VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Liên Mạng

vhnt, số 255

16 December 1996

Phố Chợ

Chiều giạt về góc phố
tìm một nụ cười quen
ký sổ ly đen đá
thấy phố chợ cũng hiền

Ký thêm dăm điếu thuốc
(lỡ tài hoa một đời)
quên gió áo phong phanh
quên gạo cơm tất tả
quên nợ nần tứ giăng

Em cõi tiên mắc đọa
xuống phố bán cà phê
ta hiền nhân nhập thế
bỏ núi xuống vỉa hè
thì theo giòng ký thác
nắng tạt với mưa che

Hiền nhân ta kiến gió
em, hạt đường, bò quanh
vòng vo ly chai, nhỏ
tròn một vòng phù sinh

Ðứng lên rời quán cóc
ngoài kia chiều cũng tàn
ơn đời hai tay chắp
còn một chốn dung thân

Nợ em chưa trả kịp
tôi đi biệt mười năm
đêm thác lời trong gió
em bỏ quán lấy chồng

Phố chợ hề phố chợ
hiền nhân hề hiền nhân
mười năm tôi xiêu lạc
em chắc cũng bế bồng
mưa tạt hè phố cũ
hơi lạnh suốt mười năm

Một phần đời mang nợ
một góc đời tương tư
tương tư tôi hai mươi
tương tư em phố chợ
tương tư một ghế ngồi ...

Thận Nhiên

1980-1995

Cõi Ðời Ngưỡng Vọng

Thôi nhé em!...  Mùa xuân vừa qua đó
Tuổi thơ ngà đong mật trắng đêm hồng
Em nghe không vũ trụ vừa mở ngõ
Ðưa ta về đời hữu hạn vô cùng 

Sầu rụng xuống cả trời thơ minh mạc
Quên nhé em loài ngôn ngữ kiêu sa
Hơi thở ấm nửa lưng trời thất lạc
Lạc cả con người thế kỷ trong ta

Buổi sáng thế đất mộng mờ hỗn độn
Mặt trời lên màu ngọc máu vừa đong
Nhìn sắc diện đẹp vô thường nhân loại
Ta say mê con người muôn thuở trong lòng

Dáng mây kết áo thơ màu tang hải
Phong kín trời xanh bước lạc về trần
Trái sầu đắng đau oằn đôi cánh mộng
Nhìn đi em trời diễm bích nghiêng dần

Ðã xuống tới cõi người ta ngưỡng vọng
Tình yêu về ngun ngút cõi trời không
Xin một phiến hồn mơ nồng tim lạnh
Ta nhận làm người giữa cuộc trầm luân

Nguyễn Phước Tường

Một Ngày, Tự Nói Với Mình

gửi KQ

(buổi sáng, em vừa đi mất)
Không đứng vững.
Ngã nhào.
Buổi sáng thiếu không khí.

Em đi.
Giường quạnh hiu.
Chiếu quạnh hiu.
Nên âm u mặt người.
Nên âm u mặt trời.
(có phải :  "mặt trời đau"(*) ?)

Buổi sáng một mình,
một dòng sông.
Anh nằm đau suốt mùa đông.
Ðể lòng bàn chân lạnh.
Ðể đời thêm loạng quạng.
Với tay với tay.
Lại ngã nhào.

Một ngày.
(dường như anh có nghĩ về sự chết)
Một ngày , tự nói với mình:
Mặt trời có thực.

Trương Chi

10 tháng 12 / 96

(*) tựa bài thơ của Cỏ May, vhnt #253

Chiều Tây Hồ

Một bên đĩa ốc nằm đây
Một bên là tiếng cãi chầy cãi cưa
Mời anh ngụm hớp bia chua
Mềm môi miệng đắg đong đưa ạ ời

Ngước lên trời mây thu chạm nước
Ngó sang người bữa trước bữa sau
Ngày đi như mới chiêm bao
Người về quên hát một câu, giã từ

ian bui

11'96

Chiều sắp Noel

Chùm chuông nhỏ leng keng đầu con phố
Nghe Noel về trong gió
      trong nhấp nháy chuổi đèn xanh đỏ
      quanh nhà

Những vòng lá
    xanh mãi xanh ngoài cửa
    tự năm xưa
Nóc nhà trắng
    thở nhẹ làn khói trắng
      ấm chiều băng

Cần chút gọn gàng 
              căn phòng nho nhỏ
Cho mình lành lạnh khoác chiếc áo len
Bên song, khơi ngọn đèn bạch lạp
Ðể buổi chiều buồn buồn thêm
Tuổi mình già già hơn
        phút chốc cô đơn

Bông tuyết nhỏ rơi
Không trùng nhịp
        bài hát Noel nhớ
Chợt đôi bàn tay
Tìm tòi chiếc vớ
          Ước mơ ngày thơ
Ông già phơ phơ râu tóc
Cho cục đường đen
    ngào ngạt hương quê

Chiều rơi theo tuyết
Biết
    mỗi năm cần có một Noel

12/10/96

Nguyễn Sung

Nếu...

nếu em:  con nai nhỏ
tôi xin là khu rừng
rừng tôi xanh ngàn cỏ
em mặc tình thong dong

nếu em:  loài chim nhỏ
tôi xin là góc trời
trời tôi không gợn gió
em mặc tình rong chơi

nếu em:  cành hoa nhỏ
tôi xin là giọt sương
sương tôi lành, xin nở
cho đời thơm ngát hương

nếu em là nụ hôn
tôi xin là đối tượng
xin một đời dịu ngọt
xin ngàn đời yêu thương !

Nguyễn Bá Dĩnh

TRẦN QUANG LỘC - GÃ HÁT DẠO THÀNH TÂM

LGT:  Một đêm thật lạnh trên rừng Phước Long năm 1978, bên bếp lửa bập bùng của lồ ô cháy đỏ, tôi và vài người bạn đàn và hát cho nhau nghe.  Lúc đó Trác đang say sưa hát một bài hát, đối với tôi thật lạ và hay.  Mọi người đều mơ màng với " Về đây nghe em về đây nghe em Về đây mặc áo the đi guốc mộc Kể chuyện tình bằng lời ca dao, Kể chuyện tình bằng nồi ngô khoai ..." , những lời nhạc thật dung dị và tràn đầy tình quê hương.  Khi Trác hát xong, tôi hỏi :" Tác giả này là ai , cậu biết không?"  Trác lắc đầu.  Sau này có nghe Elvis Phương hát một vài lần nhưng vẫn không biết tác giả là ai.  Cho tới hôm nay, năm 1996, sau 18 năm, tình cờ đọc một bài báo mới biết tác giả là Trần Quang Lộc, một gã hát dạo thành tâm, theo như tác giả bài báo cho biết.  Tôi muốn đánh lại bài báo và bài hát để chia sẻ cùng các bạn.

