VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Liên Mạng

vhnt, số 45

5 September 1995

THƠ TRẺ SÀI-GÒN

Nhớ 

Khi thành phố ngập ngừng rét buốt
Những mắt đường soi nỗi nhớ trong đêm
Ta nhặt bỏ những hòai nghi thua cuộc
Thả dọc lối về làm dấu một mùa đông

Tưởng rồi xong những chiều hun hút gió
Lau mặt cơn mưa rệu rã giã từ
Em nào biết anh tận cùng ngôn ngữ
Ðể bây giờ tưởng tượng cũng khô khan 

Hẳn rồi đêm sẽ chảng có tên
Và cũng dễ lãng quên như ngàn nỗi nhớ
Có điều gì mù mờ hút xa tầm mắt
Một lần thôi biết có đến bao giờ

Nguyễn Thống Nhất

Ðêm Tàn

Tôi bất lực trước cái đẹp
Thanh thoát, tao nhã dần biến mất
Vô nghĩa lấn lướt
Ðen-trắng-đỏ-xanh, những mảng sắc màu
Ngắm nhìn sự dở dang
Trên những nét đứt gãy phiền muộn
Tôi ngồi chờ bình minh

Nguyễn Thị Hòa Bình

Trước Ðá 

Ðừng ngồi đấy mà khóc
trước một đời đã rêu
mồ hôi đá đã hết
dẫu ngoài trời mưa tuôn
đá anh là đá chết

Nào hãy quay lưng lại
phía sau đâu còn anh
lục sọan vườn hòai niệm
chỉ còn trơ củi cành...

Em đi rồi... xa anh...
đá một mình lăn lóc
đá bật òa lên khóc
đá bỗng hiện nguyên hình 

Mai em về trước đá
rêu cũng thành sinh linh 

Nguyễn Minh Hùng

Dung Nguyen giới thiệu
(Trích báo TT 25/7/1995)

Hoa Trên Ðá

Ðất nước đã đành sao chịu vậy
Thân đau mơ đắp hội đăng khoa
Mừng mong người mau qua thế kỷ
Thế kỷ trên tay kẻ bước ra

Chốc chốc lật lui trang sử cũ
Tiền nhân lắm kẻ cũng như ta
Ðỏ nguyên giòng máu truyền tay trả
Thấm giọt tinh khôi đá nở hoa

Ian Bui

Bờ Lúa 

Em chết bên bờ lúa
Ðể lại trên đường mòn
Một dấu chân bước của
Một bàn chân bé con

Anh qua miền cao nguyên
Nhìn mây trời bữa nọ
Ðêm cuồng mưa khóc điên
Trăng cuồng khuya trốn gió

Mười năm sau xuống ruộng
Ðếm lại lúa bờ liền
Máu trong mình mòn ruỗng
Xương trong mình rã riêng 

Anh đi về đô hội
Ngó phố thị mơ màng
Anh vùi thân trong tội lỗi
Chợt đêm nào gió bờ nọ bay sang

Bùi Giáng

Những Bước Chân 

Tôi đứng, tôi đi
Tôi lại đứng, và tôi lại đi
Tôi biết, tôi đã tới
Tôi biết, tôi đã về

Thiền Ðăng

Mê Sách

Tôi rất mê sách. Phải dùng chữ mê mới đúng vì khi gặp những quyển hay tôi có thể bỏ cả ăn uống để đọc.  Mà chỉ mê sách truyện thôi chứ sách học thì đừng hòng rủ quyến được tôi.  Và có tật hư nữa là rất quý sách, vì thế tôi rất ngại cho người khác mượn sách của mình.

