VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Liên Mạng

vhnt, số 105

15 November 1995

Vacets Spring Magazine -Call for articles

Thưa các anh chị trong VHNT,

Hội VACETS (Vietnamese Association for Computing, Engineering Technology and Science) dự định phát hành một tờ báo Xuân với tài liệu và bài vở viết bằng tiếng Việt vào khoảng đầu năm 1996.  Quyển báo này sẽ được ấn hành với sự đóng góp của tất cả  các bạn trong Vacets trên Internet, gồm thơ văn và tất cả những tài liệu khác trong tinh thần Văn học nghệ thuật.

Tờ báo dự định sẽ có chủ đề tự do.  Nên mọi đề tài không liên quan đến chính trị sẽ được chấp nhận.  Tờ báo được phát hành nhằm mục đích kỷ niệm và góp phần duy trì ngôn ngữ Việt Nam.  Báo in ra không phải để bán, nhưng chỉ để tặng cho những người có thể tài trợ phần cước phí, hoặc sẽ được phân phát theo vùng.

Hiện nay tờ báo vẫn còn cần thêm rất nhiều bài vở để kịp ấn hành trước Tết, nên Ðiệp xin mạo muội viết thư này để nhờ các anh chị đã từng sáng tác thơ và truyện ngắn giúp phần cho tờ báo thêm phong phú.  Nếu các anh chị không ngại gửi cho Ðiệp những sáng tác của mình, xin gửi đến jdoan@octel.com.  Xin cảm ơn trước.  

Ðiệp

Miền Trung

Ta nhớ miền Trung sông cài ra biển lớn
Sóng mênh mông vỗ thẳm vòm trời
Những con sông thiếu ruộng đồng để chảy
Mang thác ghềnh đổ vào lòng khơi 

Ta nhớ miền Trung núi cao tiếp núi
Mây trắng bay trên đỉnh Vọng Phu
Có những kẻ tìm trầm lên lạc lối
Ôm hư mơ mất giữa chốn sương mù 

Ðêm đêm gió bạt ngàn thổi xuống
Cuốn rừng khô lá lồng lộng chân đèo
Vó ngựa qua ngàn năm chinh chiến
Như đang về vọng nhạc quân reo 

Miền Trung người đi phương Bắc
Thời gian rêu phong vết đá cội nguồn
Người đi chốn nam với con mắt
Từ nơi này đất nước nối chung luôn 

Miền Trung đất gầy cùng muôn thuở
Nên núi không thênh thang, biển rộng mãi bờ
Người lớn lên như núi cao lên nữa
Bay ra như con thuyền trong nắng tinh mơ

Quốc Sinh

oOo

Hổ Ca

Gấp lại những nỗi buồn nhăn nhúm
Quảy tuổi mình bải hoải chuyến hành hương
Gió xanh mướt hôn dài qua lũng vắng
Ta khật khờ trên những phố tình nhân 

Dãy đồi xanh như một điệu blues buồn
Vó ngựa về gõ nhịp dốc sương
Ta lẩm nhẩm gần hết ngày không thuộc
Chiều nhắc giùm-bắt giọng một tiếng chuông 

Chiếc bóng ta hay chiếc bóng thông rừng
Cứ đâm tủa những điều không nói được
Trăng cáu bẩn mọc đâu từ tiền kiếp
Ám ảnh ta suốt những con đường 

Trên đỉnh con dốc con vượn nhỏ lạc bầy tay vói mãi
Cuống trăng đâu mà quả ửng vòm trời
Cứ loạng choạng một đời bên mép vực
Nghe quanh lòng khô khốc trái thông rơi 

Ðưa tay vớt bóng trăng tròn lòng suối
Chạm vô tình viên cuội mướt rêu phong
Ném trở lại-vầng trăng vỡ nát
Và gương mặt kia từ đấy cũng không còn 

Chỉ những vòng sóng sinh ra từnhau mãi
Như nghìn số 0 bung nở chật đôi bờ
Nơi cuối dốc mặt hồ xanh nghiêng
            dấu chấm xuống buổi chiều
An nhiên quá nụ cười cái chết
Có tiếng quẫy rung rinh câu mời mọc
Tiếng chim gì chuốt nhọn nỗi cô đơn 

