đấy chỉ là sự chững lại của một cơn cuồng lọan mới.  Gần trưa có những chấm đen nhỏ xíu xuất hiện.  Hương úp mặt xuống đất không dám nhìn nữa, cô tự nhủ như vậy nhưng đôi mắt vẫn ngước lên bám riết những chấm đen.  Ðám đàn bà cùng con nhỏ lăn lộn kêu khóc trên cát.  Họ không đủ kiên nhẫn chờ đợi thân xác của chồng họ dạt vào dưới những chấm đen kia.  Gió lớn dần xoáy tít từng luồng nước làm những chấm đen khi ẩn khi hiện không thể dạt vào gần hơn.  Ðám đàn ông trong làng phân vân, họ không muốn trao mình cho biển dữ để lên thuyền đến gần những vệt đen.

Tuấn đứng trước mặt Hương:
- Hãy cầu nguyện cho anh, anh sẽ vì em mà đi vớt xác chồng em.

Tuấn yêu Hương ngay từ khi cô theo chồng về cái làng biển này.  Anh là người nhút nhát biết chịu đựng đau khổ.  Anh tự an ủi rằng tình yêu của anh càng lớn lao và quyến rũ khi người đàn bà kia không hề hay biết.  Hằng ngày anh tính chính xác từng phút để được trông thấy nàng chạy ra bãi cát đón chồng về nhà.  Anh đam mê trườn cả thân thể theo từng dấu chân nàng.  Anh theo dõi nàng từng ngày trong mùa biển động.  Sự chờ đợi và nỗi đau đớn trên khuôn mặt người đàn bà làm anh hoảng sợ.  Tình yêu làm Hương héo hắt trong từng con sóng.  Buổi sáng những chấm đen xuất hiện, những người chồng sẽ trở về, anh tự nhủ.  Một viễn cảnh sáng ngời khi biển lặng, những người đàn ông trở về hùng dũng như những con hổ bị té nước vào bộ lông vàng rực.

Hương sẽ nhào xuống biển và con sóng lớn sẽ trao cô vào tay gã đàn ông ấy.  Một cảm giác mơ hồ cứa vào lòng Tuấn.  Anh chờ đợi những chấm đen kia không kém Hương và những người đàn bà khác.  Khi con nước dượng lên, lòng anh loé một tia sáng ranh mãnh, nhưng nó lụi tàn ngay khi Hương bắt đầu khóc lóc gào thét như những người đàn bà khác.  Anh đột ngột vồ lấy gương mặt Hương ghì sát vào đôi mắt thâm quầng mất ngủ của mình:

- Chồng em sẽ trở về.  Anh sẽ trao mình cho biển để biển trả lại người đàn ông của em.

Ðến khi Tuấn kéo con thuyền nhỏ xuống bãi cát mọi người mới hiểu điều anh muốn nói.  Những người đàn bà quì trước mặt anh.  Tuấn nói qua kẽ răng đủ để Hương nghe thấy:
- Anh yêu em.

Biển cả nhận lấy con thuyền cô đơn và chỉ vài con sóng nhỏ bóng dáng của nó đã mất tăm.  Ðám người ngơ ngác rồi oà lên nức n  Hương câm lặng, cô không nghe thấy gì ngoài sóng biển đang gầm gào.  Tai ù đặc, lưỡi mặn chát vì sóng biển, cô không nhớ kẻ nào đã đứng trước cô, kẻ đã ôm lấy gương mặt cô gào vào tai cô những tiếng kêu khản đặc.  Cuối cùng cô cũng hiểu rằng có một người đàn ông dũng cảm đã ra biển tìm chồng cho cô.  Cơn lốc biển đã cuốn lấy anh ta. 

Những chấm đen lớn dần nhưng không đủ sức vẽ lên hình dáng một con tàu, một cánh buồm.  Biển trở lại cơn giận dữ, sóng tạt trắng làng.

Hương nhóm lửa, gió mưa đã tạt ướt mèm đám củi khô.  Hương che gió quanh bếp lửa rồi đổ ụp cả chai dầu hỏa vào lửa.  Ngọn lửa xanh lạ lẹt, phụt cao thành một đóa lửa sấy khô rơm rạ.  Hương đứng sững nhìn rơm rạ bốc cháy.  Cái bếp cháy bừng bừng cuộn lên một cột lửa lớn.  Hàng xóm thấy lửa cháy đã cứu cô thoát chết thiêu.  Cả đêm Hương ngồi bất động nhìn gió mưa cố sức dập đi ngọn lửa.

Buổi sáng hôm sau những chấm đen lại xuất hiện, người làng lại đổ ra biển, lại khóc lóc, lại chờ đợi.  Nhưng, như có một điều kỳ diệu xảy ra.  Những chấm đen lớn dần và một trong những vệt đen kép căng mình thành một con thuyền đang nương sóng táp vào bờ.  Cả đám người nhảy xuống biển.  Nhưng có gì vỡ ra trong tim họ.  Một con tàu lạ.    

Cuối cùng những người đàn ông cũng trở về đúng lúc hy vọng của mọi người đã tiêu tan.  Họ trở về đầy đủ, chín người đàn ông tả tơi vì gió bão  Cung oang oang
- Tôi đã nhìn thấy ngọn lửa đốt lên từ phía làng tối hôm kia, chúng tôi ôm lấy nhau vì định được hướng vào bờ, nếu không thì giờ đã có thể nằm yên dưới đáy biển.

Kẻ cười người khóc quấn chặt lấy nhau trong vòng tay.

Một tiếng kêu lên:
- Còn anh Tuấn, các anh có gặp không?
- Anh Tuấn chưa về, anh Tuấn chưa về.

Tiếng kêu nổi lên, mọi người lại đổ ra biển và những người đàn bà lại khóc nhưng nước mắt lại đổ ra vì hạnh phúc của mình nhiều hơn.  Hương hiểu ra rằng người đàn ông ấy qua biển đã hiến dâng cuộc sống của anh cho cô.  Một cảm giác phất nhẹ qua tim cô và dừng lại ở đấy.  Và lẽ ra  cô phải nằm trong vòng tay chồng thì đêm ấy Hương lại ở lì ngoài biển.  Cô không chờ đợi một điều gì, van xin mình không nên chờ đợi một điều gì.  Hương ngồi bất động suốt đêm trong mênh mông của biển.

Từ đấy mỗi buổi sáng, khi cô hoà vào màu xanh thẫm của biển thì từ xa khơi lững lờ dạt vào những chùm hoa tí xíu cánh trắng mỏng.  Những chùm hoa chỉ khẽ dạt vào bãi cát là tan biến.  Những đứa trẻ trong làng kháo nhau rằng những cánh hoa ấy dạt vào từ một hòn đảo toàn san hô, ở đấy, chúng bảo đã thấy tận mắt, chỉ có toàn màu trắng thôi.

Hải Nguyên

TT 26-11-1995