Tôi kỵ nhất ai xem sách, đọc dang dở nửa chừng rồi gập trang lại để làm dấu, hoặc bẻ cong sách lại để trên bàn, để sau trở lại đọc tiếp.  Làm như vậy tôi nghĩ là hành hạ sách.  Mất đi hai người bạn cũng vì cái chuyện đó.  Số là lúc còn ở nhà cũ tôi có rất nhiều sách để trên kệ trong phòng khách.  Có cặp vợ chồng bạn đến chơi hỏi mượn.  Nể bạn đành cho mà dặn là đừng làm hư sách vì có những quyển tôi mua để đó chứ chưa có dịp đọc kỹ.  Đến lúc nhận lại thì hỡi ôi sách trang trong và bìa đều tan hoang hết.  Thì ra bà bạn đọc xong rồi còn chuyền cho anh chị em trong nhà khoảng mười mấy người đọc luôn, khi hoàn trả cho tôi thì cả chục cuốn sách đều cũ xì và rách bươm, nhìn mà đau lòng hết sức.  Sau này bà ấy hỏi mượn nữa bị tôi từ chối nên giận luôn.  Giận thì chịu chứ sách tôi cưng như cưng người tình, nâng như nâng trứng hứng như hứng hoa.  Sau này nghĩ lại hối thì đã muộn, giận mình đã coi trọng mấy quyển sách hơn bạn, tình bạn dù thân hay sơ cũng đáng trọng hơn của cải vật chất.

Tôi cũng có tật gặp quyển hay, cố đọc ngấu nghiến thật nhanh cho mau hết, xong rồi hôm nào rảnh ví dụ như cuối tuần chẳng hạn, ngày nghỉ dư dả thì giờ nằm đọc nhẩn nha lại cuốn đó thật kỹ, thú vô cùng. Hay nhiều khi mua một lúc nhiều quá, vài cuốn sót chưa đọc, tình cờ lục ra được mấy cuốn đó ngồi đọc một hơi, sướng vô kể!

Còn loại sách nào tôi thích thì cũng tuỳ.  Khi còn ở Tiểu học, tôi nhín chút tiền quà để mua sách hoạt họa.  Khi đó truyện của chú vịt Donald và chó Rintintin (sp) là tôi mua hết.  Lên Trung học tôi khoái đọc Nhã Ca, Mai Thảo, Nguyễn thị Hoàng vv...  Có một dạo tôi nghiền xem truyện điệp viên 007 James Bond hay Z28 Tống V Bình, rồi sau đó lại mê kiếm  hiệp của Kim Dung tiên sinh.  Không biết các bạn sao chứ hồi còn ở quê nhà, những tối mưa to gió lớn không đi chơi đâu được, tôi có cái thú nằm trên giường vừa nhẩn nha đọc truyện chưởng Kim Dung vừa nhâm nhi khô mực nướng.  Tuổi đời càng lớn thì loại sách đọc cũng thay đổi.  Giờ thì tôi khoái sách của vị nào mà có văn phong thanh thoát trong sáng dễ hiểu.  Còn những sách triết lý sâu xa thì không có tôi, già rồi óc mỏi mệt đọc loại sách đó chỉ tội mệt thêm.

Bà xã rầu lắm về cái vụ này, mua cái gì khác thì tôi hay cân nhắc chứ sách hay thì bao nhiêu tôi cũng mua.  Tôi mơ khi đến tuổi về hưu, lui về nơi nào bớt ồn ào, kiếm căn  nhà nho nhỏ có miếng đất sau đủ chỗ trồng vài ba cây cam bưởi táo hồng dòn.  Trưa hè bắt võng nằm xem sách uống trà, vậy đủ rồi bạn ạ!!

Phú Lê

Vọng Hương

Từ ngày đến Mỹ, hắn tưởng đã quên đi mình là người Việt Nam.  Hai chữ Việt Nam thật buồn, thật xa xôi như những điệu ru xa xưa mà hắn không còn nhớ đến nữa.  Hắn học tiếng Mỹ lưu loát, chơi những trò chơi Mỹ rành thuộc.  Bạn Mỹ hắn có rất nhiều.  Nói chung, Mỹ cái gì cũng đẹp, cũng hay và thật mỹ mãn hơn đời sống xưa kia của hắn.

