VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Liên Mạng

vhnt, số 207

22 July 1996

thơ Lê Vĩnh Tài

Gửi Lại Lớp Mười Hai

Ở đó ngày xưa ta đã có
Chút vui vui chen giữa chút buồn buồn
Lớp học vỡ tổ ong hoang dã
Em khuất vào đâu, nẻo nhớ thương

Và ở đó hình như ta đã có
Tiếng guốc xưa mỏng mảnh gõ xa vời
Em man mác trong cánh hoa hồng nhạt
Ta hút nhìn ta khô xác ve rơi

Và ở đó có một lần biển nhớ
Với trong xanh em hát vút lên trời
Ta đỏ mắt khi đèn vàng mát phố
Sách vở rụng rời lả tả chữ rơi

Và ở đó hình như giờ vẫn có
Làn mi cong đỏng đảnh ngước lên trời
Ta ngơ ngác em thời trang sát nách
Hạ cuối cùng...em lớn mất thôị

Không Đề

Thơ bây giờ người viết đã nhiều hơn
Ðã bẻ vụn mọi chiều cảm xúc
Thơ bây giờ chao giữa hư và thực
Thực vô cùng là người đọc ít hơn

Xin được chọn giữa muôn ngàn cách lựa
Câu thơ con chạm đời mẹ nhọc nhằn
Gốc đa mẹ xin vẫn nguyên cổ tích
Tuổi thơ con vẫn vằng vặc đêm trăng

Xin man mác ngày xưa bé bỏng
Mẹ ầu ơ con mê ngủ bao giờ
Xin quì lạy cơn mơ nước mắt
Con lăn mình qua chỗ ráo câu thợ

Điều Vụng Dại Cũ Xưa

Dẫu bây giờ năm tháng xa xôi
Xúc cảm, khổ đau đã phải quen rồi
Có lúc tưởng tuổi thơ không chịu nổi
Bao đêm nằm thương nhớ, đơn côi

Mình với mình, mình với bóng đêm thôi
Với kỷ niệm màu hoa thuở ấy
Ðã bao lần giữa đêm thức dậy
Dỗ giấc hoài vẫn không thể ngủ yên

Ngôi sao ơi con mắt của trời đêm
Giờ mới hiểu thế nào là ly biệt
Ðối diện lòng mình giờ ta biết
Yêu để giận hờn tha thứ để chia tay 

Ngọt ngào xưa đã hoá đắng cay
"Cứ tưởng ngày xưa mình có lý" (*)
Ðiều vụng dại cũ xưa hàng thế kỷVẫn vấp vào bởi có hiểu gì đâu...

(*) Ý thơ Onga Becgon

Dung Nguyen giới thiệu

Vô Thường                               

Gửi bạn

Bạn chép tặng
"Giấc mơ cát" (*)
Một thời xa thẳm
Nhạt nhòa
Chợt hiện về
Có phải "mộng trong mơ"?

Giấc mơ ngày xưa ấy
Lâu đài trên cát vàng
Sóng rì rào bất tận
Tưởng muôn đời còn vang...

Kìa tan theo sóng lớp mơ vàng
Ngàn trùng ai ngỡ mộng còn vương
Nam Kha hồ điệp chưa tròn giấc
Ðành nép vô minh phụ hữu thường

Tan mơ khô giọt lệ
Vị đắng còn trên môi
Tháng năm xưa đã chết
Nỗi đau nào có nguôi

Ðông A

(*) Tên một bài thơ của Quỳnh Thư Nhiên

Xin Em

Em xoã tóc phơi bờ vai mới lớn
Ôm chiều vàng, ta ngất ngưởng hương say
Tỉnh, giật mình, ta cười lớn ô hay!
Thân lãng tử vương tình con gái lạ!

Em tóc búi trói lòng ta mùa hạ
Buộc ta hoài câm nín chốn riêng tư
Chiếc trâm cài đoan chính khoá thiên thu
Ta phủ phục một đời trai tù túng

Em, xin buông thả cho tình tôi được sống
Dù chỉ là một giấc mộng phù du

Hoàng Mộc Linh

Hạ Xưa

Cách nhà nhau khóm trúc xanh
tuổi em ngày nhỏ đẹp vành nón nghiêng
gió đưa gió đẩy hạ huyền
lao xao đuổi bắt trốn tìm với tôi
hờn:  sao anh phá trúc chơi
đan lồng chim xót xa lời chim kêu
dỗ em sáo sậu, chim chiều
bao nhiêu tôi thả bấy nhiêu về trời.

Gió đưa gió đẩy người ơi
em như chim sáo bỏ người tình chung
tôi về chẻ trúc đan lồng
muốn đem nhốt lại tuổi hồng ngày xưa
trúc còn như thể nắng mưa
nhưng tôi nhốt lại sao vừa lòng đau.