                                  NTD

oOo

Trời phú cho Lộc một giọng hát vừa đắng vừa ngọt, lại đắm đuối si mê, nên anh có thể dùng nó như một nhịp cầu nối kết từ trái tim đến trái tim suốt một chặng đường rong ruổi giang hồ.

Bài hát "Về đây nghe em" ra đời na)(m 1969, nổi tiếng năm 1972, lạ ở cái buồn bã nằm sau bề mặt rộn ràng của điệu tính trưởng.  Và lạ nhất ở ca từ, những vần điệu câu chữ rất thanh khiết: 

      Về đây mặc áo the đi guốc mộc
      Thả ước mơ đi hát dạo
      Ðể đời làm giọt sương mai
      Ðể chào đời bằng lòng mới lớn...

Lộc có lần tâm sự rằng anh có lúc đã muốn khóc khi thấy nhiều thiếu nữ chưa kịp lớn đã vội già cằn trong phồn hoa vật chất, trong giả tạo son phấn đô thị.  Những lời lẽ thống thiết trong "Về đây nghe em" thể hiện cái dũng cảm (có phần liều lĩnh) của kẻ dám trần thân ra xóa trắng một bức vẽ bị hỏng màu, ngõ hầu tạo lại một hoà sắc mới.

Nơi nguồn cội của Lộc có bóng một bà mẹ "tóc trắng như trăng cài", ngôi nghe con mình thổi sáo mà "đỏ con ngươi, lấp láy mặt trời" (Lạy mẹ tàn phai).  Nguồn cội của Lộc có những đàn bò nhẩn nha "đi trong sương", đi vào cõi yên tĩnh nất của Trời Ðất và của lòng người (Lùa bò trong sương).  Cũng trong cội nguồn thân yêu ấy, tồn tại một tình thương nguyên sơ, tinh sạch và vĩnh cửu:
      Chợt nghe em hát từ cõi điêu tàn
      Lòng ta khánh kiệt cũng dạt dào cung thương.
                        (Chợt nghe em hát)

Từ cội nguồn này, Lộc đã viết được những "dao khúc" giản dị mà vẫn đẹp như "Tình cờ", "Ngủ đậu", "Chờ nhau" và "Áo hoa"...

Ảnh hưởng ít nhiều từ Vũ Hữu Ðịnh và A Khuê, hai người bạn cố tri đã cùng Lộc sống nhiều năm lang bạt và cũng là hai kẻ yêu cao nguyên đến thắt ruột tê lòng, âm nhạc của Lộc dẫu viết về đồng bằng hay biển cả, cứ bàng bạc một dáng vẻ lũng thấp đồi caọ  "Lãng du ca" là một bài mời mọc về Ðà Lạt:
     Về đàn đàn vỗ vỗ lưng trâu cười
      Về thả diều phất áo bay bay trời
      Về tạ ơn khi ta làm bạn nhân ái
      Nhìn mây trắng vuốt tóc giang hồ...

Cứ như thế, ngày qua ngày, tên "nông phu đất làng Bà rịa" (tên như Lộc vẫn tự nói về mình) vẫn tiếp tục làm những chuyến hát dạo thành tâm và hiền lành qua cõi nhân gian với những lời nguyện cầu cho tình yêu, cho cuộc đời như tâm nguyện "gói yêu thương trải lòng trên đao kiếm (ontario Trọng Thủy-Mỵ Châu)...

Quốc Bảo

oOo

Vài dòng tiểu sử:
      * Sinh năm 1949 tại Gio Linh, Quảng Trị
      * Hội viên Hội VHNT Vũng Tàu
      * Viết hơn 300 ca khúc và hai thanh xướng kịck:  Thiếu phụ Nam Xương, Trọng Thủy-Mỵ Châu
      * Ðã phát hành:  tập nhạc Về đây nghe em (1993), album Chợt nghe em hát (chung với Lã Văn Cường)
      * Sắp phát hành:  album Muôn trùng có nhớ và Tình ca Trần Quang Lộc.

VỀ ÐÂY NGHE EM

      Nhạc và lời:  Trần Quang Lộc

Lời 1:
Về đây nghe em về đây nghe em
về đây mặc áo the đi guốc mộc
Kể chuyện tình bằng lời ca dao
Kể chuyện tình bằng lời ngô khoai
Kể chuyện tình bằng hạt lúa mới
Và về đây nghe lại tiếng nôi
thơ ấu khúc hát ban đầu

Lời 2:
Về đây nghe em về đây nghe em
về đây thả ước mơ đi hát dạo
Ðể đời đời làm giọt sương mai
Ðể chào đời bằng lòng mới lớn
Ðể hận thù người người lắng xuống
Và tìm nhau như tìm xót xa trong lúc lệ đã đầy vơi

ĐK:
Này người ơi vươn cao vươn cao
Ðem ánh sáng hân hoan trên trời
Rọi vào đời cho ta tinh cầu yêu thương
Nụ cười tươi trên môi em thơ
Là tiếng hát hân hoan cho đời
Và về đây cho nhau nụ cười tương lai

Lời 3:
Về đây nghe em về đây nghe em
về đây cùng hát trên sông nước này
Chở lòng người trở về quê hương
Chở hồn người vào dòng suối mát
Chở thật thà vào lòng dối trá
Và nhạc hoa xin tạ chút ơn
hạnh phúc khi đã gặp nhau.

CÕI KHÁC

Cuốn phim bắt đầu  bằng bầu trời.  Màu trắng của mây đùn lên nõn nà trên màu xanh êm ái, màu xanh dương nhàn nhạt pha chút màu xanh lá mạ, màu xanh kỳ lạ bàng bạc suốt cuốn phim, trong màu nắng, màu mặt nước, và màu sự sống.  Giọng hát nữ nhẹ (rất Pháp) và những cung bậc bồng bềnh (cũng rất Pháp) len lỏi qua những đám mây, rơi xuống tàng cây cổ thụ đứng giữa vùng cỏ hoang.  Cuốn phim bắt đầu bằng tầng cao thẳm của không gian, nhưng lại nói về tầng không gian sát mặt đất, một vũ trụ mắt con người thường không đủ tinh tế (hoặc chú ý) để theo dõi.