Ngày xưa, trước cả ngày 30 tháng 4 năm 75, ba hắn là một người quân nhân chán thế sự hay thường uống rượu để lãng quên nhân thế.  Rồi ngày 30/4 ấy đến, ba hắn đã nằm xuống từ bỏ đi tất cả ưu phiền để lại hắn và mẹ trong nỗi cùng tuyệt vọng.  Chẳng bao lâu sau đó, mẹ hắn đi lấy chồng, một người cán bộ có thể lo chu toàn cho từng miếng ăn chổ ở cho gia đình hắn.  Nhưng hắn không thể nào cảm thích được con người ấy, con người luôn khoe khoang lập công cho đất nước và là ân nhân cho gia đình hắn, những con người có công "giết" chết ba hắn để "giải phóng" dân tộc.  Hắn bất mãn trước những lời "huấn thị" của người cha ghẻ ấy và trở nên lầm lì.  Trong đầu óc hắn lúc nào cũng nghĩ đến tạo cho mình một cuộc sống tự lập.  Và thế, hắn đã theo đám bạn đi trốn chui để đến Mỹ.  Hắn được một gia đình Mỹ nuôi cho ăn học khôn lớn, họ đối xử với hắn tốt lắm, hắn muốn gì cũng được và hắn coi họ còn thân hơn cả mẹ đẻ và người cha ghề  Ngoài giờ đi học, hắn được đi chơi thoả thích với những đứa bạn Mỹ hàng xóm.  Họ rủ nhau đi nhảy đầm, đi trượt tuyết và hắn còn có cả bạn gái Mỹ thật đẹp.  Hắn đã "trở thành"  Mỹ thật, ngay cả tên hắn bây giờ là John.

Hắn vào đại học theo lời cha mẹ nuôi.  Hắn học chăm chỉ  lắm, môn nào cũng đạt điểm khá, làm cha mẹ Mỹ nuôi của hắn rất hài lòng.  Trong trường có một số bạn người Việt Nam thường rủ nhau đi ăn và trò chuyện.  Họ thật là khắc khổ, nghèo nàn.  Cũng có lúc hắn muốn đến làm quen với họ nhưng hắn ngại vì hắn đã quên rất nhiều tiếng Việt.  Hắn nghe họ nói rất quen thuộc nhưng cũng rất xa xôi khó hiểu.  Trong lớp học, tự nhiên hắn cảm thấy lẻ loi vì những bạn Việt Nam thường ngồi chung với nhau học thật vui vẽ, chỉ có John là người Việt Nam ngồi riêng rẽ nhìn họ như một con chim xa bầy lẻ bạn.  John nhớ khi xưa còn ở Việt Nam hắn đi học là lúc vui nhất, vì hắn có mấy người bạn thân luôn san sẻ với hắn những phiền muộn trong gia đình và xã hộị  John nhớ bạn quá, John thèm nghe tiếng Việt Nam ngọt ngào vỗ về như những câu hát điệu hò xa xưa.

Ðã hơn tuần lễ nay vì bận học thi nên John không có về nhà và gọi cho Jullies, bạn gái của John còn đang học trung học.  Ngày mai, John đã xong midterm dự tính về nhà thăm cha mẹ nuôi và người bạn gáị... 

Ðã hơn hai ngày John gọi cho Jullies nhưng không gặp, mà cũng không có được gọi lại, lòng thật buồn và khó chịu vô cùng.  John gọi rủ người bạn hồi trung học đi xem ciné driving.  Phim thật dở nên John và bạn không chú ý lắm.  John và tên bạn lại chú ý chiếc xe phía trước hơn vì trong ấy có cặp trai gái ôm hôn nhau thật mùi mẫn.  John định đi restroom trước khi về, khi ngang qua chiếc xe phía trước thì cặp tình nhân vừa bước ra khỏi xe.  John cảm thấy nóng bừng cả mặt, người con gái ấy chính là Jullies!...

John trở lại trường với nỗi buồn tuyệt vọng.  Từ trước đến giờ, John rất tin tưởng vào Jullies vì hai người đã cặp nhau từ lớp chín.  Ðã hơn 3 năm, John tưởng tình yêu đã ăn sâu vào lòng hỗ  Lúc còn ở trung học có rất nhiều thử thách đến với John và Jullies nhưng cả hai đều đã vượt qua và giữ tình cảm cho nhau đến ngày hôm nay.  Buồn nhất là người bạn trai của Jullies là một người bạn hồi trung học của John.  John mất tin tưởng và không còn "thích" Mỹ như xưa nữa.  John tập nghe nhạc Việt Nam, John mua sách Việt Nam-English về tập đọc lại tiếng Việt.  John bây giờ ngoài giờ học ra, rất say mê những quyển sách, mẫu chuyện Việt Nam, nó như một người bạn thân xưa trung thành bên John...

oOo

Hôm nay đi học lớp Vật Lý có cô bé Việt Nam đến mượn tập của John.  Cô ta tươi cười hỏi: 

- Anh là người Việt Nam ?

