VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Liên Mạng

vhnt, số 134

18 January 1996

G i ớ i  t h i ệ u  n g ư ờ i  v i ế t :

N g u y ễ n  T i ế n  D ũ n g

Như đã hứa với Chi Lan, sau đây là vài dòng tiểu sử của tôi, một người yêu văn thơ nhưng đã lâu không còn sáng tác.  Hãy xem tôi như một người cộng tác, yêu vhnt.

Dung Nguyen

Tên thật:  Nguyễn Tiến Dũng, sinh năm 1953 tại Hà Nội.  Theo bố mẹ di cư vào Nam lúc 1 tuổi, sống ở Gia Ðịnh trước '75.  Theo học trung học tại Petrus Ký, Hồ Ngọc Cẩn và Đại học Văn Khoa một năm trước khi nhập ngũ vào mùa hè đỏ lửa năm 1972.  Ðóng quân tại Ðịnh Tường (Mỹ Tho) trong vòng 2 năm trước khi Sài Gòn thất thủ tháng 4 1975.  Ở lại và trình diện học tập cải tạo trong 5 năm rưỡi qua các trại Trảng Lớn, Phú Quốc, Long Giao, Phước Long, và Hàm Tân.  Ðược thả cuối năm 1980.  Qua Mỹ đòan tụ gia đình diện H01 đầu năm 1990.

Qua Mỹ, đi học lại ngành electrical engineering (lại lầm nghề nữa rồi).  Tốt nghiệp đại học Florida Atlantic University ngày 16 tháng 12, 1994 và cưới vợ vào cuối tháng 12, 1994.  Hiện đang làm software engineer tại một hãng gần nhà. Ðời lại mỉm cười với tôi: ra trường, cưới vợ và có job!!!  Hiện đang định cư tại Fort Lauderdale, Florida.

Yêu âm nhạc, văn thơ từ hồi nhỏ.  Bắt đầu viết truyện ngắn và làm thơ lúc 16 tuổi.  Ðã đăng bài ở các báo Công Luận, báo Tuổi Hoa và Tuổi Ngọc, báo xuân của trường Petrus Ký, Hồ Ngọc Cẩn dưới các bút hiệu Ái Vũ, Chu Linh. Phạm Công Thuỵ (tại hồi đó mê Phạm Công Thiện).  Song song với viết văn và làm thơ, tôi cũng có sáng tác nhạc, chỉ phổ biến trong giới bạn bè.

Viết văn, làm thơ và làm nhạc chỉ vì mình thích, viết cho mình và cho bạn bè, thế thôi. 

Thích đọc Phạm Công Thiện, Bùi Giáng, Mai Thảo, Du Tử Lê, Thanh Tâm Tuyền, Tản Ðà Nguyễn Khắc Hiếu, Thảo Trường, Jean Paul Sartre, Albert Camus, Ernest Hemingway, Nikos Kazantzakis, Herman Hesse, F. Nietzchễ.  Gần đây thích đọc Nguyễn Huy Thiệp, Dương Thu Hương, Phan Thị Vàng Anh, Phạm Thị Hoài, Phùng Nguyễn, Bùi Thanh Liêm, thơ Cỏ  nhớ, Chinh, Chi Lan, Nguyễn Phước Nguyen, Thanh Truong và Thu Hồng.

Từ ngày qua đây, có lẽ vì nợ cơm áo, tự dưng không còn lửa để  sáng tác nữa.  Hy vọng sau này sẽ khá hơn.  Hiện nay chỉ  thích đọc thơ văn hay của các bạn trẻ từ Việt Nam cũng như bên đây, rồi lượm lặt đánh máy gửi cho các bạn trên vhnt để  cùng chia sẻ  một phần nào quê hương đã mất.

Thay vì một bài văn, một bài thơ, tôi gửi kèm theo đây một bài nhạc do tôi phổ thơ khi tôi 19 tuổi.  Tôi và các bạn tôi hồi đó đều rất thích bài hát này, bởi nói lên tâm trạng tuổi trẻ  về quê hương chiến tranh thời bấy giờ.  Hy vọng một ngày nào có một buổi họp mặt của vhnt, tôi sẽ hát và đàn cho các bạn nghe bài hát này, các bạn đồng ý không???