Cỏ Nhớ

Lại Nhớ Một Hoàng Hôn

Ráng chiều vàng nhạt nhuộm chân mây
Mặt trời như vòng lửa cuối ngày
Xa xa hình núi màu xanh thẫm
Vệ đường tím ngắt hai hàng cây

Chiều về hương gió thoảng ngây ngây
Có đôi chim trắng rủ nhau bay
Dặm dài vun vút lưng trời bạc
Về đâu, cánh trắng lẫn trong mây

Bâng khuâng tôi đứng giữa hoàng hôn
Nghe lòng hiu quạnh, sắt se buồn
Chiều vàng im gió, niềm thương nhớ
Dạt dào, tình động, lá sầu tuôn

Là những ngày xưa của ước mơ
Chiều tà lãng đãng phiến mong chờ
Có tôi đứng đợi, tình xoay hướng
Và người tìm lại một vần thơ

Tôi đi tìm dấu cuộc tình say
Tà áo xanh xanh khuất trong mây
Gửi hương cho gió, lời trăn trở
Cho những tình yêu chẳng gần tay

Mình chỉ gần nhau, không nói năng
Tơ tình giăng kín ngập không gian
Miên man thơ vướng thêm dòng tóc
Nên ngỡ tình yêu, có vội vàng?...  

Lòng muốn rời xa cõi đam mê
Lạ không ngày cũ cứ hiện về
Hoàng hôn chiều tím màu vô vọng
Nắng tàn vương giọt cuối lê thê ...  

trần nguyên thảo

7/15/96

Vẫn Như Xưa

Tình cờ anh gặp bé
Dạo phố sau cơn mưa
Tung tăng từng bước nhỏ
Dáng hồn nhiên năm xưa

Bé lí nhí chào anh
Bảo con yêu cúi đầu
"Ạ bác đi, ngoan nhé"
Miệng cười như hoa đào

Ôi!  Bao nhiêu kỷ niệm
Trong đôi mắt huyền đen
Đôi mắt ngày xưa ấy
Làm lòng anh rối ren

Tóc em bay theo gió
Làn mây huyền kiêu sa
Thơm mùi bông hoa bưởi
Như mùi cuộc tình ta

Làn môi nho mọng chín
Mím miệng càng thêm duyên
Hàm răng cười hạt bắp
Lòng anh trôi theo hiền

Ngày xưa anh còn nhớ
Tà áo dài nữ sinh
Và giờ đây thiếu phụ
Trong áo đầm xinh xinh

Ngỡ ngàng em xúc động
Bâng khuâng chẳng nên lời
Ơi cuộc tình xưa cũ
Giờ như thoáng mây trôi

Thời gian như ngưng đọng
Anh ước mãi ngừng đây
Cho héo đời tươi lại
Dù năm ba phút giây

Chia tay nhau quán hẹp
Để em về đời riêng
Buồn anh nhìn theo dáng
Kiều hương gợi ưu phiền

Giòng đời đành trôi mãi
Cả hai ta phiêu bạt
Tình anh vẫn như xưa
Không bao giờ phai nhạt

Phú Lê

(7/17/96)

Chia cùng các bạn những quan niệm của các cây bút đóng góp cho tuyển tập đã trả lời về VHNT-LM.

Tình thân,
npn

Cảm Nghĩ Về VHNT-LM:

1.
Về phương diện "TÌNH" mà nói, VHNT là miếng đất tốt để cho những cây bút thơ văn trẻ ươm mầm nảy nở;  là điểm hẹn và gặp giữa nền văn học trẻ Việt Nam khắp thế giới; là nơi tâm tình của các cây bút "già" lắm lý sự; là quà tặng free mỗi tuần cho các bạn đọc bốn phương.   Về phương diện "LÝ" VHNT là một tờ báo của thế kỷ điện toán liên mạng toàn cầu.   VHNT có thể đến tay bạn đọc trong chớp mắt, nhanh như ý tưởng vậy.

2.
Trẻ, khởi sắc

3.
Là một diễn đàn văn học nghệ thuật sáng giá nhất, đã và đang sống đúng với ý nghĩa và tên gọi của nó, trên hệ thống thông tin liên mạng hiện nay.

4.
Cảm nghĩ thay đổi tùy theo nội dung của mỗi số.  VHNT chỉ là một môi trường.  Cái gì trong đó mới là nguồn gốc cho một cảm nghĩ.

5.
Một diễn đàn mới của những bạn viết đáng mến.  Một nơi viết khác lạ,  trực tiếp và dễ dàng cho đời sống tất bật của thế giới điện toán hiện đại.  Tôi vẫn nghĩ về VHNT như một "cõi chung" của những bạn viết đang phải trực diện với những ưu tư khắc khoải của đời sống ngày nay.  Luôn mong VHNT lúc nào cũng giữ được những tính chất giản dị, dễ mến đó.

6.
Thành thật cảm ơn các anh chị ban biên tập đã bỏ rất nhiều công sức để tạo dựng và duy trì VHNT, một món quà nghệ thuật đầy ý nghĩa.  Bài vở VHNT ngày càng phong phú và hy vọng VHNT sẽ mãi là một diễn đàn cho những cây bút đã viết, đương viết, và sẽ viết đến với nhau khắp mọi nơi từ trong nước cũng như ở xứ người.  Cũng rất mong mỏi VHNT được phổ biến rộng hơn để bắc cầu với thế hệ trẻ Việt Nam lớn lên ở đây "tìm về nguồn cội".  Cảm ơn!

7.
Chọn lọc, kiến thức rộng.

8.
Là vũ khí hiệu nghiệm nhất trong mọi thời đại.

9.
VHNT là một tờ báo tốt.

10.
"Tờ báo" đầu tiên mà tôi sinh hoạt thường xuyên nhất, nơi mà tôi có thể giấu mặt để chia xẻ với người dưng những bài viết chập chững của mình mà không sợ bị "quê"!