Ta lặn xuống chính ta vớt lên một giấc mơ trần truồng
Cõng chạy dọc câu thơ gọi tên mình khản giọng
Chỉ vầng trăng ra nhận mặt
Rồi cười
Bóng đêm ám hồn ta từ đấy
Nhưng câu thơ vẫn lặng lẽ đã quỳ 

Vương Huy
Ðà Lạt, 1995

Dung Nguyen sưu tầm

Gọi Người

Gọi người giữa cõi lao xao
Âm thanh như tiếng gió vào rừng sâu
Tiếng ta rồi sẽ đến đâu?
Âm vang còn vọng trong đầu tiếng xưa
Gọi người mấy lượt cho vừa
Giọng ta rớt lạc như mưa về nguồn
Người nghe chăng giọt mưa tuôn
Người hiểu chăng tiếng gió buồn qua sông?
Nhớ mong ta trút vào sông
Gởi cùng con nước theo dòng cuốn trôi
Mai kia sông đổi, núi bồi
Nhớ ta người hãy ra đồi nghêu ngao.

Phan Lê Dũng

Mộng Dần Tan

Em thả hồn em giữa thu sang
Lá rơi lác đác, nhuộm úa vàng
Tiếng thu xào xạc trong chiều nắng
Hoàng hôn chùng xuống, khẽ kêu vang 

Em giữ hồn em dưới mộ hoang
Tháng năm hiu quạnh, cỏ lan tràn
Mảnh hồn cô lẻ bên rừng vắng
Rêu phong phủ kín, mộng dần tan 

Em trải hồn em giữa hoang mang
Người đời qua lại, bước ngang tàng
Kẻ thương nhìn thấy lòng lo lắng
Kẻ ghét khảy cười - mặc nhân gian!

Chiều tàn...

DKV

Tuổi Mộng 

Vào tuổi mộng khi tình đời vừa thắm
Bước chân đi hoa nở ánh tà dương
Mái tóc huyền em xỏa thật dễ thương
Hàm răng ngọc ôi hàm răng cẩm tú 

Em về đây linh hồn tôi chế ngự
Đôi mắt em ngời rực ánh sao băng
Nét đẹp thiên tiên ôi bóng dáng cung hằng
Làn da thịt ôi làn da mịn tuyết 

Phảng phất mơ màng mùi hương dạ nguyệt
Em về đây mang nét đẹp thiên thai
Từng bước em đi kết tụ ánh sương mai
Tôi mê dại muốn ôm tròn vũ trụ 

Để cùng em ghi một trang tình sử
Quả đất này chỉ có chúng mình thôi
Tôi điên cuồng đi nhặt ánh sao rơi
Trải đường để đưa em vào cõi mộng 

Lan-Anh
09/69

Đóa Quỳ Vàng

Em và tôi đi xuống con dốc dài đầy những đoá quỳ vàng rực rỡ.  Ðâu đây mùi "củi ngo" thơm nhẹ nhàng trong buổi chiều đang dần qua làm lòng tôi chùng xuống.  Nhìn dáng em thiết tha trong chiếc áo len màu bordeaux, tôi nhớ lời mẹ khen em hôm nào trong buổi tiệc mừng em tuổi mới.  Mẹ nói em đẹp như Audrey Hepburn dịu dàng thanh lịch trong cuốn film Roman Holiday.  Lời mẹ làm em cười tươi như mặt trời buổi sáng.  Ðêm hôm đó tôi trằn trọc không ngủ được với mơ ước được làm Gregory Peck chở em trên chiếc vespa đi khắp thành Rome.  Nhưng tôi không muốn nghĩ đến đoạn cuối của câu chuyện tình lãng mạn đó.   Có ai muốn nàng công chúa vuột khỏi tầm tay của mình bao giờ. 