Microcosmos là sự sống song song với cuộc sống con người, ở một mức độ khác và đo lường khác.  Ở đó, "một ngày là một mùa, một muà có thể là cả cuộc đời"(1).  Ở đó, có bình minh và đêm tối, có mưa và nắng.  Ở đó, có phép màu của tạo dựng và sinh sản, có hôn nhân và gia đình, có cộng đồng và dĩ nhiên, có tranh đua và huỷ diệt.  Con bướm vừa ra khỏi kén, run run trên cành hoa chờ đôi cánh dúm dó vươn ra lộng lẫy.  Chồi non cây leo cuốn quanh dò tìm chỗ bám víu.  Ðoá hoa nở buổi sáng, buôn bán phấn hương cùng ong bướm, rồi khép lại lúc hoàng hôn, đôi khi cầm tù một chú ong còn say mật.  Phút giao cấu của đôi sên, quấn quýt vào nhau trong điệu vũ nguyên sợ  Con bọ hung miệt mài lăn viên đất lớn gấp đôi ba chính mình, khôn ngoan giải quyết những khó khăn trên quãng đường dài.  Con nhện lặng lẽ nằm chờ mặt lưới rung lên để cuốn con mồi lại (cái chết từ nọc độc có êm ái như tơ nhện?)

Nếu có điều gì thiếu sót trong vũ trụ bé bỏng đó so với thế giới loài người, đó chính là tâm tưởng.  Thuần bản năng, vũ trụ của những sinh vật bé nhỏ đó không có suy luận, ý nghĩ hay tình cảm.  Sự sống trong vũ trụ đó là sự sống hồn nhiên nhất, không vướng mắc tội lỗi hay khoa trương, không có hạnh phúc và đau khổ.  Ở đó, luật lệ duy nhất là luật sinh tồn, đơn giản và khắc nghiệt.  Có công bằng không?  Bạn hỏi.  Không có, bạn ạ.  Công bằng, tôi e chỉ là một trong những khái niệm con người tự đặt ra, rồi vì bướng bỉnh không chịu nhận rằng nó không thích hợp cho bản năng của họ.  Trong vũ trụ bé nhỏ của Microcosmos, không loài nào buồn để ý đến triết lý.  Chúng bận rộn lắm chỉ để sống cuộc sống của riêng chúng, ngắn ngủi và phù du đôi khi nhưng đầy đủ và trọn vẹn vì không hề có hối tiếc.

Tôi rất sợ (và ghét) côn trùng, những con vật nhiều chân làm da tôi nổi gai mỗi khi nhìn thấy hoặc chạm vào.  Microcosmos không làm tôi thay đổi thái độ.  Microcosmos chỉ  cho tôi được thấy những vẻ đẹp bất ngờ từ vũ trụ nhỏ bé thường bị coi là tầm thường đó.  Cho dù bạn không phải người thích tò mò chuyện riêng của côn trùng, mà chỉ muốn xem cuốn phim nhẹ nhàng giải trí, Microcosmos vẫn rất thích hợp cho bạn.  Hình ảnh trong phim rất đẹp, đến nỗi tôi cứ ngỡ mình đang ở trong tiệm sách lật trang những cuốn sách chụp ảnh nghệ thuật.  Ngoài ra, âm nhạc trong phim được lựa chọn khéo léo, hài hoà cùng hình ảnh để tạo nên những ấn tượng khó quên.  Bạn có bao giờ thấy sương đọng trên mặt lưới nhện lúc bình minh chưa?  Hay giọt sương bé tí trên mặt lá cỏ, hong khô dần trong nắng cho đến khi chỉ còn lại một vệt mờ trên lá?  Hay mặt nước bập bềnh dưới chân những con bọ chân dài ?  Hay mặt cỏ  rợn sóng trong cơn gió mạnh (gợi nhớ Van Gogh)?  Và đôi cánh vỗ của loài chim trĩ, đuôi phất phơ đỏ rực trong nắng chiều?

Cuốn phim kết thúc bằng con muỗi, sinh vật con người ghét bồ  Trên mặt nước, thành viên mới của loài muỗi thoát ra từ chiếc kén, thân hình trong suốt hơi chao đi run rẩy, những chiếc chân mảnh khảnh chắp vào nhau như để bắt đầu một nghi lễ nghiêm trang và thánh thiện:  bí tích của sự sống.

(1) trích trong phim

Microcosmos 

Documentary by Claude Nurisdany & Marie Perennou

Mới Độ

Tiếng của Thu Trâm, cô bé láng giềng lanh lảnh:
      - Mít ngon vậy mà thầy còn chệ  Bữa sau, con không cho nữa.

Tôi thong thả bước lên cầu thang, quay lại, mỉm cười, vừa nghịch ngợm làm một cử chỉ vung tay cúi đầu chào, vừa trả lời:
      - Có cho cũng cảm ơn.  Không cho cũng cảm ơn.

Chợt tôi bàng hoàng.  Tiếng nói của ai đõ Ðiệu nói của ai vậỷ Nghe quá quen mà sao vừa quá xa xôi...  Thấy rồi.  Nhớ rồi.   Và khung cảnh hiện ra rõ ràng trong trí nhớ.  Ðó là miền quê của tôi, ngót năm mươi năm trước.  Những cô gái đang ở tuổi "yêu" tập nói văn chương, và họ đã sáng tạo ra cách nói văn chương đô  Khôn cóp nhặt mô phỏng từ đâu hết.

Tự sáng tác lấy.  Con Châm, con Thích, con Cụt, con Phấn ở Lò Gốm nói, con Thúi, con Diệu ở Gò Chung nói.  Rồi thằng Thất, thằng Tuồng ở Phường Lụa bắt chước nói theo (nhưng chỉ nói với bạn gái cùng lứa).

Tôi đứng dừng lại ở lưng chừng cầu thang mà suy nghĩ mông lung.  Cho thì cám ơn, cái đó đã đành, chớ không cho thì sao lại cũng cám ơn?  Có ai bắt nói đâu, có ai bày nói đâu, chỉ bắt chước nhau thôi, nhưng sao lại đi bắt chước nói câu chuyện vô lý vậy?

Nhưng mà kìa, hình như cái vế câu vô lý nó đang làm cho người nói trở nên dễ thương.  Một chút gì nhân hậu.  Một tí vị tha.  Rất nhiều hồn nhiên.  Ðầy tràn thơ ngây...  Cứ tưởng tượng cô ấy đứng sững mặt ra ngó.  Hoặc cong cớn:  "Không cho thì thôi."  Có thể thêm:"Tưởng quí lắm.  Tưởng ai cần."  Ngôn ngữ bình dân có chứa cả một tủ những câu trả lời đanh đá.

Tôi trở lại cái ý nghĩ ban đầu:  một câu nói vô lý.  Rồi đi tới cái kết luận gần nhất:  nhưng nó tạo một cảm giác êm đềm dễ chịu.

Ngày tết:  một dịp lý tưởng để các cô thiếu nữ cảm ơn và cũng cảm ơn:
      - Dạ, anh có nhớ chúc em minh niên thì em cũng cảm ơn.  Không chúc, em cũng cảm ơn.

       - Dạ, anh có mời đi coi hô bài chòi, em cũng cảm ơn.  Mà anh có quên mời, em cũng cảm ơn.