11.
Ngạc nhiên thú vị khi khám phá ra VHNT trên Internet.  Ngạc nhiên về nội dung phong phú, cởi mở, không mặc cảm, trẻ trung.  Thán phục (có thể vì méo mó nghềnghiệp) về SEARCH và Archives.

12.
Một diễn đàn rất dễ thương và đáng được ủng hộ.

13.
Nghiêm túc mà không già cỗi.  Bài vở đa dạng và mới.  Ðúng với phương châm "nghệ thuật vị nghệ thuật".

14.
Tác phẩm trong VHNT ưa thích: Một Thoáng Mù Khơi (Phan Lê Dũng), Chim Ðịa Ðàng (Phạm Chi Lan), Nụ Hồng Cho Em (Nguyễn Phước Nguyên)

15.
Rất khâm phục những người thành lập ra VHNT bỏ rất nhiều thì giờ và công sức.   VHNT vẫn còn có những hạn chế về số lượng độc giả vì giới hạn của nó chỉ trên Internet và e-mail.  

16.
Là một diễn đàn  rất phong phú và nhiều tài năng.

17.
Một diễn đàn trẻ trung, không có lằn ranh rõ ràng giữa người đọc và người viết.  Nơi gặp gỡ của những cây viết trẻ trên toàn thế giới.

18.
Một thử nghiệm và thành công.

19.
Cố gắng thật lớn lao  của anh chị em chủ trương, tiền phong của nền văn chương Internet và là tạp chí độc nhất qui tụ anh em trẻ sinh viên và chuyên viên.  Người viết và người đọc giữ được sự tương ái.  Ðó là một động lực chính giúp người sáng tác càng sáng tác mạnh hơn (như bản thân tôi).  Tuy nhiên hình như (?) VHNT chưa mạnh dạn dám nhìn thẳng như thế hệ chúng tôi đã nhìn, đã gánh,  làm và đã chịu.

20.
Mỗi sáng thứ hai vào sở,  việc đầu tiên sau khi pha cho mình ly cà phê là tôi login đọc VHNT thứ hai.  Ngày thứ hai thường là ngày dài và nản nhất trong tuần, nhờ có VHNT mà tôi có một ngày đầu tuần ngắn đi gấp bội.  Ba lần trong tuần với những đoạn văn câu  thơ khiến năm ngày làm việc trôi nhanh không ngờ.  Cảm ơn VHNT.  Cảm ơn những người có lòng.  Bài vở chất lượng càng ngày càng khá.  Thiển nghĩ, mai sau đây văn học sử hải ngoại, nếu ai bỏ công viết, chắc chắn sẽ phải dành một chương trang trọng cho tờ báo điện tử đầu tiên vô vị lợi trên liên mạng.   Một đề nghị nhỏ - VHNT ráng  nâng đỡ các cây viết trẻ, mới, nếu có thể.

21.
Ðồng cỏ non tự vun xới, hi vọng trở thành thành những hoa thơm quả ngọt.

22.
Tôi rất mến các bạn như chị Lan, anh Phùng v.v...   về những nỗ lực của các bạn để duy trì văn hóa Việt Nam trong môi trường Internet, vốn dĩ rất khô khan.  Tuy nhiên, theo nhận xét chung, sáng tác cần có một nội dung tích cực và đa diện hơn.  Chúc các bạn thành công.

23.
Rất yêu thích VHNT vì có dịp thưởng thức những sáng tác rất thật  và xúc tích.

24.
Rất "già" nên rất hay, rất thích.

25.
VHNT có nhiều tác phẩm rất là hay.  VHNT là một liều thuốc bổ cho tâm thần và một liều thuốc an thần cho những giây phút căng thẳng của việc làm.

26.
Phần này xin dành cho đọc giả.

27.
VHNT rất thành công.

28.
Là mảnh đất tốt để các loại mầm vươn lên chờ ngày đơm hoa, kết trái, làm phong phú tiếng Việt và giảm những cách biệt về không gian và văn hoá.

29.
Là một trong những miếng đất dụng võ trù phú trên cyberspace rất thích hợp cho các thế hệ cầm bút hiện tại và mai sau.

30.
1.  Phải chi mỗi ngày có 1 số để đọc
2.  Phải chi có thêm mục thơ vui/thơ họa

31.
Con mọn của tôi, nên phải săn sóc và lăn lóc vì nó.  Nó đem cho tôi hạnh phúc và khổ sở đầy đủ.  Cám ơn VHNT.  (PCL)

BÚT TRE: Con Người, Thơ Và Giai Thoại

Trong VHNT số 205, anh Ðỗ Danh Ðôn đã giới thiệu sơ qua về Thơ văn Bút Tre; để bạn đọc có thêm thông tin về chủ đề này, tôi đăng thêm một vài số liệu về Bút Tre, cũng như một số bài thơ viết theo trường phái của ông.  Các tư liệu về Bút Tre được viết theo Ngô Quang Nam:

Bút Tre.  Thơ .  Nghiên Cứụ Giới thiệu Sưu tầm.
NXB Văn hóa Thông tin, Hà nội, 1994.