Tôi gọi, "Nhỏ ơi!"  Em dừng lại với tay hái một đoá quỳ vàng trên cao, rồi hỏi "Chi anh?"  Nét thơ ngây của mái tóc, bờ môi, vòng mi em làm tôi nhớ bài thơ của Mường Mán:mưa thân ái trên tay
tay mỏi rời trên tóc
tóc nhớ ai mọc dài
mắt nhớ ai muốn khóc
tay em,
tóc em,
và mắt em
ôi gia tài quý báu của đời ta
nghìn vàng không đổi được...

- Gigi, anh muốn...

- Ðừng gọi em bằng "Gigi" nữa.  Em mười bẩy rồi đâu còn nhỏ xíu như hồi xưa.  Gọi tên "thiệt"  của em nha Khoa.   À, anh muốn nói gì hở Khoa?

oOo

Ờ thì Quỳ, Nguyễn thị Hoa Quỳ.  Nghe tên em ai mà không nghĩ đến đất trời Ðà Lạt đầy những đóa quỳ vàng đắm say.  Anh nhớ hôm em bệnh nhõng nhẽo đòi anh ngồi bên giường kể chuyện cho em nghe.  Cạnh giường em có một chiếc ghế peacock mà em đặt tên là "ghế công chúa".  Chiếc ghế hướng về cửa sổ nhìn ra vườn để em có thể thấy những vạt nắng monh manh và những hạt mưa mềm yếu rơi trên những luống quỳ vàng ngút ngàn trong vườn ngoài ngỏ.   Anh nhớ tụi mình đã nói về cuốn film "Les Enfants Du Paradis", về sự cuốn hút của Jeanne Moreau trong "Jules et Jim", về cái chết "lãng nhách" cuả Jean-Paul Belmondo trong "Breathless"...  Em muốn nghe nhạc của Jules Massenet, rồi Chopin, rồi nghe Sylvie Vartan hát "La Maritza", nghe Khánh Ly hát "Nguyệt Ca", và cuối cùng tụi mình không nói nữa để nghe mưa. 

Anh đã muốn nói với em lời yêu thương hôm đó.  Ðã bao lần anh hẹn lần hôm sau, rồi hôm sau nữa... nhưng mãi đến hôm nay vẫn chưa thành.  Lời muốn nói yêu em sao chỉ sợ làm tan đi sự ngây thơ của em mười bẩy tuổi.  Anh biết làm sao đây hở đóa hoa quỳ vàng yêu dấu của anh ơi?

Minh H. Nguyen

 Văn Tế Francis Garnier (1873)

Francis Garnier là Ðại Úy trong quân đội viễn chinh Pháp tại Bắc Hà.  Garnier tự động gây hấn đánh chiếm thành Hà Nội ngày 21 tháng 11, 1873.  Phò Mã Nguyễn Lâm tử trận, Tổng đốc Nguyễn Tri Phương bị thương nặng và bị bắt đem xuống tầu binh Pháp.  Cụ Nguyễn Tri Phương nhịn ăn, xé bỏ thuốc băng mà chết [1].  Garnier đánh chiếm Hà Nội dễ dàng nhờ nội tuyến.

Ngày 21 tháng 12, 1873, dưới quyền chỉ huy của quan Khâm Sứ Phò Mã Hoàng Kế Viêm, quân Cờ Ðen [2] đến khiêu chiến ngoài thành Hà Nội.  Garnier đem quân đuổi đánh bị phục kích chết tại Ô Cầu Giấy, Phủ Hoài ( phủ hoài Ðức, Hà Ðông).  Garnier bị chặt đầu, thân thể bị bầm nát.[3]     

Bọn quan lại ra hợp tác với Pháp làm tang lễ linh đình và bắt ép một nhà nho làm bài văn tế cho Garnier (chữ Việt âm ra Ngạc Nhi).  Chẳng đặng đừng, nhà nho đó làm bài văn sau [4]:

Than ôi!
Một phút sa cơ
Ra người thiên cổ
Nhớ ông ngày xưa:
Cái mắt ông xanh,
Cái da ông đỏ,
Cái tóc ông quăn,
Cái mũi ông lõ,
Ðít ông cưỡi lừa [5]
Miệng ông huýt chó.
Lưng ông đeo súng lục liên,
Chân ông đi giầy có mồ
Ông ở bên Tây,
Ông sang đô hộ.
Ðánh giặc Cờ Ðen,
Ðể yên con đỏ.
Nào ngờ:
Nó bắt được ông,
Nó chặt mất sỏ.
Cái đầu ông đây
Cái mình ông đó.
Khốn nạn thân ông,
Ðù cha mẹ nó!