Còn nhiều nữa.  Ngày tết mà.  Biết bao nhiêu là công thức.  Lý luận ra thì thấy vô lý, nhưng lại cứ cảm thấy rằng "nó gần gủi và dễ thương".  Nghĩ đến hướng xuất hành chẳng hạn.  Chẳng hạn kiêng cử một số tiếng rủa, tiếng than:"Chết cha rồi!  Ðồ quỉ sứ.   Trời ơi".  Chẳng hạn tặng cho nhau những lời chúc:  Làm ăn phát đạt...  Mạnh khỏe, sống lâu...  Ðầu năm sinh con trai, cuối năm...  (Uấy!  Quen miệng nói.  Nói tới nửa câu phải vội tốp lại.  Vỡ kế hoạch bị kiểm diểm thấy mồ).  Ai sáng tạo ra cách nói đó.  Nó đáng được gọi là sáng tạo" bởi nó đã được nhiều người sử dụng trong một thời gian năm bảy năm.  Rồi sau đó bỗng tuyệt tích giang hồ.  Có thể là người nói ra đầu tiên chỉ do ngẫu nhiên mà nói, chỉ  bất chợt thêm một đoạn "không cho cũng..."  Có thể vì tinh nghịch, cố ý muốn chọc ghẹo nhẹ nhàng.

Kết quả thấy ngay:  đối phương không thể thờ ơ, đối phương mỉm cười, đối phương tăng thêm tình cảm, đối phương nhất định sẽ cho nữa, cho hoài.  Tác giả câu nói chắc là một thiếu nữ thôn quê nhà nghèo, không biết chữ, ngày ngày lam lũ trên đồng, gieo mạ, gánh phân, cấy lúa, làm cỏ, tát nước, lùa trâu.  Có thể là một cô sồn sồn, hăm lăm hăm bảy tuổi gì đó, chưa chồng già dặn, từng trải qua nhiều câu hát huê tình, hò đối đáp bên cối gạo, trên rẫy trên nương.  Lịch sử văn học địa phương thường quên không ghi lại những nét sáng tạo hồn nhiên loại này.  Hãy tưởng tượng tác giả của chúng hiện là một bà nhà quê trên 80 tuổi, mắt mờ, tai nghễnh ngãng, lúc thúc trong bếp với mắm với cá.  Cuộc sống cần những cái nhảm, thậm chí những cái vô lý như vậỵ  Thì cũng như gặp nhau giữa đường:  - Ủa!  Anh Sáu.  Mạnh giỏi?  Ði đâu đó?

Mạnh hay bệnh thì ngó qua cũng đủ biết.  Còn hỏi đi đâu thì người kia có trả lời đi đâu mình cũng đâu có chú ý nghe.  Nhưng mà phải nói, phải chào thì tâm hồn cả hai mới gợn chút vui, mới hé chút mỉm miệng cười.

Lý luận và thực tế nhiều khi xa lắc xa lơ như vậy đó.

Võ Hồng

MỘT CHUYỆN RẤT NHỎ NHOI

Quà Vu Lan 1996 cho Cà Rốt

Mỗi lần mẹ hớt tóc tôi xong là em tôi lại lắc đầu nhìn tôi bảo:
      - Em không hiểu tại sao anh Tiến cứ để cho Măng cắt tóc anh Tiến.

Măng là mẹ, là chúng tôi gọi tắt từ chữ maman mà ra.  Mỗi lần như thế, tôi chỉ biết cười xuôi mà nói:
      - Măng cắt tóc cho anh bao nhiêu năm nay, anh quen vậy rồi.

Tôi vốn không ưa con cà con kê về những chuyện tình cảm.  Những chuyện ấy, khi người ta không tự cảm nhận được, có giải thích cũng bằng thừa.  Em tôi từ nhỏ đã biết chú trọng về lối ăn mặc, cách chải tóc rẽ ngôi, nên em không hiểu cũng phải.  Với em, hớt tóc có thể chỉ là một cách tô trang bộ mặt.  Và với mọi người, hớt tóc có thể chỉ là một việc tầm thường phải làm.  Còn với tôi, hớt tóc, hay nói đúng hơn, được mẹ hớt tóc là cả một niềm vui.

oOo

Thật ra mẹ chỉ bắt đầu cắt tóc cho tôi khi tôi 17, 18 tuổi.  Lúc tôi nhỏ xíu, mái tóc của tôi được ông thợ hớt tóc dạo ở xóm tôi đảm nhiệm.  Tháng tháng, nghe tiếng rao "hớt tóc, hớt tóc, em nào tóc dài xin tiền má hớt tóc" là mẹ tôi chạy ra gọi ông vào.  Ông rất khoái hớt tóc cho tôi.  Con nít hớt tóc hay khóc lóc, la hét không chịu ngồi yên.  Tôi hớt tóc thì chỉ rúc rích cười.  Giản dị lắm. Ông khám phá ra là tôi không biết nhột, duy chỉ có một chỗ đằng sau ót, rờ vào là giật bắn cả người, nhột nổi da gà.  Thế là hớt tóc cho tôi, lừa những lúc tôi không để ý, ông chọt tay vào, cho mẹ con tôi và ông có những trận cười.

Như thế được mấy năm thì các em tôi lần lượt ra đời.  Phần vì nhà có nhiều miệng ăn hơn, phần vì vật giá thì leo thang mà đồng lương lại lê gót, công việc tu chỉnh sắc đẹp này trở thành việc của bố tôi.  Lúc ấy, chuyện hớt tóc hằng tháng đối với tôi là cả một cực hình.

Từ nhỏ tôi đã không biết sợ Trời Ðất Thánh Thần ma quỷ.  Tôi để dành nỗi sợ để sợ bố tôi và cây roi mây của bố.  Cây roi trên tay bố hiện hữu hơn các bùa phép lạ trên cửa miệng nhân gian, hơn các hình phạt lột lưỡi nấu dầu ở một chốn ta bà nào đó.  Cắt tóc với bố là phải ngồi nghiêm chỉnh, dẫu có nhột khi bố chạm vào "bí huyệt", dẫu có nóng rát khi bố lỡ tay để chạm vào đầu lưỡi tông-đơ máy nóng hổi.  Kịp khi tôi lớn lên được một chút, cây roi mây được về hưu, thì tôi đã quen với lối ngồi ngay ngắn, với sự im lặng trong lúc bị cạo đầu.  Bố lui hui hớt tóc, con cắ m cúi đọc sách.  Tôi lớn thêm.  Tóc dài ra.  Bố chăm chỉ hớt.  Bố hớt say mê như một nhà diễn viên yêu nghề, tỉa từng cọng tóc như người đang lo lắng cho cây kiểng bonsai quý giá.  Phải công nhận là bố tôi có hoa tay, cắt khéo còn hơn ở tiệm nữa kìa.