Bút Tre tên thật là Ðặng Văn Ðăng, sinh ngày 13.8.1911, tại xã Ðồng Lương, huyện Sông Thao, tỉnh Vĩnh Phú.  Trước khi hoạt động cách mạng ông đã đỗ tú tài triết học.  Từng viết báo thời Pháp thuộc ký t ên là Lục-Y-Lang (Chàng Áo Xanh), rồi làm thư ký cho Thứ trưởng Ngoại Giao Ung Văn Khiêm, sau về làm trưởng ty Văn Hóa tỉnh Phú Thọ.  Khi hợp nhất Vĩnh Phú và Phú Thọ thành tỉnh Vĩnh Phú, ông làm phó ban tuyên huấn tỉnh ủy cho tới lúc về hưu (1970) và mất tại quê nhà trong cảnh nghèo túng, thọ 77 tuổi.

Tác phẩm đã in của ông gồm các tập thơ:  Rừng cọ đồi chè, Phú Thọ lớn lên, Sông Lô sông Chảy, Ðồng Tâm thắm thịt thắm gia, Một ngày của Phú Thọ, Quê Hương Phú Thọ.

Ngoài ra còn rất nhiều thơ văn, ghi chép, phê bình, nghiên cứu của ông chưa được xuất bản.

Bút Tre là một người nhân hậu, đượm tình yêu quê hương, đất.  Ðọc thơ của ông (mặc dù rất thơ của ông viết rất dễ dãi, rất naif) ta có thể cảm nhận ngay được cái tình yêu vô bờ bến đó của ông.  Mặt khác Bút Tre cũng là người rất cương trực, thẳng thắn.  Ông đã từng giữ nhiều chức vụ, vai vế trong tỉnh mà không bao giờ dành cho mình một chút đặc quyền đặc lợi nào.  Con trai ông đã tham gia quân đội và không trở về, lúc ông về hưu gia tài của ông chỉ là một cái xe đạp cũ kỹ, lốp cuốn tùm lum cùng với mấy bồ sách vở.

Còn tại sao ông lấy tên hiệu là Bút Tre, theo Nguyễn Hà (sách trên đã dẫn, trang 32):  "Lúc sinh thời, trong những buổi trà dư tửu hậu, lợi dụng lúc vui, tôi hỏi:
- Nghĩ thế nào mà anh lại lấy tên hiệu là Bút Tre?

Ông cười rất tươi, trả lời luôn:
- Nghĩ quái gì đâu, tớ thấy có anh ký là Bút Thép.  Thép rồi cũng gỉ.  Lại có anh ký là Bút Chiến Ðấu, chiến đấu mãi thế nào mà chả mỏi, nên tớ mộc mạc ký béng là Bút Tre. Làng quê ta nơi nào chả có tre, bốn mùa xanh rờn, chỉ cần bẻ cái nhánh con của nó    nhúng vào mực, thế là nguệch ngoạc vạch nên vần ..."

"Nhiều bạn đọc lầm tưởng Bút Tre là một hiện tượng quái gở ở nước ta.  Thường gán những câu thơ ngô nghê, "Ðầu Sở mình Ngô" cho ông để rồi cười cợt.

Thưa rằng không phải thế.  Ðành là từ khi ông làm trưởng ty văn hóa tỉnh Phú Thọ, ông có cho in 6 tập thơ, chủ yếu để ca ngợi chính sách, quê hương, đất nước, con người như phần đông những tập thơ in lúc bấy giờ.  Song, những câu thơ thật dở đến tức cười như bấy lâu nay thường nghe thì quả tình không có.

Chỉ có điều, ông viết rất hồn nhiên và tự nhiên, nên có những câu thơ hớ hênh, đọc rất buồn cười.  Nhưng tôi cam đoan những câu thơ như thế không nhiềụ" (tr.  29)

Những câu thơ Bút Tre mà ta nghe được hiện nay chủ yếu là thơ dân gian.  Thiên hạ đặt ra rồi gán cho ông.  Có lẽ tất cả được bắt đầu từ câu thơ của ông

Hoan hô Ðại tướng Võ Nguyên
Giáp ta thắng trận Ðiện Biên trở về... 

trong bài "Tặng anh Võ Nguyên Giáp".  Câu thơ tương tự mà ta nghe được về Ðại tướng Nguyễn Chí Thanh:

Hoan hô anh Nguyễn Chí Thanh
Anh về phân bắc, phân xanh đầy đồng...

thực ra không phải là "nguyên bản".  Trong bài "Anh Thanh lại về" in trong tập "Phú Thọ lớn lên" hai câu đó được viết như sau:

Anh đi đồng ruộng lắng nghe,
Lúa mừng phân bắc, khoai che mảnh vườn...

Sinh thời có nhiều nguời đã định "minh oan" cho ông, nhưng ông đã không đồng ý vì theo ông thanh minh làm sao nổi với mồm miệng nhân gian.  Mà quả thật thanh minh để làm gì.  Khi những câu thơ kiểu Bút Tre không làm hại một ai, mà chỉ đem tới niềm vui cho mọi người.

Sau đây là một số bài thơ viết theo trường phái Bút Tre:
Anh đi công tác Pờ lây
Cu dài dằng dặc biết ngày nào ra.

Anh đi công tác Buôn Mê...
Thuột xong một cái lại về với em...

Hoan hô Ðại tướng Võ Nguyên
Giáp ta thắng trận Ðiện Biên trở về

Hoan hô anh Tạ Ðình Ðề
Trước là gián điệp nay về với ta

Hoan hô anh Lê Quảng Ba
Trước đi theo phỉ nay ra hàng mình

Hoan hô chị Nguyễn Thị Bình
Ðược mời ngồi với ông Chinh, ông Ðồng

Hoan hô anh Võ Chí Công
Cho làm khoán hộ ruộng đồng tốt tươi

Hoan hô Bộ trưởng Ðỗ Mười
Phụ trách xây dựng mọi người đều khen...