- Vâng, nhưng đã qua Mỹ từ lâu nên nói tiếng Việt rất dở.  Còn cô tên chi?

Cô bé lại cười thật xinh:

- Em tên Hương.   Còn anh?

John đỏ bừng cả mặt, tiếng "em" thật ngọt ngào dễ thương mà từ lâu hắn tưởng đã chôn vùi mất mát trong tâm mình.  Cô bé lập lại tinh nghịch:

- Anh có tên chứ ?

John ấp úng trả lời:

- Dạ !... . Có chứ, tôi tên John.  Tiếng Việt Nam là Danh. 

Cô bé lại nhoẻn cười: 

- Sao anh "lễ phép" thế!   Anh Danh cho Hương mượn tập homework được không?  Tuần trước em bệnh nên nghĩ học.  Mượn mấy anh kia không có ai chép bài cẩn thận chi hết.  Thấy anh Danh siêng lắm vào lớp không có tụ họp tán dóc, chắc anh chép bài đầy đủ.

Johh đưa tập homework của mình cho Hương và dặn:

- Ngày maị... "Cô" trả lại tôi được không?   Tôi phải đi về thăm gia đình cuối tuần muốn đem theo để học.

- Ô!... No, mai Hương không vào trường được.  Vậy thôi để em mượn bạn khác vậỵ

John ngập ngừng, ấp úng :

-  Tôi  đi copy cho... Hương!

Từ đó John (Danh) đi học vào lớp ngồi chung với Hương và những bạn Việt Nam khác họ chuyện trò thật vui vẻ.  Nhất là khi họ nói chuyện tếu lâm tiếng Việt với nhau cười đau cả ruột nhưng làm những người Mỹ chung quanh ngẩn ngơ.  Danh cảm thấy mình diễm phúc qúa có những người bạn hiểu mình, san sẻ với mình những nỗi cô đơn mà Danh không thể nào thố lộ cùng cha mẹ nuôi  hay bạn Mỹ khác.  Danh cảm thấu yêu tiếng Việt vô cùng vì chính nó đã thắt chặt tình bạn của Danh với những người bạn mới nầy và nhất là với Hương!

Từ những người bạn và Hương, Danh biết đến nhóm SCV (Social Culture Vietnamese) trên diễn đàn điện thư của Việt Nam hải ngoại (Vietnet).  Danh đọc được những vần thơ tình tứ, những mẫu chuyện thân thương.  Và nhất là những tấm lòng vọng hương tha thiết.  Danh nhớ quê hương vô cùng, nhớ mẹ tuy người không chăm sóc Danh chu đáo.  Nhưng quê hương đã chìm trong đau khổ đã lâu, có bao người cam chịu cảnh khổ đau gấp nghìn lần Danh đã chịu.  Những bản tin người tị nạn bị bạc đãi đã có lần làm Danh nhỏ lệ.  Những mẫu chuyện các đứa con rơi rớt trên đất nước, phải sống lây lất trên vỉa hè hay nghĩa địa làm Danh mất ngủ nhiều đêm.  Danh cảm thấy mình thật hạnh phúc và có trách nhiệm làm một điều gì đó cứu giúp những người đồng hương cùng mang một giòng máu Lạc Việt. 

Danh bỗng nghe đâu đó có tiếng hát :
      Quê hương mỗi người chỉ một,
      Như là chỉ một mẹ thôi
      Quê hương nếu ai không nhớ,
      Sẽ không lớn nổi thành người...

Bóng Hương thấp thoáng xa xa và đang tiến đến bên Danh như một cơn nắng ấm xoa dịu lòng Danh và khuyến khích Danh bước đến tương lai xây đắp cho một Việt Nam tươi sáng.

Nguyễn Ðình Thái