Năm tôi 17, 18, bố một mình đi xuống Texas mở tiệm.  Công việc hớt tóc lúc đó mới về tay mẹ.  Ðúng ra, tôi đã đi làm từ năm 13 tuổi, tôi có tiền đi tiệm mà hớt.  Nhưng bấy giờ, lương mẹ cũng chưa được ba đồng một giờ, nên tiêu hoang phí như vậy, tôi thực không dám.  Vả lại, tôi nghĩ cái tóc thì có ăn nhằm gì, cắt sao chả được.  Miễn là ngắn gọn, mỗi sáng không cần phải chải là tốt rồì .

Ðến khi mẹ bắt tay vào việc thì tôi mới biết là tôi lầm.  Mẹ không có hoa tay như bố nên cái đầu tôi, chao ôi, lắm lúc trọc cũng không ra trọc mà dài cũng không ra dài.  Cái ót chỗ đen chỗ trắng, loang lỗ như người bị lang beng, thiết tưởng, đến Tiên cũng phải bực mình.  Và đã bao lần tôi dở khóc dở cười vì được chúng bạn "khen" có kiểu tóc "punk" rất hợp thời trang.  Cái kiểu tóc "bốn bề vă 'ng vẻ, bên trên rậm rì" ấy, tôi chắc đã được ra đời bởi những người thợ tài cán ngang ngửa mẹ tôi.  Lỡ cắt lẹm một chút, ráng sửa, gắng chữa, nên bốn bề mới trở thành quang quạnh "sạch sẽ" như vậy.

Tôi, nạn nhân của thợ mẹ, cho rằng cằn nhằn là quyền của tôi, nên tôi mãi cau có, mãi cằn nhằn.  Cho đến lần kia, khi mẹ vừa hớt trụi một góc trắng hếu bên mang tai, thấy tôi bắt đầu nhăn nhó, sửa soạn ca bổn cũ, mẹ xuýt xoa, cuống quýt.       

      - Mẹ xin lỗi con, mẹ xin lỗi con.  Mẹ đâu có muốn làm con bực mình đâu.  Lúc nào mẹ cũng muốn cho con đẹp, con hay hết mà.  Tại hôm qua mẹ phải xếp sách suốt ngày, hôm nay cái tay mẹ nhức quá nên mẹ mới lỡ tay.  May quá, mới có chút xíu thôi, để mẹ sửa lại cho.      

Lúc ấy, tôi chỉ muốn ôm lấy mẹ mà xin người tha thứ cho tôi.  Mẹ dẫu mệt mỏi đau đớn vẫn ráng chăm chút cho tôi.  Tôi lại không có được một lần cám ơn, mà chỉ có những lời trách móc than phiền, để rồi xẩy ra cảnh mẹ xin lỗi con.  Ôi!  Tôi thật chẳng đáng làm người.

Tôi bỏ hẳn cằn nhằn, nhưng khi ngồi cắt tóc, tay tôi vẫn không rời quyển sách.  Mẹ không như bố.  Khi cắt tóc, mẹ thích hỏi chuyện tôi.  Và mẹ thích kể chuyện, chuyện thời xưa, chuyện trong tuần, chuyện trong ngày, chuyện dự tính về tương lai.  Tôi mải mê đọc sách nên thường thì tôi chỉ ừ hử vô thưởng vô phạt để trả lời mẹ.  Sau một lần như vậy, mẹ chép miệng than nhỏ:
    - Mẹ con cả tuần không ngồi xuống được với nhau.  Bây giờ có chút thì giờ thì con lại chúi đầu vào quyển truyện...

Nỗi bất nhẫn trào lên làm tim tôi như thắt lại.  Tôi chịu thua mẹ, bỏ thói đọc sách để hầu chuyện với người.

Ngạn-ngữ người Mỹ có câu "Familiarity breeds contempt", tạm dịch là "quen quá hóa khinh thường".  Tôi ở bên mẹ bao năm mà đến lúc ấy, tôi mới nhận thức ra rằng mẹ không chỉ là mẹ của tôi, không chỉ là một cái kho tình thương cho tôi trốn vào những lúc tôi buồn tủi.  Mẹ là người, một người với những kỷ niệm vui buồn, những nỗi niềm u ẩn, những ước vọng đơn sơ.  Mẹ là thưở ấu thơ trèo cây, chọi đá, đẽo chuối kết bè, trần truồng tắm ao theo các anh trai.  Là chiều quê theo bạn bè thả diều trên đê sông Vân.  Là đêm trăng thanh sân gạch, xem người lớn giã gạo, đàn hát, đánh cờ.  Hội hè đình đám, giỗ, Tết ngày xưa.  Năm đói Ất Dậu.  Bỏ quê vào tề.  Bỏ Bắc vô Nam.  Mẹ là cả một vũ trụ riêng tư, nay mở ra cho tôi làm khách thưởng ngoạn.

Tôi mê man ngồi nghe mẹ kể chuyện.  Bởi thế mà có khi mẹ phải mất cả giờ mới cắt xong tóc cho tôi.

oOo      

Từ khi tôi sống xa gia đình, và nhất là sau khi các chị tôi lần lượt cho mẹ lên làm bà, tôi càng quý những phút được gần bên mẹ hơn nữa.  Nhà tôi đông người, tôi lại ở xa về, nên ngồi đâu cũng có chị em, các cháu xúm xít, ngoại trừ lúc mẹ hớt tóc cho tôi.  Những lúc đó mới thực là:
          Không cháu con vòi vĩnh         
          Chẳng em chị nói cười         
          Tôi là riêng của mẹ         
          Và mẹ của riêng tôi      

Thế nên mặc cho tóc tai thậm thượt, thường, tôi không chịu đi tiệm hớt, để dành cái đầu bờm xờm mang về cho mẹ.  Nếu tóc có dài quá, chịu không nổi, thì tôi tự soi gương tỉa bớt.  Tiệm ngoài có ai hớt được bằng mẹ đâu.      

Ngẫu nhiên đôi lúc, hoặc là vì có cuộc họp quan trọng, hoặc là vì có lý do nào đó, tôi bắt buộc phải đi tiệm cạo.  Thấy tôi mang cái đầu cụt ngủn về, mẹ buồn buồn nói:
      -  Kỳ này mẹ không phải cắt tóc cho con.      

Tôi bảo mẹ:     
      - Nhưng họ cắt, con không thích !  Măng sửa dùm con tí măng nhé ?

Tôi thấy mẹ cười tươi lắm.  Mẹ vừa được một món quà nhỏ.  Món quà chẳng tốn một xu, mà người nhận vui mừng hí hửng, người cho hạnh phúc dạt dào.