Sông Hồng đỏ quạch phù sa
Ðỏ thì đỏ thật, thua da Bác Hồ.

(Tạ Ðình Ðề và tướng Lê Quảng Ba là những cán bộ cao cấp trong nước.)

Hoan hô đồng chí Hà Ðăng
Ấn, cho tàu chạy băng băng như rùa...

Nhớ quê ra đứng đỉnh đèo
Bỗng đâu thấy một chú mèo gâu gâu

(chú thích: mèo ở đây nghĩa là chó)

Chăn nuôi mấy cậu gầy nhom
Làm cho lợn nái sòn sòn đẻ sai (đẻ nhiều).

Sau buổi liên hoan mồng 8 tháng 3 về, mỗi chị em được phát thêm một quả chuối, nên có thơ rằng:
Mỗi người được một quả chuồi (chuối)
Ai về cũng nhớ cái b...  (buổi) hôm nay!

Ðây rồi vở kịch vừa khai...
Trương lên mời gọi những ai thích xèm (xem).

Nhớ nhung về thị xã Phan...
Thiết tha tơ tưởng cô hàng nước măm (mắm).

Trẻ Biếu Bố Vợ

Con rể làm tận Hòn Gai
Ðem biếu bố vợ một chai rượu chành (chanh)
Bố mừng, bố cảm ơn anh
Bố đem nhắm với tiết canh lợn xề
Mới nhấp cứ thấy tê tê
Chua chua, chát chát no ề chân răng
Nhăn nhăn bố mới bảo rằng
Sao không thêm ớt để ăn với bùn (bún)
Trời ơi!  Rượu rởm tùm lum. 

Thơ của các cụ phụ lão đi nghỉ ở Tam Ðảo:
Không đi không biết Tam Ðao (Ðảo)
Ði thì không biết nơi nào mà ngu (ngủ)
Một giường nhét những hai cu (cụ)
Sướng khô (khổ) đành chịu đến chu (chủ) nhật về.

Trên trời mây trắng như bông
Ở dưới cánh đồng mông trắng như mây ...

Hoan hô quốc trưởng Xi-ha
Núc na, núc ních, đi vào, đi ra

Và cuối cùng là:
Hoan hô mợ chủ Phạm Chi
Lan ta ê đít vờ hơ nờ tờ (VHNT).

Ðinh Nho Hào

Ðọc "Ruộng Gió" của Phùng Nguyễn

Cuộc đời, tôi thấy gần giống như một chuỗi dữ kiện được một bàn tay vô hình kỳ diệu xếp đặt sẵn.  Là kẻ phàm mắt tục, ta gọi là " TỰ NHIÊN" , và ta bằng lòng, hạnh phúc, và thông cảm với cái tự nhiên đó.  Nên tôi nghĩ nếu một sáng tạo, một triết lý, một thành quả khoa học kỹ thuật,...của con người nếu không mang tính "TỰ NHIÊN" như vậy, tất nhiên sẽ không hẳn là đẹp, là hay.

Với sự suy nghĩ như vậy, tôi đọc "Ruộng Gió" của anh Phùng Nguyễn.

Nguyên câu chuyện cứ trôi nhẹ nhàng tự nhiên, tôi như thấy được cái " Vô Tình " của tác giả.  Ðó là tính " Tự Nhiên" của người viết vậy.  Thai ngén cho nhân vật của mình, và mặc cho đời tạo dựng số phận.  Câu chuyện bắt đầu bằng một chuyến đi, và kết thúc sẽ bằng một chuyến đi khác.  Không biết tác giả có để ý đến câu văn kết hay không?  Một câu văn tả cảnh bình thường, nói đến những vi ên đdá nhỏ trên con đường cũ mềm với những âm thanh mới xôn xao...  Có thể người đọc đang quay trở lại từ lúc ban đầu, để không muốn bỏ sót một chi tiết nào đó trong câu chuyện.

Chuyến đi nào cũng có mục đích của nó, nhưng chuyến đi của Ðiền thì đi cũng được mà không đi cũng đuợc;  câu trả lời đã được quyết định rồi...  Như vậy đi họp để làm gị  Phải chăng tác giả m uốn làm một cái gút cho người đọc mở ?

Chiến tranh - Chết chóc - Gặp gỡ - Tình Yêu - Hận Thù - Thông Cảm...  những mảng đen trắng của một cuộc đời thu nhỏ, gần như cứ TỰ NHIÊN hiển hiện qua lăng kính của một tâm hồn Đông Phương (hình như 35% đã bị khoa học kỹ thuật hóa và Mỹ hóa).  Nhân vật Ðiền không bình phẩm, không cho ý kiến, không để ý, tự nhiên đến và đi, như những cơn gió đi qua vùng "ruộng gió "đầy rung cảm nào đó quanh đầy...  Ðể rồi anh hẹn thêm một lần nữa được đi qua "Ruộng Gió" đó; thêm một lần nữa đồng hành với một người (trong hàng triệu triệu người khác) mang số phận của cuộc đời...