Bài Ca Cho Tôi

nhạc:  Nguyễn Tiến Dũng
thơ:   Ðinh Tiến Long

chậm-diễn tả

Một điếu thuốc một làn môi lời nói dối
Một điếu thuốc một làn môi không nụ cười
Một điếu thuốc một làn môi trong bóng tối
Tôi muốn nói tôi muốn nói
Quê hương mình không còn gì
Tôi muốn hét tôi muốn hét
Hai tay gầy đành buông xuôi
Em hỏi tôi "Quê hương mình bao giờ tàn chinh chiến?"
Tôi trả lời "Không biết đến bao giờ"
Em hỏi tôi "Ai gây nên thù hận?"
Tôi trả lời "Những cây súng đó em"
Em ru tôi ngủ em ru tôi ngủ
Cho quên tôi đi chiến tranh bom đạn
Em ru tôi ngủ em ru tôi ngủ
Cho quên tôi đi tiếng khóc mẹ già
Nhưng tôi không ngủ, nhưng tôi không ngủ...

Một tiếng hát một nụ hoa trong bóng mát
Một tiếng hát một nụ hoa ươm nụ cười
Một tiếng hát một nụ hoa trong ánh mắt
Tôi muốn nói tôi muốn nói
Quê hương mình đang hòa bình
Tôi muốn khóc tôi muốn khóc
Khi thanh bình về muôn nơi. (Fin)

mùa hè 1972

Ðây là lời một bản nhạc của Nguyễn Hà Ý Nhi, ái nữ của nhà văn Nguyễn Bá Trạc, viết tặng cho nhà văn Ngọc Khôi (anh ruột của Trần Vũ) mới mất năm ngoái tại Pháp.  Anh Khôi mất khi tuổi đời còn rất trẻ, mất sau một cơn bệnh dài, chưa kịp nhìn thấy tập truyện ngắn đầu tay của anh in xong và phát hành. "Lời Từ Hôn Trên Tháp" để lại một khoảng trống và nỗi ngậm ngùi rất lớn, trong lòng những người thân, người yêu, và độc giả của anh.

Xin phép TV và Ý Nhi, để chia sẻ lời nhạc này với vhnt.

PCL

Bệnh Trầm Kha

Quà tặng hoang mang
Gói trong khăn
Cuộc đời chào đón một người
Hình hài ngây thơ
Bao nhiêu buồn lo
Ðang chờ...

Cười cho nhân thế tươi cười
Mọi ngày trong cuộc sống cứ thương đời
Lệ rơi cho kẻ lìa trần
Niềm bi ai rụng đắng
Oán than trời
"Sao cho đời tôi, cho tình yêu rồi vĩnh viễn chia rời
Ơi muôn loài ơi, cuộc đời tôi sẽ biến mất nay mai
Là sai, thật sai ! "

Hỏi người lần nữa
Vẫn đáp một câu
"Ðược sống, rồi chết
Chối từ !"

Ðời nuôi dăm giấc mơ buồn
Niềm tin xưa ngờ mất
Bỗng quay về
Tình yêu ơi đến êm đềm
Cùng nhau ta lại đắp, giấc mơ tình
Ðưa nhau về nơi, tay cầm tay,
Nơi không có chia phôi
Nơi êm lời thơ, ca hòa theo
Rơi thánh thót như mưa
Tình yêu, tình ơi...

Tàn rồi cơn mơ
Ðứa bé phải đi
Một mình, hai mắt đã mờ

Hình hài đang mang
Phút chốc là tan
"Chia tay, chia tay
Cuộc người".

Nguyễn Hà Ý Nhi

the sea and the man

you will not tame this sea
either by humility or rapture.
but you can laugh
in its face.

laughter
was invented by those
who live briefly
as a burst of laughter.

the eternal sea
will never learn to laugh.

Anna Swir

oOo

biển và người

người không thể chinh phục đại dương
với bao dung hay lòng khiêm nhượng.
mà chỉ có thể cười to
lên trên mặt sóng.

tiếng cười được khám phá
bởi người
mà đời sống chỉ bằng thời gian
một tiếng cười.

biển vĩnh cửu
chẳng bao giờ lên tiếng cười.

Phạm Chi Lan chuyển ngữ

bên dòng tịnh độ

ma ha bát nhã ba la mật đa

có khi đứng nhìn
sau lưng,
trước mặt
như đứng bên ngoài
những sắp đặt
vây quanh.

thấy người bên kia sông
mặc áo phù danh,
đan mây lành
thành vân kiều ngũ sắc.
và dắt ta qua.

hỏi người từ đâu đến?
người chỉ
đất,
trời,
và chỉ con tim.
rồi cùng đứng
lặng
im
nghe tim mình đập.

ta muốn đi tìm Phật
người bảo:  Phật, là hư!
rồi mặc áo thiền sư
mà bảo:  Hư, là thật!

ta cầu phép lạ trường sinh
người cho cuốn kinh trân cổ
ta tìm thiên thư, bửu bối
người cho túi vải càn khôn

rằng: Về đi,
nhân duyên đã hết !

chợp mắt.
thấy mình về lại chốn cũ.

ngó lại sau lưng,
người đã mất tích.
giở cuốn kinh,
đọc toàn giấy trắng.
mở túi vải,
vốn chỉ rỗng không.

chợt hiểu ra.

ngó xuống chân,
thấy mình đứng giữa một dòng sông.

nguyễn hiện nghiệp

Hoa Lay Nỗi Nhớ

của Trg.