Nay tôi:
Vâng lệnh quan trên,
Cúng ông một cỗ,
Này chuối một buồng
Này rượu một hũ,
Này xôi một mâm,
Này trứng một giổ,
Ông có khôn thiêng,
Mời ông xơi hộ,
Ăn uống no say,
Nằm yên một chỗ.
Ối ông Ngạc Nhi ôi!
Nói càng thêm khổ./.

Dương Hùng sưu tập       
111195

oOo

English version:

The French Expeditionary Force in South East Asia secured complete control in South VN (Cocinchina) in 1867, set up their command post in Saigon and carried out the expansionistic plan in North VN (Tonkin).

Despite numerous peace treaties between the Nguyễn dynasty and the French Government, Captain Francis Garnier was sent to North VN with the hiđen agenda of undermining the control of the Nguyễn King over North VN. 

On 21 November 1873, he attacked Hà Nội, seized the fort and seriously wounded the Governor of Ha Noi Nguyễn Tri Phương.  He emprisoned the Governor in one of his gun boats; the Governor died refusing food and medical treatment. 

On 21 December 1873, Governor Hoàng Kế Viêm - the other Imperial Governor in North VN - ordered an ambush near Hanoi, Francis Garnier felt in the trap and was beheaded. The collaborator mandarins commanded an unknown scholar to recite an oration at Francis Garnier funeral.

Tentative English translation:

Alas !

 Just made a faux-pas
and you were gone.
I remember:
You had blue eyes,
red skin, curly hair,
and your nose was high.
You rode a mule, [see [5]
and whistled to your dogs.
You carried a six-shot pistol
and wore pointed boots.
You came from France
to colonalize this land.
You fought the Black Flag troops
to defend poor people.

But:
The pirates captured you
carried away your chopped head
and left your corpse behind.
What a pity,
the pirates be dammned!
As ordered by your mandarins:
I offer you a table full of foods
banana, wine, sticky rice, eggs;
If your spirit is still around
please consume these offerings.
Eat well, get drunk
and rest in peace.
Dear Mister Garnier,
the more I say
the more miseries I rekindle!

Chú thích: 

[1] Cụ Nguyễn tri Phương là một vị Ðại Thần dưới triều vua Tự Ðức; cụ đánh Ðông dẹp Bắc và được cử làm Khâm sai Bắc Hà năm 1872.  Phò Mã Nguyễn Lâm là con trai cụ Nguyễn Tri Phương lúc đó từ Huế ra thăm cha. 

[2] Quân Cờ Ðen do Lưu Vĩnh Phúc làm chủ tướng từ Tầu sang hàng phục triều đình nhà Nguyễn sau khi thua trận với quân Mãn Thanh. 

[3] Năm 1883, Ðại Tá Henri Rivière thuộc quân đội viễn chinh Pháp cũng bị quân Cờ Ðen phục kích giết chết ở Ô Cầu Giấy y hệt như trường hợp Garnier.  Mười năm sau, Rivière cũng bị chặt đầu cùng với 29 lính Pháp tử trận. 

[4] Có giai thoại cho là cụ Nguyễn Khuyến viết bài Văn Tế Ngạc Nhị  

[5] Sĩ quan Pháp cưỡi ngựa; chữ " Lừa" dùng ở đây để chửi xéo bọn Việt gian là đồ "chó, lừa"

Sách đọc thêm:
Phạm Văn Sơn, Việt Sử Tân Biên, Quyển 5
Trần Trọng Kim, Việt Sủ Yếu Lược, Quyển 2.

Danh Ngôn Thế Giới

Hãy đi tìm tình bạn đi hỡi những con tim bằng thịt bồng máu đỏ.  Nhưng nhớ đừng lệ thuộc vào tình bạn.