Không biết tác giả có liên hệ câu chuyện của mình với một hiện thực nào gần đây không?  Tác giả cho người đọc một kết cuộc bi thảm nhưng có thể thông cảm được của chàng thanh niên Juan và cô gái Adela.  Sự hận thù chấm dứt bằng cách đóng hòm cuộc tình của chính mình.  Thật là lãng mạn, một lãng mạn hiếm hoi trong cuộc sống "xài tiền bằng thẻ tín dụng" này.  Nhưng liệu bi kịch của cuộc đời có chấm dứt được không? KHÔNG, tất nhiên, đời vẫn còn lại anh Roberto, anh David..  và ít nhất là một anh Ðiền nào đó trăn trở với số phận của con người nhỏ bé...

Muốn tự mình bay để nhìn được những cánh quạt xoay xoay trên những ruộng trống, để thấy cuộc đời này vẫn còn lại hình ảnh của cô gái Adela, nhân vật David cũng rất khó tìm trong cuộc đời vốn nhi ều toan tính, lăng quăn này.  Ðó cũng là một chi tiết rất đẹp của "Ruộng Gió".   Tuy nhiên, không biết anh David có nhớ rằng những quạt gió kia không thể quay mãi một chiều, mà nó sẽ xoay xoay theo chiều của gió để tồn tại...

Anh Ðiền cũng muốn ít nhất một lần nữa thấy, hiểu và thông cảm với cuộc đời.

Sung Nguyễn

Tháng Bảy

Tháng Bảy và những cơn mưa.  Sao không về cứ mãi dây dưa.  Ờ, tại sao lại là tháng bảy nhỉ?  Mà không là tháng tám, tháng chạp, tháng giêng?  Thì ra, không phải là thời gian, không gian, mà là một thói quen, hay nói thân thiết hơn là một chuyện đời xưa.  Ðời xưa có Phạm Công Cúc Hoa.  Ðời xưa có Lưu Bình Dương Lễ.  Ðời xưa có nhịp cầu Ô Thước, tháng bảy mưa ngâu, trời động lòng cho đàn quạ đen chắp cánh nối lại nhịp cầu ly biệt.  Tháng bảy đâu có mưa nhiều, cái nắng dù ở bên nhà, hay ở xứ người, vẫn là cái nắng hoan lạc, vàng thắm, rực rỡ trên những chùm bông phượng đỏ (quê ta), hay những chùm hoa tên lạ (quê người).  Chỉ có cơn mưa bất chợt, hay cơn giông hoảng hốt, và thỉnh thoảng, là một trận bão rớt thổi qua, để lại một trận mưa dài đưa tiễn.   Khi đọc bài mở của Phạm Chi Lan về cơn mưa tháng bảy, tôi hiểu tại sao đất trời lại đi vào tâm hồn của người hơn bao gi Ðó là một nghịch lý chăng?  Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ.  Người ta đều nói thế.  Vâng.  Tôi đang là kẻ ly hương, thì sá gì những mời gọi của rừng phong, rừng sồi, rừng dẻ, của Nigara Falls, hay kinh thành tráng lệ của Nữu Ước hay Cựu Kim Sơn.  Nhưng mưa đâu có gì để mà buồn, để cứ mỗi năm tháng bảy trở về, tôi lại nói với lòng mình:

      Tháng bảy, quê nhà, những cơn mưa
      Ai không về, sao mãi dây dưa
      Trời ơi, đàn quạ kêu phương Bắc
      Cơn mưa dài, đất khách, về chưa

      Về chưa, quạ bắt cầu Ô Thước
      Lũ quạ màu đen quá tội tình
      Mỏi cánh đợi những người ngăn cách
      Cả đời thương nhớ và lặng thinh

      Về chưa,  chức nữ bên thành Huế
      Tôi là Ngưu Lang ở miền Ðông
      Miền Ðông xứ Mỹ  xa vời vợi
      Và những khung trời quá lạnh căm

      Em ạ, quê nhà, mưa chắc thảm
      Ðất trời Ðập Ðá, ủ u mây
      Xem dùm, nhánh trụi cành Thương bạc
      Lũ quạ chờ ai, buồn không bay
      (trích Trái Tim Cho Huế, Trần Hoài Thư)

Thì ra đối với người xa quê hương, kỷ niệm là điều cần phải gìn gìn.  Nhưng cái gì khiến ta quay quắt với cái kỷ  niệm này?  Cơn mưa tháng bảy.  Sự tích thời xưa.  Một  tình sử đầy lệ mà đẹp quá chừng.  Ta nương nhờ vào đó, trang trải vào đó, trút cả cõi lòng ta vào đó.  Sáng nay, trên căn gác, một mình nghe mưa tháng bảy.  Màu sáng lấp lửng ngoài khung cửa kính.  Tiếng mưa đập trên máng xối, thưa và đều đều như âm thanh của tiếng dương cầm buồn buồn.  Trong chăn mỏng, ủ nỗi cô đơn của một con người. Nhớ và nhớ.  Trời tháng bảy không lạnh sao lòng ta lại chạnh xuống như đọng cả màn lệ khói và sương.  Giọt mưa vẫn tiếp tục kêu từng âm điệu xa vắng, buồn buồn.  Lâu lắm rồi, người xa xôi.  Lâu lắm rồi, ta mới có dịp bắt gặp lại một thời.  Lâu lắm rồi, ta mới thấy ta trở thành một chàng Ngưu Lang buồn bã.  Quạ sau vườn đã kêu gọi bầy như thường lệ.  Hay quạ  gọi bầy để bay về một cõi nào, chắp thêm nhịp cầu Ô Thước.  Lâu lắm rồi, mới gặp lại giọt lệ, cho mình, cho người.  Và cho tháng Bảỵ

Trần Hoài Thư

Cuộc Tình Cho Hoa Viola

tặng cô bé và cây đàn viola

Chiều xuống.  Nắng nhạt đi.  Khói sóng dâng lên tạo thành một màn sương mờ mong manh bao trùm trên mặt sông.  Em buồn buồn, nâng cây viola, kéo qua lại những nốt nhạc chìu theo suy nghĩ rời rạc trong ký ức.