Buổi chim sa
Chiều lặng thầm, gió nghẽn.
Biền biệt chim xưa.
Biền biệt người.
Lau trắng mù bên sông,
Hoa lay nỗi nhớ... 

Mưa cũng mù bên sông
Chim sa, buồn tìm hạt
Gió xưa buồn,
tìm ai?
Rượu xưa buồn,
tìm tôi...

Buổi chim sa
Trắng trời mùa phá cỗ.
Người nhòa xa
Hương cũ không về.
Sông xưa buồn, tìm mãi trăng xanh.
Mà trăng vỡ,
Theo giòng lay lắt.

Đinh Chinh

1.17.1996

Trường Cũ Và Thư Bạn

Vũ trường đã mọc đầy ở phố SG. Vũ trường cũng đã nhan nhản ở tỉnh lỵ.  Và buồn bã thay, cái phồn hoa bèo bọt ấy cũng đã đèn xanh đèn hồng trùm lên ngôi trường thị trấn hiền lành của chúng tôi.  Ở các bạn phổ thông cả trời kỷ niệm.  Ở tôi, những năm trôi dạt về quê Ngoại nương náu.  Rưng rưng mất mát.  Tặng Phương...

Anh gởi em tấm hình xa lạ
bảo " đây là trường cũ năm xưa"
em tìm quanh mái trường vách lá
con đường lầy sáng nắng, chiều mưa.

Sống với em tấm lòng trường cũ
rất đơn sơ nhưng rất thiên thần
em khôn lớn từ đời khốn khó
của bạn bè lớp áo nông dân.

Ngày em đi cúi nhìn lớp học
xiêu vẹo tường loang lỗ sân chơi
nhưng chỉ có nơi đây bảo bọc
kỹ niệm thân thiết cả 1 đời.

Ở quê người giảng đường rộn rã
chợt khi nghe thương nhớ bồi hồi
chỗ quê hương mái trường vách lá
mùa mưa về đỏ cánh ô môi.

Em chợt khóc những dòng nước mắt
mừng vui như gặp gỡ bạn hiền
giữa cuộc sống muôn màu tấp nập
vẫn còn đầy cõi nhớ thương riêng.

Nhận thư anh có hình mái ngói
tường cao ôm cổng lớn ngang đồi
anh bảo em "người ta đã đổi
học đường thành chỗ bán mua vui"

Em bật khóc những dòng nước mắt
thà như chưa đổi dáng thay hình
ngôi trường huyện bây giờ đánh mất
sao tìm hoài nỗi nhớ không tên.

Cỏ Nhớ

Hy Vọng

hy vọng như những giọt mưa
tự chúng rất nhỏ
nhẫn nại rơi
âm thầm
    thấm qua đất
chảy trên non
trườn trên đá
luồn qua lá
chờ ngày kết hợp
chảy thành suối
sông
biển
để những đôi mắt đen láy
của những chú sóc
dưới những gốc cây công viên 10 giờ đêm
cười tinh nghịch
để chuyến xe lửa 11 giờ đêm
còn có tình nhân
để hồ thủ đô sớm sương trà Hà Nội
để những hầm cống, rác rưởi sợ hãi
ánh sáng
cho em
    tôi chưa quen
yêu hồn nhiên
cho phố phường
    bình yên
    quên hành khất
cho bát canh gia đình nóng
    chờ nhau

Phạm Thế Ðịnh

Nguyễn Tất Nhiên - Ðời thơ còn lại      

(phần 2)

      Ta phải khổ cho đời ta chết trẻ
      Phải ê chề cho tóc bạc với thời gian
      Phải đau theo từng hớp rượu tàn
      Phải khép mắt sớm hơn giờ thiên định!

      (Vì Thượng Ðế từ lâu kiêu hãnh
      Cầm trong tay sinh tử muôn loài
      Tình ta vừa gánh nặng thấu xương vai
      Thì em hỡi, ngai trời ta đạp xuống)

      trích bài thơ Giữa Trần Gian Tuyệt Vọng, 1972

      khắc trên mộ bia của Nguyễn Tất Nhiên

Tâm Sân

1.
làm thơ là đùa giỡn
đùa giỡn một cách nghiêm chỉnh
thi sĩ
là kẻ phải biết thế nào là luật chơi
khi đùa giỡn với ngôn ngữ
là hiến đời cho thơ lúc
hiến thơ cho đời