Nhớ ngày xưa, tôi thường sốt ruột mong cho mẹ cắt chóng xong.  Còn bây giờ, nếu vì bận rộn với các cháu, mẹ phải ráng cắt cho nhanh thì tôi lại cảm thấy như tôi bị thiệt thòi.  Tôi thích ngồi nghe những ngón tay gầy guộc của mẹ mò mẫm đầu tôi, đan vào tóc tôi một thứ tình êm dịu thiết tha, xoa đi những nỗi nhớ nhung của bao ngày xa cách.  Tóc tôi thêm xanh, hồn tôi thêm mát, tim tôi thêm tươi tốt vi ` được vun xới bằng suối ngọt tình thương từ mẫu.  Và tôi đã hiểu thế nào là "lòng mẹ bao la như biển Thái Bình".

Mấy lúc này, vì tuổi đã cao, lại thêm làm việc suốt ngày với máy điện-toán, mẹ nhìn không được rõ nữa.  Hớt tóc cho tôi, mẹ phải bật hai ba cái đèn.  Vậy mà mẹ vẫn cắt so le.  Tôi phải chỉ cho mẹ cắt lại hay là phải tự sửa.  

Cuộc sống vô thường, chẳng biết niềm vui của tôi còn được bao lâu?  Phải chi mẹ cứ mãi hớt tóc cho tôi, cho tôi mãi được thấy đời mình hạnh phúc thắm tươi vì một chuyện rất nhỏ nhoi, tầm thường đến hầu như vô nghĩa đối với bao người khác!

28Aug96          

Doãn Mạnh Tiến

Bên Này Dòng Hudson

Buổi học đầu của lớp Toán Cao học.  Người thiếu nữ đã đến lớp từ lâu, và người đàn ông, ngồi đằng sau, biết mình sắp chết đuối về bờ vai mềm và cái dáng dấp nhỏ bé rất Ðông Phương ấy.  Ông giáo sư già vào lớp, ngồi trên chiếc ghế và rão mắt nhìn đám sinh viên.  Sáu người học trò.  Ông trao tờ giấy điểm danh xuống người ngồi hàng đầu.  Tên tuổi.  ID.  Nhan thi Nguyen.  Ðến phiên người đàn ông.  Việt Nam.  Niềm vui nho nhỏ dấy lên.  Nguyễn thị Nhàn hay Nguyễn thị Nhân.  Nhàn hay Nhân.  Tôi đọc thầm.  Nhàn.  Tôi thầm thì.  Tên của một người xưa.  Tên mà tôi viết cả ngàn lần trong những đêm ngày nhớ nhung chất ngất.  Tên tôi gọi khi tôi quằn quại cùng vết thương, khi tôi đứng trên cao để nhớ đồi Nam Ô, và nhìn xuống thấp để nhớ về biển xanh dưới chân đèo Hải Vân.  Tên trên phong bì, trên trang thơ, trên những giờ, những phút trãi trong lòng nhật ký từ một nơi nào của thành phố Ðà Nẵng.  Tôi nhắm mắt lại.  Con tim già nua hôm nay bỗng nhiên rạo rực lại rồi.  Tôi nhìn lên, gặp đôi bờ vai nhỏ.  Ngày xưa, em cũng gầy guộc, em cũng dịu dàng, em cũng mong manh. Ngày xưa, Nhàn ơi, anh về phép, đội mưa ngoài cổng, để em phải bối rối tội tình trong chiếc áo mưa màu tím hoa cà.  Ngày xưa cỗng trường Phan Châu Trinh, học trò con gái khúc khích cười trước một cây si cổ thụ.  Ngày xưa người về một ngày rồi lại bỏ đi, người đợi một ngày rồi lại ôm mặt khóc.  Một người về đỉnh cao.  Một người về vực sâu.  Ðể cuộc tình chìm mau...

Ông giáo sư bắt đầu giảng bài.  Ông dùng vụ án O. J. để chứng minh về vai trò quan trọng của Toán học.  Ông đùa:  Bọn mày xem, bây giờ ai ai cũng trở thành toán gia.  Luật sư, bác sĩ, ông quan toà, bồi thẩm đoàn, những tên không bao giờ thích Toán học bây giờ luôn luôn nói về xác xuất probability trong việc thử máu, và dùng toán thống kê để chứng minh...  Sự thật là tuyệt đối.  Cho dù xác xuất sai là 1 phần tỉ tỉ đi nữa, kết quả vẫn không phải là sự thật.  Có nghĩa là không thể chứng minh OJ phạm tội.  Phải nhờ Toán học ỌJ mới thắng.  Còn nữa, unabomber, cái ông toán gia làm điên đầu FBI cả hai mươi năm qua...  Ông già nói liên tu bất tận.  Có lẽ ông muốn trút hết nỗi hẩm hiu của một lớp quá chừng ít ỏi cũng như cái kiếp toán gia bạc bẽo của ông.  Thật vậy, trong khi các lớp cao học khác, học trò chen lấn, đông đúc, thì mỗi lớp Toán, võn vẹn vài sinh viên. Cái thê thảm của một xã hội kim tiền.  Có phải vậy không?

Cuối giờ, ông giáo sư đọc một mạch những bài homework cho kỳ đến.  Tôi thấy Nhàn bối rối, chừng như không bắt kịp câu nói của vị thầy.  Rồi lớp học tan.  Bọn sinh viên mấy người hối hả đứng dậy.  Chỉ còn Nhàn.  Em ngồi lại.  Như một con nai nhỏ tội tình.  Vâng, tôi biết, ngày xưa, tôi cũng đã từng có những giờ phút khốn khổ như em hôm nay.  Giờ đầu tiên tôi cũng đã từng tuyệt vọng nghĩ đến một cuộc đầu hàng.  Tôi đã xuống văn phòng xin mẫu drop để học lại course dành cho ESL thay vì course 101 như bà counselor cho phép.  Tôi đến bên người con gái đồng hương, thăm hỏi.  Nỗi buồn đến tội nghiệp.  Và em đã bấu viú vào tôi.  