Thời gian không thử thách và hứa hẹn điều gì.  Nhưng thời gian thử thách trí nhớ và lòng thủy chung. 

Người Quân tử không ghen tị khi người hơn mình, và không kiêu căng khi mình hơn người.

Một người có văn hóa là một người có trí óc luôn luôn hướng về vẻ đẹp và những  việc tốt. 

Thời trẻ người ta thường phải lòng các cô gái đẹp, nhưng khi chọn vợ chỉ chọn các cô gái tốt.

Người đàn bà ngu nhất có thể điều khiển một người đàn chồng thông minh.  Nhưng phải là một người đàn bà khôn khéo mới trị nổi một anh chồng ngu. 

Tình Yêu của những người hay ghen tuông chẳng khác nào một sự thù hằn.

Chúng ta bao nhiêu tuổi?  Ðiều này không quan trọng.  Quan trọng là tình yêu chúng ta bao nhiêu tuổi rồi? Bởi tình yêu có một tuổi riêng và đời sống riêng của nó.  Rồi chúng ta sẽ già đi.  Nhưng điều này không làm cho tình yêu cũng già theo như vậy. 

Tình bạn sẽ đến khi ta tôn trọng lẩn nhau.  Tình bạn sẽ mất khi ta ích kỉ với bạn.

Sương Rồng sưu tầm

Thưa chị LAn và các bạn: 

Xin chia sẻ với các bạn bài viết của một người bạn về cuốn băng video "Ru Tình" do anh em Trịnh Công Sơn và Trịnh Vĩnh Trinh thực hiện.  Chúc các bạn vui và sáng tác hăng.

Phùng Nguyễn

oOo

Thính Thị Ru Tình Của Anh Em Nhà Họ Trịnh

Có lẽ được quảng cáo rầm rộ, lần nầy Ca Khúc Da Vàng với tiếng hát Khánh Ly, ca sĩ mà Trịnh Công Sơn (TCS) mơ sẽ một ngày nào hát chung ở đồi cao trên quê hương, bán chạy như tôm tươi, được thưởng thức cùng tận và bà con bàn cải chí chóe.  Cách đây mấy năm, 1991, Trung Tâm Giáng Ngọc đã cho ra Ca Khúc Da Vàng (ckdv) với tiếng hát của một mình Lê Uyên, với các bản quen thuộc của thập niên 60. 

Giọng ca điêu luyện của Lê Uyên không kém gì Khánh Ly.  Nhắc để bà con mua thêm ckdv của Lê Uyên để da vàng thêm, càng thêm tình tự dân tộc, nhưng đừng vàng quá dễ bị hiểu lầm mang chứng viêm gan vì đã chọn nhiều niềm vui : uống rượu để xua đi niềm tuyệt vọng hoặc niềm vui khác không may. 

Nhớ lại thuở ngồi học, văng vẳng tiếng bom đạn từ dãy Trường sơn, từ vùng Giới tuyến vọng về.  Cha Thích răng long rụng tóc vẫn cứ nhè nhè ngâm  :
xuân du phương thảo địa
hạ thưởng lục hà trì

Học làm chi đây, băn khoăn cho ngày mai để rồi như tuổi trẻ thuở đó 'trong điếu thuốc bên li cà phê đắng', la cà các quán cà phê quanh thành phố, ra vẻ trầm tư mặc tưởng ru hồn cùng tiếng hát của Khánh Ly man dại một thời đã qua.

Nhưng hôm nay không nói đến cái thuở dại khờ.  Không đổ thêm dầu vào lửa đỏ, đổ vào TCS người nghệ sĩ nói lên nỗi đau con người, thân phận của cả một dân tộc nhược tiểu, hay TCS một tay nối giáo cho giặc với khí cụ văn hóa, phản bội đồng bào để bà con ghét còn hơn ghét những tay ác ôn ho ra lửa mửa ra máu, mà chỉ mách mánh để bà con kiếm Ru Tình của anh em nhà họ Trịnh xem sao. Thế thôi!