2.
vợ đi sanh đã ba bữa nay
một mình ở nhà đấu võ rừng với
thằng con chưa đầy hai tuổi
chợt phác giác ra
một cây tài làm bố
nội trợ đảm đang
tắm rửa con kỹ lưỡng hơn tắm rửa mình
tốt lắm
nên phát triển
thứ nghệ thuật này chẳng khiến ai
xốn xang ganh tị

3.
luật chơi
thi sĩ
là kẻ
phải gục ngã thảm thiết
gục ngã tận bình sinh
trong trò đùa ngôn ngữ
ngã gục vì không tin
văn chương gian lận mình
bởi chế độ
bởi chính trị
bởi xã hội vật dục
bởi vận tốc văn minh xô sấp ngửa trắng trợn từng ngày

Như Là Hôm Qua

người đẹp cúc của mày đã đi
quân trường giòn tiếng súng
ôi tình yêu nổ giòn
nổ
giòn tan

người ấỵ.. cúc của mày đã đi
quân trường giòn tiếng súng
mặt bia nào nát ruột tan lòng
mày nghiến răng
mày lãy cò điên loạn
mày lãy cò công phá tình yêu
mày lãy cò
tao nghe

thôi mày
mình đã hết thời mơ em nón lá
học chung trường mai mốt sẽ chung đôi
dẫu chưa giặ mình cũng sẽ hai mươi
cũng đủ sức mỉm cười nghe tin vài đám cưới!

nghe mày
mình đã hết thời mơ em nón lá
đời chông gai đau đớn tuyệt vời
hãy cởi bốt-đờ-sô ra mà mạnh dạn bước lên chơi
mày sẽ thấy máu tim tươi ràn rụa
mày sẽ nhớ sân trường nhiều nắng lụa
nhớ người yêu nhí nhảnh băng qua đường
tóc thề lay nhè nhẹ gió đưa hương
mày sẽ nói ngập ngừng trong hơi thở
hặ  không ngờ em ác quá cỡ!

thần tượng cúc của mày đã ra đi
quân trường giòn tiếng súng
mặt bia nào trong tầm bắn sĩ quan tương lai tên
thằng thọ
đạn xuyên tâm
đạn rỗ tả tơi khuông mặt em rạng rỡ trăng rằm
tự gắp đạn lấy tim mình!

hai năm sau cúc của mày
duyên của tao cũng đi!
thảm hơn chuyện thảm của mày
tao không có bia nào để nhắm

hai năm sau cúc của mày
duyên của tao đi đảo guam

mười lăm năm sau cúc của mày
tao nhớ in tuồng mới hôm qua!

Tâm Dung

1.

có thể nào trẻ thơ sống bên ngoài lòng mẹ?   có thể nào anh sống ngoài tầm mắt em?

2.
anh phải bước ra ngoài tất cả để dọn mình kém hèn như cỏ dại, và sương lành sẽ đẫm rượi bàn chân em, lúc ấy cho dù em chỉ nhìn thu hút bởi những giọt sương lóng lánh ươm những tia nắng khiết dịu đầu ngày rực rỡ dù em chỉ xao hồn theo khoảng gió lay động tóc mai dù em chỉ lâng lâng thở tiết mùa xuân ban phát hương thơm cùng óng ả...  dù em chẳng quan tâm đến thứ gì đã êm ái đệm lòng chân dù gì anh cũng cảm tạ một lần được rạp mình vô âm dưới gót được một lần nâng chở bước em qua...

3.
tình yêu sao mà, em ơi tình yêu sao mà...  anh quằn quại dưới gót bước chân ngày sống vội, tình yêu sao mà tình yêu sao mặ em ơi thời gian chậm kéo ngày sống anh lê thê tù tội.

4.
vì người yêu thương trời đất cũng yêu thương, vì em đang ban phát yêu thương, vì anh cũng là thành phần muôn một của đất trời, nên cho dù em không hay không biết yêu thương vẫn thấm nhuần đều trên cuống đọt ngàn xanh dù em không biết không hay anh vẫn lan âm thầm khắp mặt địa cầu bất đồng khí hậu nhưng phải chăng em, nơi đá khô đất khó nào mà không diệp lục phải chăng em, đồng hoang man dã nào mà không có hoa chỉ tay em ?  

vì em đang ban phát yêu thương nên anh khẩn xin là cọng cỏ

được lần nào của chân em, tội nghiệp cho anh lòng còn ham muốn, tội nghiệp cho anh một đơn thân cỏ dại đòi chỉ riêng dành cho nhón ngón nhịp nhàng từng mỗi nhịp tim...

5.
tình yêu sao mà đau khổ với khổ đau, toại nguyện phải chăng là hạnh phúc?  em lý lẽ gần nhau tình sẽ chết, vậy người ta sinh ra, sống, để làm chi?