Em nhớ ngày xưa, khi em chơi đàn, anh thường ngồi bên em hàng giờ say đắm theo những giai điệu không đâu vào đâu.  Và một lần bên bờ sông này, anh đã kể cho em nghe câu chuyện cổ tích về loà i hoa viola, giống như tên cây đàn của em.  Em ngây thơ, sống trong câu chuyện xưa buồn đó.  Em khóc.

Ngày xưa, một ngày xưa, xưa lắm cô bé của anh ạ.  

Cô bé xuất hiện vào đầu mùa hạ khi trăm hoa đang khoe sắc khắp đất trời.  Tên cô bé là Ellen.  Ðó là một cô bé mảnh khảnh, với chiếc đàn vĩ cầm tựa cằm mơ mộng.  Khi tiếng đàn cô bé cất lên, chim chóc ngưng hót, lắng nghe những âm thanh kỳ diệu của chiếc vĩ cầm.   Những con ong chăm chỉ, những cánh bướm rực rỡ xoay xoay quanh cô bé, như múa phụ hòa theo những giai điệu tràn lan như suối chảy từ chiếc đàn viola bé xíu của cô.

Trong vườn hoa thắm muôn sắc kia, một cô gái hây hây má hồng lên tiếng chào, và bắt đầu câu chuyện với Ellen.

- Nè, em Ellen, em chơi hay quá.  Em có thể tham gia biểu diễn những buổi hòa nhạc mùa Hè được đó.  Em sẽ được rất nhiều tiền.

- Chị Cẩm Chướng ơi, em không có mong muốn như vậy đâu - Cô bé Ellen trả lời - Em rất hạnh phúc khi tiếng đàn của em mang lại niềm vui cho mọi người.

- Ellen ơi, em biết không, khi em có nhiều tiền, em sẽ được mặc đẹp - Cô bé Cẩm Chướng khuyên - Còn bây giờ, lúc nào em cũng có một chiếc váy xanh da trời thôi.

- Chị à, như thế này, em cũng thấy được rồi.  Em không thích mặc lộng lẫy đâu.

Nàng Tulip kiều diễm xen vào câu chuyện. 

- Ellen ơi, nếu em có tiền chị sẽ chỉ cho em mua một chuổi hạt cườm màu đỏ thắm.  Chị tưởng tượng xâu chuổi kia xứng với chiếc cổ gầy gầy của em biết bao, và có thể một chàng trai nào đó sẽ si mê em.

 Ellen bật cười trong suốt.

- Chị nói cổ em gầy không đẹp, vậy người nào đó thích chuổi hạt chớ đâu có si mê em.  Vậy em nên giữ nguyên những gì em đang có.

- Nhóc Ellen này lập luận như con nít, không thể nào khuyên em chuyện gì nghiêm túc được.

Nàng Cẩm Chướng bực mình, vừa nói vừa sửa lại môi son.  Rồi nàng tươi cười, vẫy tay gọi chàng trai Hướng Dương bên kia vườn.  Chàng Hướng Dương không đáp lại nàng ta.  Vì Ellen lại bắt đầu chơi đàn, những gia điệu du dương mê hồn đã chiếm trọn tâm trí của chàng trai.

       "...Anh đến cùng em mà không hẹn giờ,
        Hoa còn say ngủ , bướm còn mơ
        Băng giấy vội chép bài thơ nhỏ
        Kỹ niệm đầu trao cho khách sính thơ

         ...Ðã biết rằng Anh: Hoa Hướng Dương
        Còn em - Nắng của yêu thương
        Thì hoa mãi mãi vuơng theo nắng
        Cho nắng gởi tình, hoa gởi hương....

          ...Xin mãi tìm nhau, đợi nhau muôn đờị.."

                         (thơ Tường Linh)

Lòng chàng trai ngập tràn cảm xúc trong giai điệu thần tiên đó.  Giai điệu nhẹ nhàng tình tứ kia cứ ngân ngân mãi như một bài ca dịu dàng đằm thắm của tình bạn và tình yêu vĩnh viễn không bao giờ tan được.  Xin cảm ơn Ellen.

Yên lặng.  Không gian như ngừng thở, thời gian như đứng lại.  Ellen chơi xong bản nhạc.  Nàng Lưu Ly, có đôi xanh biếc, thầm thì với Ellen:

- Bạn chơi hay quá, bạn có để ý anh Hướng Dương đang nhìn bạn đắm đuối như thế nào không?  Mình biết chắc là anh ta yêu bạn rồi.

- Yêu tôi! - Ellen khe khẽ thốt lên - Tôi có gì đặc biệt chứ, bên cạnh chị TuLip, chị Cẩm Chướng tôi cứ như một cô bé nhà quê ngốc nghếch.   Chàng Hướng Dướng đẹp trai kia chỉ yêu âm nhạc và tiếng viola của tôi thôi.  Bạn đừng nói nói gạt và cười tôi nhe.