Biết đến Ru tình một cách rất tình cờ, khi ghé lại quán cà phê bên đường Phạm Ngọc Thạch, Sài Gòn.  Khác với những cuốn video phát hành ở hải ngoại trình bày lòe loẹt nhiều màu nhiều người, bìa của Ru tình đơn sơ đen trắng.  Ru Tình với đạo diển Dưong Minh Long, Vĩnh Trinh hát, Thanh Bạch phỏng vấn TCS trước mỗi ban nhạc về ý nghĩa và nhân tố sáng tạo bài ca.  Dù đã biết Vĩnh Trinh qua Hoa Vàng Mấy Ðộ, Diễm Xưa 49, vẫn chạy ra quán sách trên đường Nguyễn Huệ tậu ngay một cuốn làm kỷ niệm, giá 45 ngàn đồng. 

Phần trình diễn với hậu cảnh quê hương, Hà nội, đến Sông Bé, Tây nguyên, thành phố Sài gòn, Vĩnh Trinh nổi bật hẳn lên, giọng ca điêu luyện, truyền cảm hơn qua những bản nhạc cô ta chọn và anh cô bảo khó hát nhất.  Dù sắc diện khá hơn trước so TCS trong Xin Trả Nợ Ngườị TCS vẫn da sạm nắng, gầy hốc hác, đôi mắt hũng sâu như hố bom B52 còn sót lại, núp sau đôi kính cận khổng lồ.  Liên hồi phì phèo nhả khói thuốc, đơn sơ giọng nói còn giữ lại hương âm Huế, trả lời và tâm sự trước mỗi bản nhạc.  Có lẽ dù không đồng chính kiến, dù cho sự im lặng của TCS sau 75 là đồng lõa, là thái độ không phải của 1 nghệ sĩ chân chính [vì nghệ sĩ với đúng ý nghĩa cao đẹp của nó phải luôn luôn đứng với kẻ yếu thế cô], nhưng nhìn TCS, người nhạc sĩ thăng trầm với vận nước, bỗng dưng ``lòng chợt từ bi bất ngờ"  TCS chỉ là nhạc sĩ của tình yêu của thân phận.

Thân phận hữu hạn, tình yêu vô cùng.  Ru Tình không ngoài những chủ đề muôn thuở đó.  Mở đầu với bản Ru Tình mà TCS sáng tác đã lâu.  Một tình đẹp, tình buồn, tình chưa sum họp đã chết, đã chia lìa.  Ru Tình theo TCS được sáng tác cho 1 ca sĩ Nhật Bản, 'còn trẻ lắm, mà tôi thuở đó tôi cũng còn trẻ lắm'.  Giọng thật trầm như tiếc nuối thuở xa xưa, và người tình không gặp.  Bản nhạc đã được dịch ra tiếng Nhật nhưng chưa bao giờ được hát, và Vĩnh Trinh thay thế ca lên những lời ru.  Ru tình là lời cho người tình chưa bao giờ gặp mặt, chưa gặp nên em đẹp lắm, từ bàn tay đến đôi má. 

Ru Tình từ đầu đến cuối là những lời ru với những âm điệu nhịp nhàng thay đổi, và mỗi giòng nhạc là một lời ru mới.
ru em ngồi yên nhé
tôi tìm cuộc tình cho 

Em xinh em đẹp, em cứ ngồi yên, để chính anh tìm cuộc tình cho.  Anh sẽ tìm, tự giới thiệu chính anh.  Em tự đi tìm lấy, anh sẽ mất em thì sao.  Tâm hồn nghệ sĩ !

TCS im lặng, giọng sũng buồn, kỷ niệm xưa trở về, chầm chậm nói về ý nghĩa của bài ca với tựa đề rất lạ 'Có Một Dòng Sông Đã Qua Đời (cmgsdqd).  Ru tình là tình huyễn mộng thì cmgsdqd là kinh nghiệm cá nhân, dư âm một một câu chuyện tình có thật, không hạnh phúc.
gặp nhau không nói không nụ cười
có một dòng sông đã đời