6.
anh cô đơn hát vu vơ lời gì vô ý chỗ đám đông nơi con người dễ dàng phỉ báng kẻ điên khùng, ấy chết, anh chẳng thể viện lý do cuộc sống vắng em, dù em sẽ tin, nhưng thảm trải dưới chân có lời nào giải thích?  dưới chân tình yêu, anh xin thành khẩn hứa chịu đựng ngang nhau hết thảy kẻ thân,
thù.

7.
có thể nào môi mẹ không cần má con thơ?  em từ tâm anh tin tưởng sống chẳng thể nào...

8.
anh vẫn ngây thơ trong sáng như thời mới lớn như thuở mười bốn mười lăm làm thơ yêu em mà ngủ phương phi trên nệm-gốì-thơ mình, anh vẫn thắm tươi hy vọng như thời mới lớn như thuở mười sáu mười bảy làm thơ yêu em mà thức dậy trên thảm-cọ-thơ mình hướng mũi về gần một đóa hoa hàm tiếu hít ắp đầy hai cánh phổi lành tươi luôn được tinh lọc bởi những mỗi bình minh bầu hồng căng sữa nắng rồi sau cơn ngây ngất đê mê anh dồi dào năng lực sống suốt hai mươi bốn giờ, anh vẫn tin yêu thành tín như thời mới lớn như thuở mười tám mười chín làm thơ yêu em mà quì hôn lên bóng người yêu đổ dài vào công-viên-thơ mình rồi trong cơn chiêm ngưỡng triền miên anh hoàn toàn chẳng còn bất cứ tiếng gì từ chung quanh đường phố chợ người điệp trùng xe cộ, để, tiếng đều đều thạo việc ong đàn xây tổ, để, tiếng tung tăng bướm lũ rập rờn vẩy màu thành bài ngợi ca hoa ngàn hiền khoe mơn mởn sắc, để, anh hoài hoài cặm cụi ngồi lựa từng cọng-rơm-sợi-lác-thơ mình những mong manh dệt thành chiếc-đệm-chất-phát-tình-yêu dài trải bằng suốt kiếp người này cho nhỏ nhẹ đôi bàn chân em đời còn mềm mại mãi...

9.
tình yêu sao mà thê thiết quá em ơi, anh chẳng thiết ai hay mình sống chết, anh chỉ thiết một bàn tay cần thiết vuốt má cho đêm không nhất thiết thuốc an thần!

10.
anh muốn dụi tóc vào những ngón tay em cho hiện ra vài điểm bạc, cho thời gian đẹp phôi phai, cho sen lòng anh ngày mỗi thêm một đóa, cho hoa huệ hoa trang em đong đưa ngần ấy búp nhỏ đơm hương cho gió tình thơm tho không phân biệt chiếm hữu, tự do.

11.
mặt đất kia phù sa đắp bồi cho lúa no hạt mởn mơ bông, ruộng lòng anh đòng đòng tươm mắn sữa vì em là mưa hạ nắng đông là suối sông nguồn lượng cho rễ ngon khoáng chất trẩy hoa cành, vườn lòng anh xanh ngát tận chân trời vì em là yêu thương không phân biệt hoa nào là hoa hạnh phúc quả nào là quả đau thương.

12.
buổi sáng tinh khôi bừng mắt dậy thấy hoa lá không tên bóng động hình bên cửa sổ đùa gió vui sương, môi cười theo hồn nhiên nụ, hoa cười hay anh cười?

trưa trưa rực nắng chan vàng đồng hướng dương hực vàng một cánh ngút ngàn chân mây, những nụ cười hàm tiếu tròn đầy, anh cười hay hoa cười?    

chiều chiều nghiêng nghiêng nắng dịu nghiêng nghiêng mình chào người và người chào đáp lại, người cười hay tim cười?    

buổi tối anh ngon lành êm ả ngủ, thở đều hòa nơi một kẽ ngón chân em, em thở hay anh thở...

oOo

Tôi không có khiếu bàn luận, phê bình về thơ.  Hoặc chiết giải những câu thơ tuyệt mỹ \- bàn luận chữ nào hay, cắt nghĩa ý nào đẹp. 

Tôi chỉ biết mình đọc và cảm nhận được những gì mình đã.  Ðôi khi là rung động.  Nhẹ nhàng.  Hay mãnh liệt. 

Cũng bằng những rung động đó, tôi đã chép lại, ở trên, những bài thơ của Nguyễn Tất Nhiên. 

Phần cảm nhận, xin dành riêng cho bạn đọc.  Và phần kết luận, cũng là của bạn. 