Ellen trả lời trong im lặng.  Trái tim cô bé đã thấm một nỗi buồn man mác không tên.   Ellen lại áp sát cây đàn lên vai, và bắt đầu tâm sự với thiên nhiên về một trái tim đã trúng tên của Thần Tình Yêu Erox.  Tiếng đàn của Ellen là cội nguồn của những hạnh phúc bất tận.  Hạnh phúc ngừng lại trong trong tầm tay của con người.  Ðó là hạnh phúc của tình bạn, tình yêu, và những niềm vui nho nhỏ...  Tất cả đều được diễn tả trong tiếng đàn, bài ca, vút lên trong sáng như những vì sao thức giấc giữa đêm mùa hè.

Khi tiếng đàn của Ellen chỉ còn lại dư âm, chàng Hướng Dương cảm thấy trái tim mình tan vỡ vì hạnh phúc.  Anh bạn Mồng Gà thì thầm:

- Nè Hướng Dương, cậu chưa tỉnh giấc sao?  Cậu thật ngốc quá, không dám nắm lấy  hạnh phúc của mình.  Chẳng lẽ câu không nhận ra Ellen chỉ đàn cho mỗi một mình cậu đó sao?  Cô bé đã yêu cậu rồi, chỉ có những người mù mới không nhìn thấy thôi.

- Làm sao mà cậu hiểu được chớ - Chàng Hướng Dương trả lời - Ellen là một nghệ sĩ thật sự nàng chơi nhạc tặng cho mọi người.  Tâm hồn nàng bay bỗng trong không gian xanh biếc tràn ánh sáng.  Những chàng trai bình thường, trông theo chút nắng ban mai như tôi, làm sao xứng được với nàng kia chớ.  Cô ta là con người của nghệ thuật mà.

 Ngày tháng cứ như vậy trôi qua...  Buổi dạ hội từ giã Mùa Hè, và chào đón Mùa Thu lại bắt đầu.  Ellen dạo đàn của mình bằng bản sonat Ánh Trăng.  Không khí cuối mùa Hè da diết trong một giai điệu buồn vô cớ, những lời khẩn cầu bằng ánh mắt thắm thiết, nỗi buồn của những sự chối từ day dứt...  Những giai điệu chậm rãi thì thầm.  Hạnh phúc như đọng lại trong tất cả những ai có mặt đêm đó.

Những cặp tình nhân, đắm đuối theo tiếng nhạc.  Bên Chàng Hướng Dương, nàng Cẩm Chướng lòng dạt dào hạnh phúc.  Những nhịp thở dồn dập, ngắt quảng như người say.  Chàng Hướng Dương đã ngây ngất, như người đi trên mặt đất không bằng đôi chân mình.  Hình ảnh Ellen từ từ biến mất chỉ còn lại tiếng nhạc.  Nàng Cẩm Chướng kéo chàng Hướng Dương sát vào mình hơn, say sưa hôn chàng trong những lời nồng nàn âu yếm.   Chàng Hướng Dương tìm thấy niềm hạnh phúc bất ngờ trong vòng tay của một người con gái.   Chàng đã nói Cẩm Chướng là niềm hạnh phúc của đơì chàng.

Sáng hôm sau, chàng Hướng Dương tỉnh giấc trong nỗi bàng hoàng, trước sự chúc mừng của bè bạn cho ngày cưới đã được định sẵn bởi nàng Cẩm Chướng.   Những lời chúc tốt lành, hạnh phúc từ muôn phương gởi đến qua những chàng gió Thu vàng rượm.  Chàng Hướng Dương cứ vẫn như mơ, ngơ ngác trước sự kiện quá bất ng Sự tính toán của nàng Cẩm Chướng đã thành công.

Trong tiệc cưới của chàng, Ellen thả hồn mình theo những điệu valse buồn của Mùa Thu, mùa của sự chia tay và nước mắt.  Sau đó, không ai biết rằng Cô Bé vĩ cầm đã đi xa.  Chỉ đến bây giờ chàng Hướng Dương mới biết khi đọc lại lời nhắn của Ellen:

         "...Nhắn anh,
          Hãy hạnh phúc,
          Cảm ơn anh trong sự hạnh ngộ của đời.
          Những đau khổ của em sẽ cho em nhiều giai điệu
          mới, mang lại niềm hạnh phúc, sự thông cảm cho
          mọi người.
          Em đi đây,

           Ellen"

Ðó là câu chuyện cổ tích cho hoa Viola, hay câu chuyện buồn về Cô bé chơi viola tài giỏi.

 Chiều đã xuống thật rồi.  Khi em nhận ra câu chuyện ngày xửa ngày xưa là câu chuyện anh kể về cuộc đời em, thì anh đã đi xa, xa lắm rồi.  Anh đã kể về em như nói về một nàng hoa viola kỳ diệu trong chuyện thần tiên.  Anh đã say mê ca ngợi âm thanh của hồn em, nhưng sao anh không dám nhận lấy và nâng niu những âm thanh xưa đó.  Mộng tan rồi.  Tiếc cho em - Tiếc cho anh - Ngày xưa đã qua một lần yêu đương.  Em đi về, tiếng đàn xưa còn âm hưởng đằng sau.

Trúc Lê

Viết xong chiều 20-07-1996