'Ðoạn trường ai có qua cầu mới hay', với TCS đoạn trường đến mà cầu vẫn chưa qua.  Ngay trên cầu bắc ngang Hồ Xuân Hương tình cờ gặp cố nhân thả bộ với người yêu, TCS cảm thấy mất mát quá lớn trên cõi đời.  Dòng sông, cây cầu bỗng chốc không đẹp như khoảnh khắc trước, mà cùng với sự mất mát người yêu đều mang lại nỗi buồn không có buồn nào buồn hơn.  Ngày xưa bên nhau bên bờ dậu, cùng đi đường hoa muối bay bay.
Mười năm xưa đứng bên bờ dậu
đường xanh hoa muối bay rì rào 

và nay
nhìn nhau ôi cũng như mọi người
có một giòng sông đã đời

Thờ ơ, lạnh lùng như chưa gặp một lần, phải chăng đã quặn đau, xót xa tâm hồn người nghệ sĩ.

Người buồn cảnh có vui đâu nhưng TCS đã tài tình ví von, chọn từ khéo léo để người nghe như cảm thông chia xẻ lời than thở  ai oán trách móc.  Và nếu theo TCS khi gặp người yêu đi với người mới bên sườn đồi, quả núi thì núi đồi cũng mất, còn nói chi giòng sông hiền dịu, thì đâu đó phảng phất nguồn hân hoan, yêu đời yêu người, nhớ một người, nhớ tất cả mọi người trong Nhớ Mùa Thu Hà Nội (nmthn)
Hà Nội mùa Thu, mùa Thu Hà Nội
Nhớ đến một người để nhớ mọi người.

Tâm lí, tình cảm đa diện của con người rõ rệt qua nmthn.  Yêu ai yêu cả đường đi lối về
Hà Nội mùa Thu đi giữa mọi người
Lòng như thầm hỏi tôi đang nhớ ai!

Vắng một người thế giới hoang vu, đến nơi nào đó có được người yêu thì nhận nơi đó làm quê hương, yêu tất cả mọi người.  Ngập tràn yêu thương, Hà nội đẹp vô ngần, từ hàng cây đến mái ngói thơm nâu.
Hà nội mùa Thu, cây cơm nguội vàng
cây bàng lá đỏ nằm kề bên nhau
kề cận như đôi tình nhân tay trong tay sánh bước.

Cái chết ám ảnh TCS từ thuở bé.  Cuộc đời là 'những quán không", tựu trung chỉ 'một cõi đi về' được TCS nhắc đến trong những bản nhạc khác.  Và rồi một ngày nào đó, sau cuộc hành trình dương thế
đường trần rồi khăn gói
mai kia chào cuộc đời
nghìn trùng con gió bay

co ro trong quan tài, hình hài bè bạn cùng giun dế. Viễn ảnh rùng rợn đưa đến tuyệt vọng tình cờ, nhắc nhở bế tắc của cuộc đời, và chỉ chứng ngộ được lẽ sắc không để lấy lại niềm tin.

Quan niệm yếm thế có từ xa xưa.  Thi sĩ Tàu cũng như Việt Nam đã bao lần ai oán than vãn
túc tích chu nhan thành mộ xỉ
tu du bạch phát biến thùy thiều
Vương Duy

Thiền sư Vạn Hạnh bảo các  đồ đệ
thân như điện ảnh hữu hoàn vô
vạn mộc xuân vinh, thu hựu khô

đời người như hạt sương trên cành, bình mình vừa ló dạng sương tan thành hơi khói, sáng tóc còn xanh, chiều tối bạc phơ
triêu như thanh mộ như tuyết
Cao Bá Quát

nếu những vần thơ cổ, cứng cỏi, ý tứ thâm siêu khó hiểu với đại chúng thì TCS lấy rượu cũ rót vào bình mới, chuyển hóa tài tình quan niệm đó thành những lời ca mộc mạc, lời ca dao dễ nhớ
giật mình ôi chiếc lá thu phai

sau chuỗi ngày theo đuổi giấc mộng dài rồi một phút giây nào đó giật mình nhìn lại thì đã già nua, già như chiếc lá thu vốn đã vàng nay lại phai thêm
chiều hôm thức dậy
ngồi ôm tóc tóc dài
chập chờn lau trắng trong tay

Theo TCS mất còn của thân xác cũng như mất còn của cuộc tình, vì thế sau tình yêu, chủ đề thân phận là đề tài sáng tác.