Chỉ xin ghi lại hôm nay những tâm tình mãi dành cho một người thơ, đã sống cho thơ.  Ðến trọn cuộc đời.  Như anh đã.

cùng em ngàn dậm ra đi
chung nghe thiên lý đường về trong tim.
Nguyễn Tất Nhiên

Nguyễn Phước Nguyên

15 tháng giêng, 1996

Còn Mãi Một Ánh Mắt

To, đen thẳm với cái nhìn hơi thơ ngây, anh cuốn hút người đối diện bằng cặp mắt quyến rũ của mình.

Cô theo một đòan khách du lịch lên Ðà Lạt và đã quen anh.  Là một nhà nhiếp ảnh, anh rành phong cảnh và danh lam nơi phố núi này.  Những nơi anh đưa cô đến đều mang lại thích thú và ngạc nhiên cho cô.  Bằng chiếc xe "cổ tích", anh rong ruổi xuống tận thác Dathanla, chỉ cô nơi nào là vực tử thần.  Leo lên thác Prenn ngắm dãy Langbian, kể truyền thuyết tình yêu về người con gái nằm ngủ muôn đời chờ đợi.  Buổi tối, anh đi bộ với cô vòng quanh hồ Xuân Hương, leo ngã tắt lên đồi Cù, nằm lăn ra cỏ ngắm sao và cảm nhận một màn sương đang dâng lên từ mặt hồ lạnh lẽo và nghe rõ trái tim hai người đang rộn rã.

Cô thích hoa hồng vàng, buổi sáng khi cô chưa rời khỏi chiếc chăn ấm, anh đã gõ cửa, hoa hồng vàng đấy.  Cô thích chụp hình, anh bỏ những buổi được phân công theo đoàn du lịch để dẫn cô lên đồi thông Hai Mộ, thung lũng Tình Yêu, lên dinh Bảo Ðại... chụp cho cô những tấm chân dung tuyệt đẹp.  Cô thích ăn vặt, anh dẫn cô xuống phố Âm Phủ ăn nghêu sò, xuống dốc ăn chè, ăn bánh xèo khuyẳVà họ hẹn nhau điểm cuối cùng ở một quán cà phê ẩn dưới cây thông già cuối con dốc rộn ràng náo nhiệt với bàn gỗ, sàn gỗ và tường gỗ.  Anh kể cho cô nghe về phố núi, nơi anh sinh ra và lớn lên, nơi anh sống bằng chiếc máy ảnh với một thiên nhiên hoang dã, bao dung và một trái tim độ lượng, vui tính.

Cô biết tất cả về anh, qua anh, qua bạn bè, qua những ngày ở lại phố vui.

Mùa mưa, Ðà Lạt ướt sũng và lạnh ngắt!  Buổi sáng mở toang cửa kính nhìn mưa trùm cả phố xá núi đồi, giọt xiên xéo lạnh lẽo với gió cuồng nộ, cô nao lòng trước một hơi ấm vừa bén, một ánh nhìn thầm lặng của anh.  Chung một chiếc dù, anh lại cùng cô rảo bước khắp nơi, dáng cao gầy gập lại trước gió che cho cô, bàn tay quàng vai cô chút ngập ngừng.  Nhưng cô vẫn nhận ra một hơi ấm đang lan khắp cơ thể của mình.  Anh đưa cô đi tất cả những nơi có thể đi, nói tất cả những điều anh có thể nói, chỉ còn lại một điều duy nhất...  anh lặng thinh!

Cô tìm khắp nơi có thể tìm, hỏi những người hy vọng biết, nhưng chỉ nhận lại cái lắc đầu.  Anh bặt tin giữa phố núi nhỏ nhoi như chuyện cổ tích.

Trở về khách sạn, cô mở chiếc hộp nhỏ, những lá thư, những bông hoa ép khô nằm yên.  Cúi xuống hôn lên những vật ấy lần cuối cùng, cô xé nhỏ và quăng vào bếp lửa!  Bập bùng trong ngọn lửa đỏ là ánh mắt đen thẳm, nồng nàn đầy quyến rũ, là những bông hồng vàng tươi thắm...  Tất cả là gương mặt anh nhạt nhoà giữa nước mắt và khói cay.

Mười hai năm, bao lần cô trở lại phố núi vẫn không tìm được ánh mắt cũ.  Mười hai năm vẫn theo cô cái nhìn ngày chia tay, biết làm sao nói với anh là cành pensée tím ép khô dù bị cô quăng vào lửa vẫn còn mãi một lời hứa hẹn vang vọng không thôỉ  Biết làm sao nói với anh rằng cô không như những người du khách khác?!