Người đã gọi bên trời.  Con sáo đã sổ lồng.  Con sáo qua sông.  Tôi như thằng bé nào cầm chiếc lồng trống trơn buồn so bên dòng sông đỏ máu.  Hai toà lầu Twin Towers.  Toà Empire State Building.  Chinatown.  Holland Tunnel.  Tượng Nữ thần Tự Do.  Cầu Pulaski Skyway.  Những ngày hôm qua, tôi và người và Nữu Ước.  Hôm nào trời Nữu Uớc mưa bụi.  Mưa làm dòng Hudson mờ đi, để buổi học đêm, bên kia bờ, triệu triệu ánh đèn phải trở thành những con mắt ràn rụa lệ.  Ðể giờ break time, người và tôi, đứng trên lầu cao, và nhìn qua thành phố.  Tôi kể những gì tôi biết về Nữu Ước.  Tôi kể về một đêm đứng trên chóp đỉnh của toà Empire State Building mà nhìn xuống những con đường ngang dọc đan kết những chuổi kim cương ngọc ngà, ngời sáng hầu như bất tận.  Người biết không.  Ðó là những đoàn tắc xi Nữu Ước.  Tôi kể về quả cầu được thả xuống tại khu Times Square vào lúc giao thừa duơng lịch với hàng trăm ngàn người từ khắp nơi đổ xô về.  Trai gái hôn nhau.  Những chiếc hôn dài của mùa hạnh phúc.  Và tiếng còi xe, tiếng kèn giấy, tiếng phong cầm, và rượu chát, rượu mạnh, nút chai bật tung như pháo nỗ.  Và người ta nắm tay nhau khiêu vũ...Em thốt lên vui quá hả ông.  Ông có bao giờ đến đấy tham dự chưa.  Chưa cô à.  Nếu cô muốn, tôi sẵn sàng làm người hướng dẫn.  Vâng, thế nào em cũng nhờ ông.

Nhàn ơi, tôi nhắm mắt lại đây.  Cám ơn em, cho tuổi trẻ của tôi một lần trở dậy.  Ðêm nào như đêm hôm qua, khi tuyết trắng xoá phủ xuống Nữu Ước, khi muôn triệu ánh đèn kinh thành càng làm màu tuyết lung linh hơn, và rực rỡ hơn.  Ðêm cuối năm, em xa nhà, và tôi cũng xa hương.  Xe chờ em ngoài khu nội trú.  Em khoác chiếc áo dạ đen.  Mưa tuyết dập dìu trên đầu.  Mưa tuyết óng ánh dưới ánh điện nhiều nến.  Khu nội trú nhiều cửa sổ đèn tắt.  Chắc hầu hết sinh viên đã trở lại nhà.  Tôi mở cữa xe.  Mở thêm quạt tuyết.  Xe theo con đường chánh của quê hương của Frank Sinanatra.  Nhàn ơi, Nhàn có bao giờ nghe Frank Sinatra hát chưa.  Frank Sinatra là ai hở ông?  Là một danh ca nỗi tiếng của Mỹ.  Ông ta có giọng hát thật ấm.  Nơi đây là nơi ông lớn lên.  Cả thành phố đều hãnh diện vì ông.  Các quán cà phê, nhà hàng đều treo hình có cả chữ ký của ông nữa.  Thế thì được làm ca sĩ hạnh phúc quá ông nhỉ?  Vâng, bởi vì ít ra ông cũng mang hạnh phúc cho một số người.  FM106.7.  Âm hưởng của một bản nhạc giáng sinh Holy night.  Vâng đêm Thánh Vô cùng.  Ðêm ngày xưa hay là đêm nay.  Cửa xe mở ra và em ngồi thu mình như con mèo nhỏ.  Xe qua cầu Trời.  Dưới kia, Nhàn thấy gì không, phi trường quốc tế Newark, đèn đuốc sáng trưng, cứ năm phút là mỗi chuyến bay đáp xuống hay cất cánh.  Quả thật vậy, thưa ông?  Vâng.  Như vậy làm sao đủ thì giờ để người ta từ biệt, phải không ông?  Vâng, đời sống ở xứ sở này đều hối hả, gấp rút, ngay cả nỗi chia ly.  Không còn cảnh người đứng trên ngôi nhà gió nhìn ra phi đạo, thấy bóng người thân yêu của mình lẫn khuất vào lòng tàu.  Ông ơi.  Vâng.  Chắc ông có nhiều người để ông phải đưa tiển.  Tại sao Nhàn lại hỏi thế.  Vâng, thì trong đời của bất cứ một ai đều có một lần từ ly.  Thế ông đã có lần từ ly nào để mà ghi nhớ ?

Tại sao Nhàn lại hỏi như thế.  Vâng, tôi đang nhớ đây.  Nhớ một người tên Nhàn.  Nhớ một người mong manh như sương như khói.  Nhớ người nào luống cuống bên tôi, má au hồng, đêm đêm viết về tôi bao nhiêu giòng nhật ký...  Nhớ để mà hiểu rằng, có nhiều chuyện không thể ngờ nỗi, tưởng tượng nỗi.  Như Nhàn của một thời bây giờ lại trở lại bão bùng...

Đêm hôm ấy, hai người đã hoà mình vào dòng thác người đông như kiến cỏ.  Hầu như người mọi nơi đều đổ xô về Times Square.  Ðêm lạnh căm căm cùng những cơn gió lồng lộng thổi về từ sông Hudson.  Trái cầu khổng lồ vẫn chờ đợi ở trên dàn.  Ðường Broadway, đường số 5, 6, 7 không còn di chuyển xe cộ được nữa.  Nhạc Giáng Sinh tiếp tục lướt thướt từ những khu shopping gần đấy.  Trời không tuyết nhưng trời lạnh xuống dưới độ đông.  Hai người cầm tay nhau để khỏi lạc.  Không ngượng ngùng.  Không có cả một áng mây vẫn đục che xám cõi lòng.  Ðêm nay.  Ðêm của điều ao ước.  Ðêm của rượu nồng hạnh phúc cho cả năm và cả đời.  Ðêm của resolution.  Dù phương Tây hay phương Ðông. Thì ra ở đâu, nhân lọai vẫn có những giây phút hướng về hy vọng.  Dẹp nỗi buồn sang một bên.  U uẫn mãi có ích gì.  Nhàn ơi, cám ơn cô bạn nhỏ, cám ơn tuổi trẻ, cám ơn cái giây phút mầu nhiệm, để mọi điều chân thiện mỹ, hạnh phúc, tốt dẹp, bình an, len nhập vào trái tim của mỗi con người.  Cám ơn Nữu Ước, thành phố không phải là quả táo mà là trái tim...  Rồi quả bóng khổng lồ đã được thả xuống thật chậm.  Chiếc kim đồng hồ to lớn trên khu Times Square vẫn tiếp tục nhích từng giây, cùng theo tiếng đếm vang rền:  ten, nine, eight, seven, six, five, four, three, two, và one.  Rồi một tiếng pháo nổ lớn cùng cả muôn hàng tia pháo bông rực rỡ in trên bầu trời đen đặc, tiếp theo là cả một tràng sấm động của mừng vui, của muôn lời chúc tụng, của bài hát Auld lang syne:
      Should all acquaintance be forgot & never brought to mine.
      Should all acquaintance be forgot & day of auld lang syne.

Và trong giây phút ngất ngây kỳ diệu, tôi và Nhàn đã ôm choàng lấy nhau.  Rõ ràng chúng tôi đã không thể cưỡng chống lại cùng niềm kích ngất này.  Có chất rượu nào say hơn.  Tôi nhìn vào đôi mắt của người con gái:
- Nhàn có ước ao gì cho năm mới không?