Ngoài những bản nhạc đã nhắc đến, Ru Tình còn có Níu Tay Nghìn Trùng (ntnt), Môi Hồng Ðào, và cuối cùng là Cho Ðời Chút Ơn (cdco). Qua giòng sông gặp người cũ không nói không cười, giòng sông đã chết, thì người nghệ sĩ như tìm thấy niềm vui trong quán nhỏ bên đường trong Ðại Nội, Huế
một chiều kia có người tình trẻ
đi lang thang quanh ngôi thành cổ

nhìn thiếu nữ ngang qua, mặt trời chiều từ từ đi xuống.  Nắng chiều chiếu trên thân thể cô gái làm chiếc áo lụa trong veo. Ánh sáng hoàng hôn yếu ớt
nhìn cỏ cây ráng pha màu hồng
nhìn lại em áo lụa thinh không

niềm vui đơn sơ, phải chăng nguời nghệ sĩ đã tìm được giây phút bình yên.

Cho Ðời Chút Ơn là bản nhạc chót của cuốn video Ru Tình.  Nhạc của TCS là nhạc tình yêu, nhạc về cuộc đời ngắn ngủi.  Dầu tình yêu muôn thuở, nhưng tình yêu của một đời người sẽ hết khi thân xác không còn trong đời nầy nữa, vì thế còn sống còn ca tụng tình yêu, còn yêu, và tạ ơn những giai nhân đã đem lại mùa Xuân cho đời sống, trong thân phận mong manh vẫn còn hi vọng bình minh
hãy còn bước đi cho bình minh lên  sớm

vì còn có
em là phấn thơm cho rừng chút hương
là lời hát ca cho trần gian

Dù nội dung không dồi dào so với các băng nhạc phát hành ở hải ngoại, Ru Tình chỉ vỏn vẹn 7 bài ca, những bài chưa ai hát, hoặc ít người biết đến, tuy nhiên Ru tình là cuốn băng để đời.  Có những cuốn băng xem qua một lần rồi thôi, Ru tình trái lại sẽ phảng phất, cô động lại thành những dấu ấn tâm linh làm người muốn xem lại lần nữa và lần nữa. Nếu những cuốn băng nọ là lớp phấn son lòe loẹt, sân khấu mầu sắc giả tạo, đèn màu che dấu thì Ru Tình là làn da mịn màng của gái chân quê, hậu cảnh là quê hương dù không như mơ ước vẫn là quê hương Việt Nam. 

Nếu TCS sáng tác như lấy chữ từ trong túi thì những chữ đó sẽ còn lại mãi với người khác, và trở thành từ ngữ riêng của mỗi người, in sâu vào tiềm thức để rồi chúng sẽ trở lại tình cờ khi cần đến.  Nhanh tay chia con cá thành miếng nhỏ tại bàn tiệc cưới.  Người cùng bàn bảo: con cá chết hai lần như nhắc nhở
một ngày mùa Ðông, hai bên là rừng
một chiếc xe tang  , trái mìn nổ chậm
người chết hai lần, thịt da nát tan.

hoặc
mẹ vỗ tay reo mừng xác con

nhưng chả bao giờ để ý đến ý nghĩa sâu xa của câu đó cho đến lúc đau khổ đi tìm sự thật phũ phàng, và khi tìm ra được sự thật đau đớn sau bao ngày tìm kiếm.  Niềm vui tìm được con yêu dấu nhưng chỉ là cái thây ma, con đã chết, trong giây phút tận cùng đau đớn tiếng cười thay thế tiếng gào thét, tiếng khóc nức nở.  Nghịch lý của cuộc đời đâu đó trong nhạc của TCS.  Sẽ tìm thấy ít nhiều tương tự trong Ru Tình của anh em nhà họ Trịnh, để nhận thức rằng
tựu trung chỉ một chữ tình
chung quy một cõi vô minh đi về.

tình yêu, tình người, cõi sống, cõi chết.

bmts
10-95