Trong khát vọng tìm kiếm, đôi khi cô nghi ngờ câu "Forget me not!" (xin đừng quên tôi) phải chăng đó chỉ là lời đầu môi về một lần gặp gỡ, một kỷ niệm thoáng quả 

Vậy sao mười hai năm vẫn còn mãi một ánh mắt?

P. N. Thường Ðoan

TT 9-11-1995

những năm tháng đôi mươi, cùng các bạn, đứa trước đứa sau đều tìm đường qua làm việc thiện nguyện ở các trại tị nạn ở các quốc gia ven vùng biển Đông Nam Á - Phi Luật Tân, Mã Lai Á, Hong Kong, Thái Lan...

khi gặp nhau được, cùng chia xẻ và giữ lửa tâm huyết trong nhau.

và những mẫu chuyện được kể lại cho nhau, những mãnh đời tả tơi, nhưng vẫn ngời sáng tình người...

con diều của em tôi

Tôi thả sợi dây cho con diều bay xa hơn nữa.  Đưa mắt nhìn về phía ghềnh đá, thằng bé vẫn ngồi đó nhìn con diều bay.  Nơi tôi đứng là một bãi biển phía sau lưng ngôi nhà thờ được sửa làm nơi tạm trú cho các em bé tị nạn mồ côi hay tật nguyền.  Trước đó tôi thấy thằng bé đi dọc theo bờ biển nhặt những vỏ sò cho vào một cái túi cầm trong tay.  Tôi vẫy tay ngoắc nó.  Nó do dự.  Tôi mỉm cười và ngoắc nó một lần nữa.  Nó đứng dậy và tiến về phía tôi bằng những bước chân rụt rè.  Ra dấu cho nó ngồi xuống bên cạnh, tôi hỏi:
- Em tên gì?
- ... 
- Em đến đây bao lâu?
- ...  

Mắt nó vẫn nhìn con diều.  Tôi hỏi tiếp:
- Em mấy tuổi?
- ... 
- Em thích con diều này không?
- ...  

Mắt nó vẫn nhìn con diều.

Tôi đưa cuộn chỉ trong tay cho thằng bé.  Nó rụt người lại.  Lắc đầu.  Hai tay nó ôm chặt cái túi vỏ sò hơn.  Bỗng nó đứng dậy và chạy về phía bên kia ghềnh đá.  Tôi muốn bước theo để xem nó đi đâu vì tôi không hề thấy nó trong số các em bé ở khu trại nầy.  Không hiểu sao tôi vẫn đứng đó trông theo.  

oOo 

Từ các soeurs tôi được biết nó là một đứa bé khoảng mười hai, mười ba tuổi - bị bệnh yếu tim.  Đến trại này đã gần ba năm, nó là kẻ sống sót sau cùng của một chuyến vượt biển.  Từ lúc được cứu vớt đến bây giờ, nó không hề nói một lời gì cả.  Người ta cho rằng nó đã chứng kiến một chuyện gì hãi hùng lắm nên thần kinh bị ảnh hưởng, để rồi nó mất tiếng nói.  Ai cũng nghĩ thế.  Tôi tin thế.  Về khu trại nầy, thằng bé không làm gì ngoài đi nhặt vỏ sò hay ngồi hàng giờ nơi bờ biển.  Nó là một đứa bé mất mát nhiều và đáng thương.

Chiều hôm sau, thằng bé đã chờ tôi từ bao giờ nơi ghềnh đá.  Tôi mỉm cười với nó; nó vẫn không nói gì cả.  Mắt nó nhìn con diều trong tay tôi.  Đến khi tôi chuẩn bị thả diều thì nó đưa cho tôi một tờ giấy.  Thằng bé ra dấu bảo tôi đọc.  Trong đó chỉ vỏn vẹn vài hàng chữ:

Mẹ, Con đến rồi.
Con không biết mình ở đâu. 
Ba và chị Hai đã chết. 
Con không nhớ số nhà. 
Con gửi thư cho mẹ bằng con diều.
Con nhớ mẹ lắm.

Khi tôi đọc xong, nó xếp tờ giấy lại và cột hờ vào con diều.  Rồi nó ngồi xuống trên bãi cát chờ tôi.  Tôi thả con diều bay lên cao và ngồi xuống bên nó.  Mắt nó vẫn nhìn con diều.  Một cơn gió lớn thổi lá thư bay tận ra khơi.  Nó đứng dậy bước đi.  Tôi vẫn ngồi nhìn theo.