Người con gái nhắm mắt lại.  Ánh sáng từ những tia pháo bông làm gương mặt nàng sáng lung linh.
- Em ao ước...

Nàng ngừng nói.  Tôi hiểu.  Vâng tôi rất hiểu.  Ai cũng có một người rất thân yêu được cất giữ trong con tim.  Và Nhàn cũng vậy.  Tôi cũng vậy.  Cũng có một người nữ, đến với tôi bằng tất cả linh hồn và thể xác.  Nàng đã ngửng mặt, ngửng đầu vì tình yêu, không bao giờ đặt những câu hỏi.  Tôi nói với người bạn học:
- Vâng, tôi xin tôn trọng niềm ao ước của Nhàn.  Này, Nhàn hãy đặt một bàn tay lên tim và ao ước đi...  Cả những gì Nhàn muốn thực hiện...  Ðêm nay linh thiêng lắm.

Dường như mọi lời ao ước của chúng ta đều được các thiên thần lắng nghe...

- Thật như vậy, phải không ông?

- Vâng.  Nhàn thấy cả trăm ngàn người Mỹ đổ về đây đêm nay.  Họ cũng phải có lý do.

- Vâng, thì em sẽ ước.  Ông đừng nhìn, em mắc cở lắm đó.

Rồi Nhàn nhắm mắt lại.  Thành khẩn.  Dịu dàng.  Như một người nào.  Xa xưa lắm.  Mênh mông lắm.  Vô lượng lắm.  Phải.  Em đã lay động con tim ngỡ một lần chai sạn.  Ngày ấy, anh đã nằm trên giường bệnh xá, để quằn quại với vết thương, để đau đớn với những cơn đau nhức, để cắn môi bụm miệng mà giữ chặt nỗi cô đơn cho khỏi trào ra, biến thành nỗi hẩm hiu chai cứng.  Mùi ê te hăng hắc.  Chai nước biển bên cạnh đầu giường càng lúc càng vơi dần.  Người y tá gốc thiểu số mỗi ngày đẩy chiếc xe dụng cụ y tế đến giường, thay băng.  Viên bác sĩ với cặp kính cận thị đầy soi mói, lục tìm dưới gối những viên thuốc ngủ.

Vâng, qua em, tôi thấy lại một người.  Tội cho tôi, sương thì sương, suơng che tầm mắt, nhưng người thì hiện bên trời.  Dịu dàng như ngưòi nữ tu buớc vào cửa thánh.  Mềm yếu như áng mây trời, loãng đi, loãng dần trong vùng suơng và khói.  Mong manh như chút hạt sương.  Người đã gọi tôi bên trời.  Ai nói với tôi một câu:  "Nhàn vẫn đẹp như dạo nào, vẫn thánh thiện như dạo nào".  Trời ơi, tại sao tôi lại tàn bạo đến như vậy.  Ðến gần cuối cuộc đời, cả lòng tôi vẫn còn sân si.  Tôi nhắm mắt trong một giây một phút.  Cái kiêu hãnh của một tên đàn ông nay đã tàn lụi.  Tôi phải làm gì để tạ tình, để hết gọi kêu giữa trùng thẫm, để thôi chạy Ðông chạy Tây bắt chụp lấy hình.  Tôi phải làm gì để trải con tim của tôi cho một lần, rồi thôi rồi hết.  Tôi phải làm gì để một lần nào đó, khi tôi nhắm mắt, khi tôi khép lại cánh cửa thế gian, thì lòng tôi sẽ phải bình thản, vì có người sẽ tha thứ cho tôi, từ bi từ độ vì tôi.  Vâng.  Tôi đã biết lỗi rồi.  Con ma ám chướng đã qui hàng ngã quị rồi.

Vết thương lòng từ lâu ngỡ đã được vá lành giờ đây lại thêm một lần bị vỡ nhọt.  Vâng, Nhàn ơi, anh hiểu rồi.  Và đêm nay, anh cũng xin ao ước như mọi người.  Không tiền bạc.  Không sang giàu.  Không nhà nhiều phòng, xe tốt. Chỉ có một điều.  Duy nhất.  Cầu chúc những người gặp nhau sẽ không bao giờ chia xa...

Bây giờ lại thêm một ngày cuối năm nữa lại về trên đất khách.  Trở lại dòng sông này mấy bận.  Bên kia thành phố đã lên đèn.  Cơn mưa nhòa nhạt hoàng hôn lạnh.  Chiều cuối năm trời mau tối thêm.  Chiếc cầu Skyway xa mờ run rẩy.  Ðàn chim biển trên bến phà gọi nhau náo lọan.  Những con tàu nằm bất động bên bờ xa.  Ðằng sau tôi, dãy builduing nội trú im lìm.  Vài ô cửa thấy thấp thoáng ánh đèn.  Tôi biết hầu hết sinh viên đều trở lại nhà trong mùa Season greetings này.  Tôi tìm trên ấy một ô cữa.  Ô cữa đã không còn ánh đèn.  Ô cữa đã đóng lại, bởi vì người bạn học nhỏ bé ấy đã bỏ trường bỏ lớp để trở lại cùng Việt Nam.  Tôi đang thấy lại người.  Người đứng ở bên này sông, sông mờ theo mây thấp, và tóc người bay cuống quít, và những ngón tay người giữ lấy những sợi mây mềm.  Tôi đang nghe tiếng nói của người.  Tôi thấy dáng dấp của người.  Trong phòng lớp.  Từ chiếc ghế đầu bàn.  Trong thư viện.  Bên này, bên kia, bàn xanh, và hồn sách vở.  Trong nhà ăn, trưa đói cồn cào, mệt lã sau giờ lab, và những cọng french fries vàng ngậy giữa hai bờ môi xinh.  Trong câu lạc bộ sinh viên người lạc lõng không bạn bè, đứng áp mình vào khung cửa kính, nhìn dòng Hudson.  Dưới ánh đèn đường vàng vọt của con đường Sinatra, dẫn xuống phố.  Gió sông thổi lạnh người, tôi thấy hai vì sao, và bờ vai gầy run rẩy.  Và một đêm giao thừa trên Times Square.  Và cái giây phút vĩnh cữu khi chúng tôi cùng chúc tụng cho nhau những lời chúc thành thật nhất, yêu dấu nhất.  Chắc là những gì mà người con gái ao ước khi nàng nhắm mắt lại, giờ đã được toại nguyện.  Còn tôi, cuối cùng, vẫn là một giấc mơ.  Cánh chim đã bay về miền Nam, tìm nơi có nắng ấm.  Chỉ còn lại một mình tôi.  Chờ đợi ai.  Chờ đợi điều gì trên bờ sông Hudson của một ngày cuối năm này?

Trần Hoài Thư

9/12/1996