Mỗi chiều sau thằng bé đều đến với tôi.  Con diều giấy trở thành sợi dây nối liền tôi và nó.  Thằng bé đã trở thành một quen thuộc trong cuộc sống của tôi.  Những lần nó đến trễ tôi bồn chồn, lo lắng.  Nhưng tôi vẫn chờ cho đến khi nó đến mới thả diều.  Và không sớm thì muộn, nó vẫn đến.  Lúc ngồi bên nhau chờ một cơn gió lớn, tôi thường kể cho nó nghe về tuổi ấu thơ của mình.  Ngồi nghe tôi nói, mắt nó vẫn nhìn con diều.  Và chúng tôi hạnh phúc.  Tôi khi bên nó, nó với con diều của tôi.  

oOo 

Những ngày gần đi, tôi dạy nó cách làm diều.  Có lẽ đoán được điều này nên thằng bé rất chăm chú học, từ cách cột dây, cách chuốt cây uốn thành nan, cho đến cách đón gió.

Thằng bé vẫn đến ngồi bên tôi buổi chiều trước ngày đi.Tôi muốn nói thật nhiều với nó nhưng tôi biết mình sẽ không kềm hãm được những xúc động trong lòng nếu tôi mở lời.  Chúng tôi ngồi nhìn con diều bay trong gió.  Im lặng.  Chợt thằng bé để tay nó vào trong tay tôi.  Nắm chặt.  Tình thương vỡ òa trong tôi, trong nó.  Hai bàn tay nắm chặt như một gắn bó, trao gửi ở nhau.  Lá thư bay đi.  Tôi đứng dậy thâu con diều về.  Nó cũng đứng dậy.  Nhét cuộn chỉ vào trong tay nó, tôi nói: - Anh cho em con diều này.  Cuộn chỉ có thể dùng cho con diều khác khi con diều này hư.  Em nhớ cách làm diều nhé.  Nó nhìn cuộn chỉ trong tay, nhìn tôi, rồi quay lưng bước đi.  Trông theo dáng nó xa dần, tôi chợt nhớ một điều và gọi lớn:
- Anh chưa biết tên em.  Em tên gì ? 

Nhưng bóng thằng bé đã khuất.  Chắc nó không nghe tôi gọi.  Tôi bước thật chậm về căn phòng của mình.

Trước khi ra phi trường sáng hôm sau tôi tìm ra bãi biển, mong sẽ gặp thằng bé lần sau cùng.  Nhưng tôi thất vọng - bãi biển không bóng người.  Chợt tôi thấy nơi chúng tôi thường ngồi có một cái túi nhỏ.  Bước lại gần, tôi thấy đó là cái túi của thằng bé.  Trên đó là một cái vỏ sò thật đẹp.  Nếu không có cái túi có lẽ tôi đã không bước lại gần đủ để nhìn thấy một điều lạ khác - Trên mặt cát thằng bé đã dùng vỏ sò để xếp lại thành chữ "NGHIÊM".  Tôi đứng lặng người.  Tôi cúi xuống nhặt cái vỏ sò lên, cho vào túi.  Và bước đi.

Đường ra phi trường chạy dọc theo bờ biển.  Tôi ngồi nơi cửa sổ xe buýt nhìn ra.  Tôi thấy một con diều giấy bay cao trong trời nắng đang lên.  Thằng bé đang tiễn tôi đi.  Dựa lưng vào ghế, tôi nhắm mắt lại.  Chiếc xe buýt vẫn lao mình về phi trường.

oOo 

2-1985

Tôi được tin Nghiêm chết hôm qua.  Soeur gửi thư cho tôi biết sau một đêm dầm mưa rất lâu, Nghiêm bị cảm nặng.  Dù được chăm sóc rất ân cần, Nghiêm vẫn mê mang.  Chiều hôm sau trời nắng gắt và nóng bức.  Trong lúc mọi người bận rộn lo buổi cơm chiều, Nghiêm lén ra bờ biển.  Nghiêm đã ngã gục trên bãi cát trong cơn sốt, tay vẫn nắm chặt cuộn chỉ và con diều.  Đến khi mọi người phát giác ra thì đã muộn.  Soeur gửi kèm theo con diều và lá thư sau cùng chưa gửi của Nghiêm.  Tôi cầm con diều lên.  Bàng hoàng.  Hụt hẫng.  Căn phòng như xoay vần.  Tôi buông người xuống ghế trong thờ thẫn.

Chiều nay gió thật mạnh và nhiều...

Tôi thả sợi dây cho con diều bay xa hơn nữa.  Lá thư sau cùng của Nghiêm tôi đã cột theo vào đó.  Con diều bay thật cao và thật xa.  Chỉ hết.  Tôi nắm đoạn chỉ sau cùng trong tay.  Thật chặt.  Rồi buông.  Con diều chao mình, băng đi trong gió.  Tôi đứng nhìn con diều bay xa dần ra khơi.  Và mất hút.  Tôi nghĩ...  

Có lẽ Nghiêm đã về tới quê hương.

Và với mẹ.  

Nguyễn Phước Nguyên